پروژه نهضت ملی مشکل مسکن را حل می‌کند؟
محمد طبیبیان- کارشناس اقتصادی
اگر کمبود واحد مسکونی واقعیت دارد، پس صحبت از تعداد زیاد خانه‌های خالی به چه معنی است؟ وقتی خانه‌های موجود با کمبود برق و آب مواجهند و مرتب قطعی و کمبود آنها مطرح است، خانه جدید بدون امکانات چه کمکی برای رفع مشکل می‌کند؟
ساخت انبوه خانه در اطراف شهرها در زمان یکی از دولت‌های قبلی از طریق ایجاد نقدینگی حجیم جز ایجاد تورم چه نتیجه‌ای ایجاد کرد؟
چند درصد آن خانه‌ها خالی است؟ چند درصد به‌وسیله کسانی تملک شده که در گذشته واحد مسکونی داشته‌اند و اکنون در این واحدها ساکن نیستند؟
چند درصد واحدها نیمه‌تمام است؟ چند درصد اصولا قابل‌زیست نیست؟ چرا گزارش‌های وزارت مسکن زمان دولت روحانی درباره سازکار ساخت‌وساز و واگذاری به پیمانکاران منتشر نمی‌شود؟
در واقع منتفع‌شوندگان این طرح‌های حجیم، بی‌خانمان‌ها نیستند، پیمانکاران هستند و به‌نظر می‌رسد آنها هم هستند که این ایده‌ها را در پشت‌پرده مطرح می‌کنند و به‌پیش می‌برند.
در شرایطی که مصالح ساختمانی به‌شدت کمیاب و ظرفیت تولیدکاهش پیدا کرده است، ساخت یک‌میلیون واحد توسط دولت و پیمانکاران بزرگ یا شرکت‌های خارجی در اطراف شهرهای بزرگ به معنی جمع‌آوری و در واقع زه‌کش کردن منابع و مصالح ساخت‌وساز از داخل جامعه است.
ساختن یک‌میلیون واحد جدید در اطراف شهرهای بزرگ به این شیوه به معنی ساخته نشدن بیش از یک‌میلیون واحد توسط سازندگان کوچک در اطراف کشور است،در حالی که آن یکی را در تبلیغات و آمارها می‌آورید، این یکی را اصلا نمی‌بینید.
قبل از انجام اقدامات پرهزینه و ضایعه‌ساز، بهتر است ابتدا مشکل، شناسایی شود. اینجانب بارها عرض کرده‌ام، مشکلی که به‌عنوان کمبود مسکن مطرح است، در واقع مجموعه‌ای از مشکلات است که هرکدام راه‌حل متفاوت دارند و عبارتند از:
الف. مشکل مهاجرت دائمی به چند شهر بزرگ
ب. مشکل بیکاری و اقتصاد ازپاافتاده‌ای که شغل با درآمد مکفی و تعداد کافی ایجاد نمی‌کند.
شما با هیچ نوع ساخت‌وسازی نمی‌توانید خیل انبوه جوانانی را که سال‌ها بیکار بوده‌اند، خانه‌دار کنید؛ همچنین خیل عظیم خانوارهایی که منبع درآمد پایدار ندارند.
یک حساب ساده نشان می‌دهد که این گروه‌ها نه پول‌پیش دارند و نه ظرفیت پرداخت اقساط را، مگر اینکه واحدهای مسکونی مجانی عرضه شود که آن هم محال است.
ج. مشکل بازار دارایی؛ مادامی‌که امنیت دارایی‌ها وجود ندارد، تنها دارایی قابل‌اتکا ملک است، بیشتر خانه‌های جدید هم مانند سکه و دلار تبدیل به بخشی از دارایی غیرنقدی می‌شوند و در حقیقت مثل این است که در صندوق دارایی خانوار یا فرد قرار می‌گیرند و برای اسکان خانوارها استفاده می‌شوند، بلکه برای جلوگیری از ضایع شدن ارزش پول به‌دلیل تورم، تملک می‌شود.
د. نبود یک بازار واقعی اعتبار و وام،در حقیقت بازارهای رانتی وام برای کسب رانت هستند نه تملک ملک و استفاده به‌عنوان ملک مسکونی.
جالب اینجا است که در مطرح شدن وعده‌ها، سرانجام فقط قول توزیع مقداری جدید رانت مطرح است، هیچ مشکل واقعی حل نمی‌شود و مورد موشکافی قرار نمی‌گیرد و برای مشکلات واقعی راه‌حلی جست‌وجو نمی‌شود.
ارسال نظر