چند علت عجیب مقاومت به انسولین

مقاومت به انسولین عارضه‌ای است که در آن سلول‌ها نسبت به انسولین واکنش کمتری نشان می‌دهند. انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده تولید شده و کمک می‌کند گلوکز وارد سلول‌ها شود. وقتی سلول‌ها حساسیت خود را نسبت به انسولین از دست می‌دهند، لوزالمعده مجبور می‌شود مقدار بیشتری از این هورمون تولید کند و در نتیجه سطح انسولین بالا می‌رود. بعد از ماه‌ها یا سال‌ها تولید انسولین زیاد، لوزالمعده خسته و فرسوده می‌شود تا جایی که دیگر نمی‌تواند جواب نیاز بدن را بدهد و این زمانی است که دیابت نوع دوم شروع می‌شود.

متأسفانه، بالا بودن سطح انسولین در خون به دیواره‌های داخلی رگ‌های خونی نیز آسیب می‌زند و مقاومت به انسولین، ریسک بیماری‌های قلبی عروقی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد. بنابراین شما باید از ابتلا به مقاومت به انسولین پیشگیری کنید تا ریسک مشکلاتی مانند دیابت نوع دوم و بیماری‌های قلبی و عروقی را پایین بیاورید.

چه کسانی در معرض ابتلا به مقاومت به انسولین هستند؟

برخی از افراد به طور ژنتیکی بیشتر مستعد این بیماری‌اند اما افزایش وزن هم می‌تواند باعث شود افراد سالمی که ریسک فاکتور دیگری ندارند، در معرض ابتلا به مقاومت به انسولین باشند. مقاومت به انسولین علت‌های دیگری نیز دارد که بعضی از آن‌ها ممکن است متعجبتان کند.

مقاومت به انسولین هر دلیلی که داشته باشد، با کاهش وزن و دیگر تغییرات در سبک زندگی قابل کنترل است. یک سبک زندگی سالم شامل خواب کافی، کنترل استرس، رژیم غذایی سالم و متعادل و ورزش منظم می‌شود و این سبک زندگی کمک می‌کند وزنتان را کنترل کرده و دچار مقاومت به انسولین نشوید

آفت‌کش‌های مختل‌کننده غدد درون‌ریز

مطالعات نشان می‌دهند مواد شیمیایی محیط و محصولات بهداشتی مراقبت از خود، سیستم غدد درون ریز بدن را دچار اختلال می‌کنند. سیستم غدد درون ریز که به آن اندوکرین نیز می‌گویند، هورمون‌هایی تولید می‌کند که تمام زمینه‌های سلامت فیزیکی و روانی را تنظیم می‌کنند. کشاورزان، برخی از این مواد شیمیایی مختل‌کننده‌ی غدد درون ریز را روی محصولات غیرارگانیک اسپری می‌کنند.

در این زمینه مروری بر بیست و یک مطالعه صورت گرفت و نشان داد افرادی که در معرض آفت‌کش‌ها بودند، ۶۴ درصد بیشتر احتمال داشت دچار مقاومت به انسولین و دیابت نوع دوم شوند. همچنین، دیگر مواد شیمیایی مانند BPA موجود در پلاستیک‌ها نیز جزو مختل‌کننده‌های غدد درون ریز به شمار می‌روند. این هم دلیلی دیگر برای خریدن محصولات ارگانیک و محدود کردن مصرف پلاستیک‌ها.

سیگار کشیدن

سیگار برای قلب و ریه مضر است؛ اما آیا می‌دانستید که به سلامت متابولیکی‌تان نیز آسیب می‌زند؟ مطالعات نشان می‌دهند سیگار کشیدن مقاومت به انسولین را افزایش می‌دهد. طبق برخی یافته‌ها ممکن است در صورتی که بعد از ترک سیگار، وزن اضافه کنید، مقاومت به انسولین بدتر شود. اما مطالعه‌ای جدیدتر دریافته این طور نیست. ترک سیگار به نفع سلامت سوخت و ساز بدن است و احتمال مقاومت به انسولین را کاهش می‌دهد، چه ترک سیگار موجب افزایش وزن بشود و چه نشود.

سیگار کشیدن چگونه منجر به مقاومت به انسولین می‌شود؟ نیکوتین موجود در سیگار، عامل اصلی است؛ نیکوتین نحوه‌ی واکنش سلول‌ها به انسولین را تغییر می‌دهد جوری که گلوکز به راحتی نمی‌تواند از جریان خون خارج شود. پس سیگار را ترک کنید. حتماً شنیده‌اید که ترک سیگار یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید برای سلامتی خود انجام دهید.

بسیار محدود کردن مصرف نمک

برخی از پزشکان توصیه می‌کنند بسته به شرایط فردی بیمار، مصرف نمک بسیار محدود شود و این کار مفید خواهد بود. اما تحقیقات نشان می‌دهد بیش از اندازه محدود کردن مصرف نمک می‌تواند سبب مقاومت به انسولین شود یا آن را بدتر کند. کاهش مصرف نمک چگونه حساسیت به انسولین را کاهش می‌دهد و سبب مقاومت به انسولین می‌شود؟ وقتی شما مصرف نمک را خیلی کم می‌کنید، هورمون‌هایی مانند رنین، آنژیوتانسین و اپی نفرین فعال و تحریک می‌شوند که سبب مقاوم شدن سلول‌ها نسبت به انسولین خواهد شد.

مطالعه‌ای دریافت افرادی که رژیم غذایی کم سدیم داشتند، تنها بعد از یک هفته دچار مقاومت به انسولین شدند. البته این بدان معنا نیست که در مصرف نمک زیاده‌روی کنید، بلکه حفظ تعادل مهم است. در حال حاضر در بیشتر غذاهای رستورانی، فست فودها و غذاهای بسته‌بندی شده، سدیم بسیار زیادی وجود دارد. توصیه‌ای که می‌توانیم بکنیم این است که نباید سدیم موجود در رژیم غذایی خود را خیلی کاهش دهید، مگر اینکه پزشکتان بنا بر شرایط سلامتی‌تان چنین توصیه‌ای کند.

رژیم غذایی کتوژنیک

رژیم‌های غذایی کتوژنیک که پُر از چربی و کم کربوهیدرات هستند، این روزها بسیار رایج‌اند. برخی مطالعات نشان می‌دهند این رژیم‌ها برای کاهش وزن مفیدند. اما رژیم غذایی کتوژنیک می‌تواند در برخی از افراد ایجاد مقاومت به انسولین به صورت فیزیولوژیکی نماید و این زمانی است که گلوکز خون بالا می‌رود و گاهی در طیف پیش دیابت قرار می‌گیرد؛ اما در مقایسه با مقاومت به انسولین به صورت غیرفیزیولوژیکی که سطح انسولین بالاست، پایین باقی می‌ماند.

دلیل اینکه مقاومت به انسولین فیزیولوژیکی در رژیم‌های کتوژنیک روی می‌دهد این است که سلول‌ها در استفاده از چربی به عنوان سوخت، کارآمدتر عمل می‌کنند. بنابراین سلول‌ها گلوکز را پس می‌زنند چون یک منبع سوخت جایگزین دارند، پس گلوکز زیادی در جریان خون می‌ماند و در آزمایش قند خون ناشتا، بالا بودن خود را نشان می‌دهد. مقامت به انسولین فیزیولوژیکی، تأثیر منفی مشابه مقاومت به انسولین غیرفیزیولوژیکی را ندارد و اغلب به محض اینکه دوباره کربوهیدرات مصرف کنید، به حالت نرمال برمی‌گردد. بنابراین عارضه‌ای موقتی بوده و به عنوان شیوه‌ای برای سازگاری با رژیم کتوژنیک محسوب می‌شود.

افزایش وزن

البته عجیب نیست که اضافه وزن و چاقی سبب مقاومت به انسولین شود. داشتن چربی زیاد در بدن، التهاب را افزایش می‌دهد و این مسئله ایجاد مقاومت به انسولین می‌کند. اما فاکتورهایی مانند رژیم غذایی پُر از کربوهیدرات‌های تصفیه شده، ورزش نکردن، بدخوابی و استرس نیز می‌توانند منجر به چاقی شده و مقاومت به انسولین را افزایش دهند. مطالعات نشان می‌دهند از دست دادن حتی ۱۰ درصد از وزن بدن می‌تواند حساسیت به انسولین را افزایش داده و احتمال دیابت نوع دوم را کاهش دهد.

کلام پایانی

مقاومت به انسولین یکی از متداول‌ترین مشکلات سلامتی است که خیلی‌ها نمی‌دانند دچارش هستند. عمده‌ترین دلیل ابتلای افراد به مقاومت به انسولین، اضافه وزن است. اما فاکتورهای دیگری نیز وجود دارند که احتمال این عارضه را افزایش می‌دهند و ما به آن‌ها اشاره کردیم. مقاومت به انسولین هر دلیلی که داشته باشد، با کاهش وزن و دیگر تغییرات در سبک زندگی قابل کنترل است. یک سبک زندگی سالم شامل خواب کافی، کنترل استرس، رژیم غذایی سالم و متعادل و ورزش منظم می‌شود و این سبک زندگی کمک می‌کند وزنتان را کنترل کرده و دچار مقاومت به انسولین نشوید. پس این تغییرات مثبت را به خاطر سلامتی و تناسب اندامتان انجام دهید!