هر دوز واکسن خارجی چند؟

علاوه بر ۲۷۸ میلیون دلاری که تا کنون توسط بانک مرکزی در این زمینه تخصیص داده شده است، بیش از ۲۶۸ میلیون دلار دیگر نیز باید از سوی این بانک تخصیص داده شود. همچنین حساب و کتاب ما نشان دهنده وجود ابهاماتی درباره نحوه مصرف ۱۱۱ میلیون دلار از پول خرید واکسن کرونا از سبد کوواکس توسط وزارت بهداشت است.

برآوردهای خبرنگار اجتماعی رکنا همچنین حاکی از آن است که سه شرکت خصوصی که اخیرا اقدام به خرید ۶ میلیون دوز واکسن کرونا از سوئد و روسیه کرده اند، چیزی در حدود ۲۴۰ میلیارد تومان از واردات این محموله سود خواهند کرد. موضوعی که نشان می دهد نه تنها ورود بخش خصوصی به ماجرای واردات واکسن کرونا عدالت اجتماعی را زیر سوال می برد، بلکه سودهایی میلیاردی را نیز نصیب شرکت های خصوصی واردکننده واکسن می کند و به نوعی این شرکت ها با مجوز دولت وارد میدان تجارت با سلامت مردم شده اند.

از ۲۷۸ میلیون دلار بانک مرکزی تا ۶ میلیون دوز بخش خصوصی

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، دیروز عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در صفحه اینستاگرام خود از این خبر داد که بانک مرکزی پیش از این، ۱۷۸ میلیون دلار ارز ترجیحی (دلار ۴۲۰۰ تومانی) برای تامین هزینه ۱۶.۸ میلیون دوز واکسن کرونا از سبد کوواکس به وزارت بهداشت اختصاص داده بود و علاوه بر این، این بانک روز گذشته هم بیش از ۱۰۰ میلیون دلار با نرخ ارز ترجیحی برای واردات واکسن به وزارت بهداشت تخصیص داد.

همتی در یادداشت اینستاگرامی دیروز خود این نکته را هم ذکر کرد که بانک مرکزی با دستور رئیس جمهور، تخصیص ارز نیمایی را برای بنگاه های بزرگ که اقدام به واردات واکسن می کنند، در دستور کار قرار داده است. این بخش از یادداشت رئیس کل بانک مرکزی در واقع به موضوع واردات واکسن توسط بخش خصوصی اشاره دارد که رئیس جمهور از اواخر اسفند سال گذشته مجوز آن را صادر کرد و با وجود این که حواشی این مساله در روزهای اخیر موجب بروز جدالی لفظی بین روحانی و نمکی شد، اما خبرها حاکی از آغاز فرآیند واردات واکسن کرونا توسط شرکت های خصوصی است.

در همین راستا، روز گذشته ناصر ریاحی، عضو کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران از تامین ۶ میلیون دوز واکسن کرونا توسط سه شرکت خصوصی خبر داد و قیمت تمام شده این واکسن ها برای هر دوز را بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان اعلام کرد. او البته تاکید داشت که این واکسن ها صرفا برای کارگران خطوط تولید صنایع مختلف تهیه شده و کارفرمایان موظف به پرداخت هزینه آن به شرکت های واردکننده هستند و نباید بابت واکسیناسیون کارگران خود هیچ مبلغی را از آنها دریافت کنند.

هر دوز واکسن خارجی چند؟

اعداد و ارقامی که دیروز توسط همتی و ریاحی اعلام شد، شاخک های ما را تیز کرد تا با مراجعه به منابع معتبر، نرخ بین المللی هر دوز از واکسن های مختلفی را که تا کنون در سطح جهان علیه کووید ۱۹ تولید شده است، برآورد کنیم. برای این منظور نیز به سراغ دکتر سید علیرضا ناجی، رئیس آزمایشگاه ویروس شناسی بیمارستان مسیح دانشوری و رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی کشور رفتیم.

دکتر ناجی با بیان این که قیمت هرکدام از واکسن های معتبر تولیدشده با یکدیگر متفاوت است، به رکنا گفت: قیمت هر دوز واکسن اسپوتنیک وی بین ۸ تا ۹ دلار اعلام شده و هر دوز واکسن آسترازنکا نیز ۴ دلار قیمت گذاری شده است. همچنین شرکت تولیدکننده واکسن مدرنا هر دوز از آن را ۸ دلار می فروشد و آخرین نرخ هر دوز واکسن فایزر نیز ۱۸ دلار اعلام شده است. در این میان واکسن سینوفارم چین نیز با این که از تمام این واکسن ها کارآیی کمتری دارد، از همه گران تر است و قیمت هر دوز آن حدود ۳۵ دلار است.

رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی البته از قیمت دقیق واکسن سینوواک چین و واکسن بهارات هند اطلاع نداشت، اما بررسی های ما از منابع خبری معتبر داخلی و خارجی نشان می دهد که هر دوز واکسن هندی به عنوان ارزان ترین واکسن کرونا در جهان حدود ۳.۲۵ دلار قیمت دارد، اما نرخ واکسن سینوواک چین نیز مانند واکسن سینوفارم نسبت به سایر واکسن ها بالاتر است و هر دوز از این واکسن ۲۹.۷۵ دلار قیمت گذاری شده است.

هزینه ۲۹.۵ میلیون دلاری واکسن هایی که تا امروز خریده ایم

با توجه به این آمار و با در نظر گرفتن آخرین آمار رسمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره میزان ورود واکسن های خارجی به ایران، می توان مبلغی را که تا کنون دولت برای این واکسن ها هزینه کرده است، به طور تقریبی محاسبه کرد.

براساس اظهارات علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا تا این لحظه حدود ۴۲۰ هزار دوز واکسن اسپونیک وی روسیه، حدود ۶۵۰ هزار دوز واکسن سینوفارم چین، حدود ۱۲۵ هزار دوز واکسن بهارات هند و حدود ۷۰۰ هزار دوز هم واکسن آسترازنکا تولید کره جنوبی از سبد کوواکس وارد کشورمان شده است.

با توجه به قیمت هایی که هم پیش‌تر برای هرکدام از این واکسن ها اعلام کردیم، با یک حساب سرانگشتی می توان برآورد کرد که دولت تا کنون برای واردات یک میلیون میلیون و ۸۹۵ هزار دوز واکسن کرونا، ۲۹ میلیون و ۵۲۶ هزار دلار هزینه کرده و با توجه به این که بانک مرکزی برای این واکسن ها ارز ترجیحی (دلار ۴۲۰۰ تومانی) اختصاص داده است، می توان گفت تا امروز برای واکسن هایی که به ایران رسیده اند، حدودا ۱۲۴ میلیارد تومان از خزانه کشور صرف شده است.

البته باید به این نکته توجه داشت که وزارت بهداشت کشورمان هزینه چند میلیون دوز دیگر را نیز به کشورهای روسیه، چین، هند و صندوق کوواکس پرداخت کرده و در هفته های آتی رفته رفته پای واکسن های خارجی بسیار بیشتری به ایران بازخواهد شد. همچنین ذکر این نکته نیز ضروری است که این مبلغ صرفا هزینه خرید این واکسن هاست و قطعا هزینه حمل و نقل و نگهداری آنها نیز به چند میلیون دلار خواهد رسید.

۷۶.۵ میلیون دوز واکسن دیگر در راه است

در این میان، صرف نظر از ۶ میلیون دوز واکسنی که بخش خصوصی تهیه کرده و قرار است به زودی وارد کشور کند، کاظم جلالی، سفیر ایران در مسکو از این خبر داده است که از خرداد تا آذرماه ۶۰ میلیون دوز واکسن روسی کرونا وارد کشور خواهد شد و همچنین کیانوش جهانپور، رئیس مرکز اطلاع رسانی وزارت بهداشت نیز گفته است که تا پایان ماه می (۱۰ خرداد) مجموع تعداد واکسن هایی که از سبد کوواکس خریداری شده است به ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار دوز خواهد رسید.

البته کوواکس موظف است به ایفای تمام تعهدات خود به ایران برای تامین ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسنی است که تا کنون دولت ما هزینه آن را پرداخت کرده است؛ براین اساس ما منتظر ورود حدود ۱۶ میلیون و ۱۰۰ هزار دوز دیگر از سبد کوواکس به ایران هستیم. سبد کوواکس نیز شامل واکسن های متعددی می شود و دقیقا برای ما مشخص نیست که از میان هرکدام از واکسن های موجود در این سبد، کدام یک به ایران اختصاص داده خواهد شد، اما برآورد ما از صحبت های مسئولان وزارت بهداشت نشان می دهد که احتمالا بخش عمده ای از واکسن هایی که از این سبد به ایران می رسد، واکسن آسترازنکا با قیمت تقریبی ۴ دلار به ازای هر دوز خواهد بود.

ضمن این که به گفته علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، ایران هزینه ۳۷۵ هزار دوز دیگر واکسن را به شرکت هندی تولیدکننده واکسن کرونا پرداخت کرده است و بر این اساس، اگر تمام این قراردادها به نتیجه برسد، صرف نظر از واکسن هایی که تا کنون دولت وارد کرده یا بخش خصوصی قصد خرید آنها را دارد، باید منتظر وارد شدن حدود ۷۶ میلیون و ۴۷۵ هزار دوز دیگر واکسن کرونا به ایران تا پایان آذر ماه باشیم.

۲۶۸ میلیون دلار دیگر نیاز است

همان طور که پیش تر گفته شد، تا کنون یک میلیون و ۸۹۵ هزار دوز واکسن وارد کشورمان شده است که برای خرید آن، دولت تا کنون بیش از ۲۹.۵ میلیون دلار هزینه کرده است. براساس قیمت هایی هم که در بالا برای هرکدام از واکسن های کرونا اعلام شد، وزارت بهداشت باید برای تامین ۷۶ میلیون و ۴۷۵ هزار دوز واکسن دیگر در مجموع به جز هزینه حمل و نقل، نگهداری و... بیش از ۵۷۵ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار هزینه کند.

تا کنون نیز طبق گفته های رئیس کل بانک مرکزی ۲۷۸ میلیون دلار برای واردات واکسن تخصیص داده شده و طبق برآورد ما حدود ۲۹.۵ میلیون دلار صرف واردات واکسن هایی که به ایران تحویل داده اند، شده است؛ بنابراین بانک مرکزی برای واردات مابقی واکسن هایی که هنوز به ایران نرسیده اند، اما قرارداد آنها نهایی شده است، باید حدود ۲۶۸ میلیون و ۱۰۰ هزار دلار دیگر در اختیار وزارت بهداشت قرار دهد که البته این مبلغ صرف نظر از هزینه حمل و نقل و نگهداری است.

ماجرای یک ابهام ۱۱۱ میلیون دلاری

در این میان نکته ای که بسیار ابهام آمیز به نظر می رسد، این است که رئیس کل بانک مرکزی در یادداشت اینستاگرامی دیروز خود تصریح کرده است که ۱۷۸ میلیون دلار را صرفا برای واردات ۱۶.۸ میلیون دوز واکسن کرونا در اختیار وزارت بهداشت قرار داده و رئیس مرکز اطلاع رسانی این وزارتخانه نیز اخیرا گفته که پول تمام این واکسن ها به طرف خارجی پرداخت شده است.

با یک تقسیم ساده می توان متوجه شد که وزارت بهداشت عملا برای وارد کردن هر دوز واکسن کرونا از سبد کوواکس ۱۰.۶ دلار از بانک مرکزی پول گرفته و این در حالی است که قیمت هر دوز واکسن آسترازنکا ۴ دلار اعلام شده است. حال آن که چقدر از این فاصله ۶.۶ دلاری برای هر دوز واکسن (نزدیک ۱۱۱ میلیون دلار برای تمام ۱۶.۸ میلیون دوز واکسن) صرف هزینه حمل و نقل و... شده و اساسا آیا تمام واکسن هایی که وزارت بهداشت از سبد کوواکس خریده واکسن آسترازنکای ۴ دلاری هستند یا خیر، مساله ای است که بر ما پوشیده است و با وجود این که پس از تماس ها و پیام های مکرر، نتوانستیم پاسخ این سوالات را از رئیس مرکز اطلاع رسانی وزارت بهداشت دریافت کنیم، سعی می کنیم نسبت به این ۱۱۱ میلیون دلار، سوء ظن نداشته باشیم.

۴۰ میلیون دوز واکسن برای ایمنی جمعی کم داریم

براساس آنچه تا اینجا گفتیم، تا کنون یک میلیون و ۸۹۵ هزار دوز واکسن کرونا وارد ایران شده است و اگر تمام طرف های خارجی به تعهداتشان عمل کنند و دولت ایران نیز پول واکسن های خارجی را کامل بپردازد، تا پایان آذر ۷۶ میلیون و ۴۷۵ هزار دوز واکسن کرونا به ایران وارد خواهد شد. در این میان البته بخش خصوصی نیز خبر از تامین ۶ میلیون دوز واکسن کرونا در هفته های آتی داده و با در نظر گرفتن این که برای واکسینه شدن کامل هر شخص به دو دوز واکسن نیاز است، می توان گفت با واکسن هایی که تا آذر به ایران خواهد رسید، حدود ۴۰ میلیون و ۶۸۵ هزار نفر از هموطنان واکسینه خواهند شد.

در این میان اما به گفته متخصصان بیماری های عفونی تا این لحظه برآوردهای علمی نشان می دهد که اگر جهش جدیدی از کرونا که نسبت به واکسن های موجود مقاومت بالایی داشته باشد، در کار نباشد، برای رسیدن به ایمنی جمعی در کشور باید به ۷۰ درصد از جمعیت ایران یعنی بیش از ۶۰ میلیون نفر واکسن تزریق شود. بنابراین برای این که در زمستان ۱۴۰۰، ایرانیان به ایمنی جمعی در برابر کرونا برسند، یا باید ۴۰ میلیون دوز دیگر واکسن خارجی دیگر خریداری شود یا شرکت های داخلی باید تا آن زمان ۴۰ میلیون دوز واکسن عرضه کنند.

واکسن های داخلی چه زمانی به دست ما می رسد؟

وزیر بهداشت کشورمان البته هفته گذشته وعده داد که استفاده از واکسن های داخلی برای واکسیناسیون عمومی از ماه خرداد آغاز خواهد شد و البته رئیس جمهور بلافاصله بعد از این صحبت های سعید نمکی، گفت که ما نمی توانیم تا تابستان منتظر رسیدن واکسن داخلی باشیم و تا زمان تولید انبوه این واکسن ها، حتما باید به واردات واکسن بپردازیم.

در این میان اما رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی کشور معقتد است که واکسن های داخلی نه در پایان خرداد و نه حتی در اوایل تابستان به تولید انبوه نخواهند رسید. دکتر ناجی تاکید دارد که این واکسن ها در خوشبینانه ترین حالت در اواخر تابستان و در حالت بدبینانه در اواخر پاییز به چرخه واکسیناسیون عمومی وارد خواهند شد.

وی در این خصوص توضیح داد: ما حتما برای وارد کردن واکسن های داخلی به چرخه واکسیناسیون کرونا باید تا پایان دریافت نتایج کارآزمایی بالینی فاز سوم این واکسن ها صبر کنیم؛ با توجه به این نکته هم که فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسن مشترک ایرانی کوبایی انسیستیتو پاستور به تازگی آغاز شده و فاز دوم و سوم کارآزمایی واکسن کوو ایران برکت نیز به صورت هم‌زمان پیش می رود، با در نظر گرفتن زمان لازم برای اعلام نتایج این کارآزمایی ها و بعد هم صدور مجوز نهایی از سوی وزارت بهداشت، ممکن است ورود واکسن های داخلی به چرخه واکسیناسیون عمومی تا اواخر پاییز به تعویق بیفتد.

ناجی درباره حالت خوشبینانه آغاز تولید انبوه واکسن های داخلی نیز توضیح داد: اخیرا بنیاد برکت اعلام کرده است که با امکانات موجود می تواند ماهیانه ۱.۵ میلیون دوز واکسن کرونا تولید کند، اما این بنیاد قصد دارد که با افزایش امکانات میزان تولید خود را به ۱۴ تا ۱۵ میلیون دوز در ماه برساند؛ حال اگر این کار به سرعت انجام شود و البته مراحل کارآزمایی بالینی واکسن های ایرانی کرونا نیز سریع تر طی شود و مجوز وزارت بهداشت نیز زودتر صادر شود، بازهم خوشبینانه ترین حالت برای این که بتوانیم واکسیناسیون عمومی را با واکسن های ایرانی انجام دهیم، اواخر تابستان است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: اگر این کار زودتر انجام شود، این شائبه به وجود می آید که مراحل کارآزمایی بالینی و مطالعات کامل علمی برای توزیع عمومی این واکسن ها به درستی طی نشده است که این مساله می تواند بسیار خطرناک باشد؛ البته من بعید می دانیم که وزارت بهداشت پیش از حصول اطمینان کامل به واکسن های ایران مجوز توزیع واکسن بدهد و در مجموع از اواخر تابستان تا اواخر پاییز باید منتظر ورود واکسن های داخلی به چرخه واکسیناسیون عمومی باشیم.

دم خروس سود ۲۴۰ میلیارد تومانی؛ قسم حضرت عباس سعید نمکی

اما صرف نظر از هزینه ای که تا کنون برای واردات واکسن کرونا صرف شده است و انتظاری که همه ما برای تولید انبوه هرچه زودتر واکسن های ایرانی می کشیم، نکته دیگری که این روزها بسیار حساسیت برانگیز شده است، ورود بخش خصوصی به ماجرا تولید واکسن است. رکنا پیش‌تر در گزارشی با عنوان چرا روحانی و نمکی این روزها تیغ بر صورت یکدیگر می کشند، بخشی از زوایای این مساله را بررسی کرده است، اما آنچه در حال حاضر برایمان جلب توجه می کند، محاسبه سودی است که شرکت های خصوصی از واردات واکسن کرونا به دست خواهند آورد.

همان طور که گفته شد، روز گذشته ناصر ریاحی، عضو کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران گفت که به زودی ۶ میلیون دوز واکسن کرونا توسط سه شرکت خصوصی وارد ایران می شود و با قیمت ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان برای هر دوز، تحویل کارفرمایان خواهد شد. همچنین به گفته ریاحی، بخشی از این ۶ میلیون دوز واکسن، واکسن آسترازنکای تولید سوئد و بخش دیگر نیز واکسن اسپوتنیک وی تولید روسیه است.

ریاحی البته به طور دقیق اعلام نکرده است که دقیقا چه تعداد از این واکسن ها از روسیه و چه تعداد از سوئد به ایران می رسد و دیروز هم تماس ها مکرر و پیام های رکنا به ایشان برای فهمیدن جزئیات این ماجرا راه به جایی نبرد. اما اگر فرض کنیم، دقیقا نصف این واکسن ها، از سوئد وارد می شود و نصف دیگر از روسیه، با توجه به قیمت متوسط ۸.۵ دلاری هر دوز واکسن اسپوتنیک وی و نرخ ۴ دلاری هر دوز واکسن آسترازنکا به میانگین نرخ ۶.۲۵ دلار برای هر دوز از واکسن هایی می رسیم که قرار است توسط بخش خصوصی به ایران برسد.

حال با توجه به این که بخش خصوصی این واکسن ها را با استفاده از دلار نیمایی تهیه می کند، با در نظر گرفتن نرخ میانگین موزون هفتگی حواله جات دلار در سامانه نیما منتهی به روز ۳۰ فروردین، می توان قیمت دلار نیمایی را حدودا ۲۳ هزار و ۲۰۰ تومان برآورد کرد. بر این اساس، با توجه به نرخ متوسط ۶.۲۵ دلاری برای هر واکسن، به طور تقریبی می توان گفت که هزینه خرید هرکدام از این واکسن ها برای بخش خصوصی ۱۴۵ هزار تومان تمام می شود.

در این میان اما به گفته عضو اتاق بازرگانی تهران، سه شرکت واردکننده واکسن های سوئدی و روسی قصد دارند واکسن هایشان را با نرخ متوسط ۲۲۵ به کارفرمایان عرضه کنند و با یک حساب و کتاب ساده می توان متوجه شد که اختلاف بین نرخ خرید و فروش همین ۶ میلیون دوز واکسن که توسط سه شرکت خصوصی خریداری شده، حدودا ۴۸۰ میلیارد تومان است.

البته طبیعتا بخش زیادی از این مبلغ، صرف هزینه حمل و نقل از سوئد و روسیه، نگهداری و عرضه به مکان های توزیع واکسن خواهد شد و تا کنون هم متاسفانه نه بخش دولتی و نه بخش خصوصی درباره این که هرکدام از این موارد به تفکیک چقدر آب می خورد، شفاف سازی نکرده اند، اما اگر برحسب پرس و جوهای رکنا از برخی کارشناسان حوزه واردات دارو، ۵۰ درصد از این مبلغ نیز صرف هزینه حمل و نقل، نگهداری و... شود، بازهم خواهیم دید که سودی حداقل ۲۴۰ میلیارد تومانی از این محموله به جیب سه شرکت خصوصی واردکننده خواهد رفت.

این در حالی است که به گفته ریاحی، در آینده شرکت های دیگری نیز به حوزه واردات واکسن کرونا ورود پیدا می کنند و آنها نیز قطعا در پی همین سود هستند. در این شرایط یادآوری این سخنان وزیر بهداشت در روز ۲۷ فروردین خالی از لطف نیست که در واکنش به ابراز گلایه برخی شرکت های خصوصی از این که وزارت بهداشت به آنها مجوز واردات واکسن نمی دهد، گفت: «این روزها ماست فروش و سیمان فروش و پلاسکوفروش می‌خواهد واکسن بیاورد. من در سازمان غذا و دارو بساط دلالان را جمع کردم. باج هم به کسی نمی‌دهم و به آنها هم گفتم مشغول الذمه هستید اگر واکسنی بیاورید که جرات تزریق آن را به زن و بچه خود ندارید، قلم پاهایتان را خورد می‌کنم.»

زیر سوال رفتن عدالت اجتماعی با ورود بخش خصوصی به عرصه واردات واکسن

نکته دیگر این است که بسیاری از کارشناسان علوم اجتماعی و متخصصان بهداشتی بر این باورند که مجوز دادن به واردات واکسن کرونا توسط بخش خصوصی و توزیع خارج از اولویت بندی آن به کسانی که در صف واکسن رایگان نمی ایستند، هم از عدالت اجتماعی به دور است و هم در تناقض با هدف اصلی واکسیناسیون عمومی کرونا که کاهش احتمال مرگ بر اثر ابتلا به این ویروس بخصوص در میان گروه های پرخطر قرار دارد.

البته عضو کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران گفته است که ۶ میلیون دوز واکسنی که تا کنون توسط بخش خصوصی خریداری شده، قرار است با پول کارفرمایان به صورت رایگان به کارگران خطوط تولید صنایع برسد. اما یادمان نمی رود که حسن روحانی پیش از این درباره فلسفه مجوز دادن به بخش خصوصی برای واردات واکسن کرونا گفته بود که با این کار، کسانی که نمی خواهند در نوبت واکسیناسیون رایگان بایستند، به جای این که برای تزریق واکسن به کشورهای خارجی بروند، در خود ایران واکسن های واردشده توسط شرکت های خصوصی را تزریق کنند.

شائبه توزیع رانت با ورود بخش خصوصی به واردات واکسن

رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی کشور نیز با انتقاد از ورود بخش خصوصی به این ماجرا و با اشاره به سود کلانی که شرکت های واردکننده از این کار به جیب می زنند، تصریح کرد: سوال اصلی این است که اساسا چرا کار به جایی رسیده که دولت بخشی از واردات واکسن را به بخش خصوصی سپرده و خودش نمی تواند تمام واکسن های مورد نیاز مردم تا زمان آماده شدن واکسن های داخلی را وارد کند؟ عدم شفاف سازی در این زمینه نیز می تواند به این شائبه دامن بزند که به نوعی ورود بخش خصوصی به واردات واکسن نوعی رانت برای برخی شرکت ها ایجاد کرده است.

دکتر ناجی با تاکید بر این که پولی شدن بخشی از واکسن های کرونا هدف اصلی واکسیناسیون عمومی را زیر سوال می برد، ادامه داد: وقتی که دولت بخش خصوصی را وارد حوزه واردات و توزیع واکسن کرده، به نوعی این مجوز را داده است که برخی افراد که از توان مالی بالاتری برخوردار هستند، بتوانند خارج از نوبت واکسن بزنند. این مساله، خارج از هدف اصلی واکسیناسیون کروناست، زیرا مهمترین مقصود از واکسیناسیون عمومی این است که با توزیع واکسن کرونا برحسب اولویت های تعیین شده، خطر مرگ در گروه های پرخطر کمتر شود.

تناقض پولی شدن واکسن با هدف اصلی واکسیناسیون عمومی

رئیس آزمایشگاه ویروس شناسی بیمارستان مسیح دانشوری در ادامه اظهار داشت: درست است که برای رسیدن به ایمنی جمعی با استفاده از واکسن کرونا، تعداد افرادی که واکسن دریافت می کنند نیز مهم است، اما واکسیناسیون باید برحسب اولویت برای کاهش ریسک خطر مرگ در افراد مختلف انجام شود تا هرچه زودتر به جایی برسیم که شاهد جان باختن روزانه ده ها یا صدها نفر از هموطنانمان بر اثر ابتلا به کرونا نباشیم.

وی با بیان این که دریافت خارج از نوبت واکسن کرونا توسط قشر مرفه تاثیر مهمی بر آمار مرگ و میر ناشی از کرونا ندارد، ادامه داد: مراجع علمی جهان تاکید دارند که برای رسیدن به هدف اصلی واکسیناسیون عمومی یعنی به صفر رساندن آمار جان باختگان کرونایی، باید واکسن کرونا طبق اولویت بندی های مشخص به افرادی که بیش از سایرین در معرض کرونا هستند یا احتمال مرگ آنها بر اثر ابتلا بالاتر است، برسد؛ اما وقتی این اولویت بندی ها را به صورت تلویحی کنار می گذاریم و واکسیناسیون را به صورت خارج از نوبت برای برخی افراد پولی می کنیم، نباید انتظار داشته باشیم که این کار حداقل در کوتاه مدت بر کاهش آمار مرگ و میر ناشی از کرونا تاثیر مهمی بگذارد.

در پایان نیز باید توجه داشت که اکنون شرایط کشور در زمینه تامین و توزیع واکسن کرونا به جایی رسیده است که نه تنها با تاخیری چند ماهه در شروع واکسیناسیون عمومی مواجهیم، بلکه اخیرا دولت با بی توجهی به عدالت اجتماعی و هدف گذاری مراجع علمی برای واکسیناسیون کرونا، پای بخش خصوصی را به واردات واکسن باز کرده و به نوعی مجوز پولی شدن واکسن کرونا را صادر کرده است.

در این میان تا کنون سه شرکت خصوصی نیز با سودهایی چند صد میلیاردی پا به این عرصه گذاشته اند و ایران را به یکی از معدود کشورهایی تبدیل کرده اند که برای واکسیناسیون عمومی کرونا حداقل از بخشی از مردم خود هزینه دریافت خواهد کرد؛ موضوعی که نشان می دهد ورود بخش خصوصی به واردات واکسن کرونا، به نوعی تبدیل به تجارت با سلامت مردم ایران کرونازده شده و به ابهامات موجود در زمینه روند کند تامین و توزیع واکسن کرونا در کشورمان دامن زده است.