همه چیز درباره ژیمناستیک

طبق توصیف دیکشنری آکسفورد برای کلمه Gymnastic، ژیمناستیک شامل به نمایش گذاشتن ورزش هایی است که باعث پیشرفت چابکی و هماهنگی فیزیک بدن می‌شود. ورزش مدرن ژیمناستیک شامل رشته‌های پرهیجان و زیبایی مانند دارحلقه، پرش خرک، بارفیکس و... است.

به گزارش پایگاه خبری گسترش ،ژیمناستیک در یونان باستان در اسپارتا و آتن توسعه یافت و به عنوان روشی برای آماده‌سازی مردان برای جنگ مورد استفاده قرار گرفت. در اسپارت، در میان فعالیت هایی که به عنوان برنامه آموزشی معرفی شده بود، آگگو یا ژیمناستیک نمایشی از عناصر اصلی ژیمناستیک به شکل رقص پریره - یک رقص به سبک نظامی- برای مقامات حکومتی در سال نهایی سال تحصیلی توسط دانشجویان اجرا می‌شد. اجرای این مانورها برهنه بود، ‌البته به جز کار با ابزار جنگی. آتنی‌ها این تمرین فیزیکی را با آموزش ذهن ترکیب کردند. در پالسترا، که یک مرکز آموزش تربیت بدنی در پنی سلیلوینیا امروزی است، رشته‌ای برای آموزش بدن و آموزش ذهن ترکیب شد تا یک فرم ژیمناستیک که بیشتر بر مبنای زیبایی شناسی و فردی بود، ایجاد شود. فرمی که بر شدت، نظم، غلبه بر شکست‌ها و تمرکز بر قدرت جسم پایه ریزی شده بود. در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم، دو مربی فیزیک بدنی خبره آلمانی - یوهان فریدریش گوتزموت و فریدریش لودویگ جانس - با طراحی و ساخت ابزار هدفمند، تمرینات ژیمناستیک متنوعی را برای پسران و مردان جوان به‌وجود آوردند، که در نهایت به آنچه که در ورزش ژیمناستیک مدرن امروزی دیده می‌شود، تبدیل شده است. دان فرانسیسکو آموروس او اندیانو، در ۱۹ فوریه ۱۷۷۰ در والنسیا متولد شد و در ۸ آگوست ۱۸۴۸ در پاریس از دنیا رفت. او یک سرهنگ اسپانیایی و نخستین کسی بود که ژیمناستیک آموزشی را در فرانسه را معرفی کرد. او استفاده از میله‌های موازی یا پارالل، حلقه‌ها و میله بارفیکس را در رقابت‌های بین‌المللی توسعه داد. فدراسیون ژیمناستیک بین‌المللی (FIG) در سال ۱۸۸۱، در لیژ بلژیک تاسیس شد. در پایان قرن نوزدهم رقابت‌های ژیمناستیک مردان به اندازه کافی محبوب بود که در نخستین بازی‌های المپیک مدرن در سال ۱۸۹۶ به اجرا درآمد. در دهه ۱۹۲۰، زنان در رویدادهای ژیمناستیک سازماندهی شده شرکت کردند. نخستین رقابت المپیک زنان، ابتدایی بود، و تنها شامل چند رشته محدود می‌شد. این بازی‌ها در سال ۱۹۲۸ در آمستردام هلند برگزار شد. اختراع تلویزیون تاثیر زیادی بر گسترش ژیمناستیک در عصر جدید داشت. در حال حاضر، در بیشتر کشورهای دنیا رقابت‌های جذاب بین‌المللی قابل توجهی توسط دو گروه ژیمناستیک کاران مرد و زن، به نمایش گذاشته می‌شود. اصولا، سه نوع ژیمناستیک در بازی‌های المپیک ارائه می‌شود: ژیمناستیک هنری ژیمناستیک ریتمیک ترامپولین ژیمناستیک هنری شناخته شده‌ترین و پرطرفدارترین شاخه این ورزش است که مردان و زنان بر روی تجهیزات متنوعی مانند پارالل ناهم سطح، میله پارالل، دارحلقه و... به رقابت می‌پردازند. ژیمناستیک ریتمیک دومین شاخه مشهور این رشته است. ژیمناستیک ریتمیک نوعی ورزش تک نفر یا گروهی است که همه ورزشکاران در یک زمین هم سطح رقابت می‌کنند. حلقه، ربان و طناب‌های مخصوص در اجرای حرکات ژیمناستیک ریتمیک کاربرد دارند. ترامپولین در المپیک ۲۰۰۰ سیدنی به بازی‌های المپیک وارد شده است. این وسیله با اتصال چند فنر به یک پارچه محکم و ارتجاعی در وسط ساخته شده است. در زبان عامیانه به ترامپولین بازی بپر بپر می‌گویند. مسابقات این رشته از ژیمناستیک به صورت فردی یا دو نفره برگزار می‌شود. سایر رشته‌های ژیمناستیک در بازی‌های المپیک جای ندارند و شهرت آنها در مقایسه با نوع هنری، ریتمیک و ترامپولین بسیار کمتر است. ۱. ژیمناستیک هنری وقتی کلمه ژیمناستیک به گوش شنونده می‌رسد، نخستین تصویری که در ذهن می‌آید، یکی از ابزار ژیمناستیک هنری است. پرش از خرک، پارالل ناهم سطح، چوب موازنه و ورزش‌های زمینی مخصوص زنان هستند. از طرف دیگر، خرک حلقه، دارحلقه، میله پارالل و بارفیکس به مردان اختصاص یافته است. ورزش‌های زمینی و پرش از خرک رشته‌های مشترک بین زنان و مردان هستند. پرش از خرک در ژیمناستیک همانطور که گفتیم، ژیمناست‌های مرد و زن، هر دو گروه می‌توانند این حرکت آکروباتیک را انجام دهند. در این حرکت، ژیمناستیک کار مسیری به طول ۲۵ متر را به سرعت دویده و با جهش بر روی یک تخته فنر و دست گذاشتن بر روی تخته خرک به هوا پرش می‌کند. طول تخته خرک ۱۲۰ سانتیمتر، عرض آن ۹۰ سانتیمتر و ارتفاع آن برای مردان ۱۳۵ و برای زنان ۱۲۵ سانتیمتر است. پس از پرش، ورزشکار پیچ و تاب‌های متنوعی به بدن خود می‌دهد و سمت دیگر خرک بر زمین فرود می‌آید. ژیمناست بعد از فرود باید بدون هیچ قدم اضافی صاف بایستد. همچنین باید از تکنیک و روش مناسبی برای پرش استفاده کند. افتادن، برداشتن قدم اضافی یا از دست دادن تعادل در هنگام و بعد از فرود آمدن، از امتیاز ورزشکار می‌کاهد. طول پرش، زیبایی، سرعت چرخش ها، صاف بودن بدن، سرعت دویدن و... همه و همه از عوامل موثر بر امتیازدهی بالاتر توسط داوران است. حرکات زمینی ژیمناستیک در این قسمت ورزشکار بر روی یک تشک ارتجاعی و فنری که به انجام حرکات آکروباتیک کمک می‌کند، تکنیک‌های مختلفی را به نمایش می‌گذارد. این تشک مخصوص یکی از ابزارهای ژیمناستیک هنری محسوب می‌شود و مردان و زنان بر روی آن به رقابت می‌پردازند. محدوده ارائه حرکات ۱۲ در ۱۲ متر است. قطر تشک ۱۶. ۹۷ متر است. حداکثر زمان برای اجرای حرکات زمینی ۹۰ ثانیه بوده و این حرکات از اصول رقص و آکروباتیک حاصل می‌شوند. این اجرا باید دقیق، هماهنگ با ریتم موسیقی و زیبا باشد. بسیاری از ژیمناستیک کاران از طراحان رقص باله برای موفقیت در این رشته بهره می‌برند. موسیقی به انتخاب ورزشکار و مربی تعیین می‌شود. امتیاز این رشته بر حسب دشواری کار، اجرای اصول پایه و کیفیت کلی کار داده می‌شود. در صورت زمین خوردن، عدم تعادل و بی‌کیفیت بودن کار از امتیاز فرد کاسته می‌شود. تکنیک‌های سالتو و چرخش‌های کامل در تشک حرکات زمینی قابل مشاهده است. پارالل ناهم سطح ژیمناستیک مختص بانوان در این رشته حرکات متنوعی بین دو میله کوتاه و بلند توسط زنان اجرا می‌شود. فریم این وسیله از جنس فولاد است. میله‌ها از فایبرگلاس ساخته شده‌اند و توسط یک پوشش چوبی پوشیده می‌شوند. ژیمناستیک کار بین دو میله پرش ها، چرخش‌ها و... مختلفی انجام می‌دهد. او بین دو میله جابه‌جا شده و در آخر بر زمین فرود می‌آید. داوران بر اساس دشواری فرم، تکنیک و نوع حرکات کار ژیمناست را قضاوت می‌کنند. در صورت مشاهده فرم نامناسب، افتادن از روی میله، ایجاد وقفه در حرکات، برداشتن قدم اضافی هنگام فرود آمدن از امتیاز ورزشکار کسر خواهد شد. زمانی که حرکت آغاز می‌شود، مربی به صورت فیزیکی نمی‌تواند درگیر کار ورزشکار شود. اگر در هنگام اجرا، ورزشکار از میله پایین بیافتد، مربی می‌تواند او را بلند کند تا به رقابت ادامه دهد. بازگشت به اجرا، باید کمتر از ۳۰ ثانیه طول بکشد. اگر زمان بازگشت طولانی تر شود، امکان کسر امتیاز و حتی منع از ادامه اجرا، در دستور کار داوران قرار می‌گیرد. اما رای بیشتر داوران در این مورد انعطاف پذیر است. چوب موازنه در ژیمناستیک چوب موزانه نوعی ابزار مکعب مستطیل شکل است که حرکات تعادلی بر روی آن انجام می‌شود. این حرکات تنها توسط بانوان اجرا می‌شود. همانند سایر ابزار‌های ژیمناستیک، ویژگی ها، ابعاد و ارتفاع این وسیله نیز توسط فدراسیون جهانی ژیمناستیک تعیین می‌شود. طبق آخرین قوانین رسمی اعلام شده، ۱۲۵ سانتیمتر ارتفاع، ۵۰۰ سانتیمتر طول و ۱۰ سانتیمتر عرض برای این وسیله مشخص شده است. اجرای حرکات بر روی چروب موازنه تا ۹۰ ثانیه می‌تواند ادامه داشته باشد. ورزشکار می‌تواند با پای برهنه و یا حتی با کفش مخصوص ژیمناستیک این حرکات را انجام دهد. در صورت افتادن از روی وسیله، ورزشکار ۱۰ ثانیه فرصت دارد دوباره بر روی چوب سوار شود. اگر این کار را زیر ۱۰ ثانیه انجام دهد، می‌تواند کار خود را ادامه دهد و امتیازی از او کسر نمی‌شود. ژیمناستیک کار باید یک سری از هر دو مهارت آکروباتیک را به نمایش بگذارد. این حرکات می‌توانند در جهات مختلف (جلو، عقب، و کنار) انجام شود.

خرک حلقه رشته ژیمناستیک مختص مردان این وسیله ژیمناستیک یکی از سخت‌ترین شاخه‌های مختص مردان است. فریم خرک از جنس فولاد و بدنه آن چوبی است. در مدرن‌های مدرن تر، یک پوشش چرمی نیز بر روی خرک قرار می‌گیرد. ارتفاع خرک از سطح زمین ۱۱۵ سانتیمتر، طول بالای آن ۱۶۰ سانتیمتر، طول زیر ۱۵۵ سانتیمتر، عرض بالای آن ۳۵ و عرض پایین این وسیله ۳۰ سانتیمتر است. فاصله بین دو حلقه یا قبه ۴۰ سانتیمتر و ارتفاع هر کدام ۱۲ سانتیمتر است. کار بر روی خرک شامل حرکات یک پا و دوپا است. تکنیک قیچی در حرکت تک پا مرسوم است. برای دشوارتر به نظر رسیدن اجرا، ژیمناستیک کاران تنوعات بیشتری را به چرخش‌ها و مکان قرار دادن دست‌ها اضافه می‌کنند. روال کار با پرش از روی خرک و فرود آمدن پایان می‌پذیرد. در طول تمام حرکات، به جز هنگام قیچی کردن و حرکات تک پا، پاها باید کشیده و به هم چسبیده باشند، و دستها خم نشوند. اگر ورزشکار فقط در یک قسمت خرک کار کند و از خود حرکتی نشان ندهد جریمه می‌شود. برخورد و سایش با خرک از امتیاز ژیمناست کم می‌کند. دارحلقه از سخت‌ترین رشته‌های ژیمناستیک این رشته به قدرت بالاتنه زیادی نیازمند دارد، بنابراین مختص مردان است. دارحلقه شامل دو حلقه است که از یک فریم محکم فلزی آویزان شده است. هر حلقه با یک بند حمایت می‌شود و بندها به یک کابل فلزی متصل هستند. قطر هر حلقه ۱۸ سانتیمتر، ضخامت هر کدام ۲. ۸ سانتیمتر و فاصله نقطه آویز تا مرکز حلقه‌ها ۳۰۰ سانتیمتر است. دو نقطه آویز ۵۰ سانتیمتر از یکدیگر فاصله دارند. کار بر بر روی دارحلقه به چرخش، قدرتی و ایستادگی نیاز دارد. یکی از زیباترین و شناخته شده‌ترین تکنیک‌ها حالت Iron cross است که با کشیده نگه داشتن دست‌ها در طرفین بدن و حفظ این حالت T شکل حداقل به مدت ۲ ثانیه اجرا می‌شود. دستان خمیده، استفاده از بندهای دارحلقه برای حفظ تعادل و چرخش بیش از حد باعث کاهش امتیاز ژیمناست می‌شود.

میله پارالل در این رشته، ژیمناستیک کاران بر روی دو میله موازی که از زیر با فریم‌های فلزی حمایت می‌شوند، حرکات متنوعی انجام می‌دهند. در بیشتر موارد، میله‌ها از جنس چوب هستند. طول هر میله ۳۵۰ سانتیمتر، ضخامت استوانه شکل آنها ۵ سانتیمتر و عرض هر کدام ۴ سانتیمتر است. ارتفاع میله‌ها از سطح زمین ۲۰۰ سانتیمتر بوده و بین آنها ۴۲ سانتیمتر فاصله وجود دارد. ایجاد حمایت از دستها، آویزان نگه داشتن بدن، ثابت ماندن و... از مهارت‌های اجرایی این رشته است که عدم رعایت هر کدام به کسر امتیاز منجر می‌شود. بارفیکس از زیباترین رشته‌های ژیمناستیک این رشته نیز فقط برای مردان طراحی شده است. یک میله افقی به طول ۲۴۰ سانتیمتر و قطر ۲. ۸ سانتیمتر، در ارتفاع ۲۷۷ سانتیمتری از سطح زمین نصب شده است. مهارت هایی که بر روی بارفیکس به نمایش گذاشته می‌شود شامل ایجاد تنوع در طرز گرفتن میله، انواع چرخش، رها کردن بدن و گرفتن دوباره میله، و فرود آمدن است. بارفیکس از انرژی خواه‌ترین رشته‌های ژیمناستیک هنری است. طرز گرفتن میله‌ها یا گرایپ و ایجاد تنوع تاثیر زیادی بر امتیاز ورزشکار دارد.