چرا شاخص بورس صعودی شد؟

بعد از تجربه ماه‌ها سقوط و نزول در بازار سرمایه این روزها بورس تهران رفته‌رفته آهنگ رشد به خود گرفته است؛ آهنگی که از آخرین ماه بهار نواختنش آغاز شد و در اولین ماه تابستان اوج‌گیری‌اش آغازشده است.

۳۰۴ هزار واحد رشد در حدود ۵۰ روز

در شرایطی که شاخص کل این بازار در سومین روز خردادماه تا ۱ میلیون و ۹۶ هزار واحد سقوط کرد و درروند نزولی یک‌ساله خود رکوردی قابل‌توجه بر جای گذاشت، رفته‌رفته خود را بازیافت به‌طوری‌که در اولین روز تابستان در محدوده یک‌میلیون و ۱۸۶ هزار واحدی قرار گرفت و پس از گذشت سه هفته در ۲۱ تیرماه نیز در محدوده یک‌میلیون ۳۰۴ هزار واحد قرار گرفت. روند صعودی که در طول ۴۹ روز ۲۰۸ هزار واحد به شاخص کل افزود.

هزار و ۵۲۱ میلیارد تومان ورود نقدینگی حقیقی در تیرماه

این روند رشد در ورود سهامداران حقیقی به بازار هم بازنمایی داشت، موضوعی که از سوی برخی بازگشت نسبی اعتماد به این بازار تعبیر شده است. البته این مورد بعد از چندی که روند مثبت شاخص شروع شد، در تیرماه رخ‌نمود. در ماه انتهایی بهار تنها دو روز از ۲۱ روز معاملاتی خردادماه شاهد ورود پول حقیقی به بازار بودیم اما در سوی دیگر و تا هفته سوم تیرماه در ۱۵ روز معاملاتی ۱۱ روز ورود پول حقیقی به بازار ثبت شد. بر این اساس تا هفته سوم تیرماه ارزش تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی در بورس هزار و ۵۲۱ میلیارد تومان بوده، به این معنی که به‌طور میانگین روزانه ۱۰۱ میلیارد تومان نقدینگی حقیقی وارد بازار سهام شده است.

چرایی صعودی شدن بازار سرمایه

برای فهم چرایی صعودی شدن روند بازار سهام باید عوامل گوناگونی را موردتوجه قرار داد. اما پیش از آن بد نیست پیوند این روند با مذاکرات برجام را موردتوجه قرار دهیم.

اگرچه که در طول ماه‌های گذشته سیر مذاکرات برجام بالا و پایین بسیار داشته است اما این سیر در طول یک ماه گذشته به نحوی بوده که در حال حاضر حصول نتیجه در مذاکرات جاری را تا حدودی زیر سؤال است. این موضوع به گمان برخی ریسک اصلاح بازار و شکستن روند صعودی را بالا می‌برد اما در مقابل فعلاً به نظر وزن عوامل صعودی بازار سنگین‌تر است.

یکی از این عوامل قابل‌توجه برگزاری مجامع و تقسیم سودهای معقول است که منجر به واکنش مثبت بازار به گزارش‌های مالی شده است. پس از انتشار گزارش‌های مالی سه‌ماهه شرکت‌ها، روند قیمتی سهام شرکت‌هایی که گزارش‌های مثبتی داشتند صعودی شد و متأثر از این موضوع گروه‌های چون پتروشیمی‌ها و بانکی‌ها مسیر صعودی بازار را تقویت کردند. همچنین گزارش‌های مالی سه‌ماهه منتشرشده از سوی برخی شرکت‌ها نشان از آن دارد که تورم نزدیک به ۵۰ درصدی سال گذشته میزان فروش محصولات و خدمات شرکت‌های بورسی و در پی آن سود این شرکت‌ها را به میزان قابل‌توجهی افزایش داده است.

یکی دیگر از عوامل صعودی بازار عقب‌نشینی‌های موردی دولت در موضوع نرخ‌گذاری‌های دستوری است. موضوعی که در آخرین نمونه با آزادسازی نرخ شکر برای نمادهای قند و شکر خوب تمام شد و سیگنال خوبی مبنی بر احتمال کاهش دخالت دولت در بازار داشت. بسیاری از فعالان بازار سرمایه معتقدند دخالت نکردن دولت در بازار و حذف موضوع قیمت‌گذاری‌های دستوری اگر محقق شود روند صعودی بازار سرمایه با افزایش اقبال به صنایع تقویت خواهد شد.

درمجموع می‌توان گفت پیشی گرفتن تعداد نمادهای دارای صف خرید که با رهاشدگی قفل صف‌های فروش همراه شده و سبب روان‌تر شدن بازار در تیرماه شده است سبب شده تا عمده فعالان بازار سرمایه به سیگنال‌های موجود در بازار امیدوار باشند. این در حالی است که تحلیل‌گران تکنیکالیست نیز با شکستن سطح مقاومت و رسیدن شاخص به کانال یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار واحد، ابراز امیدواری می‌کنند حداقل در کوتاه‌مدت روند صعودی برای بازار مهیا است.

هنوز برای قضاوت در رابطه با پایداری روند صعودی بازار زود است

با تمام این سیگنال‌های امیدوارکننده اما برای تائید پایداری وضع موجود در بازار هنوز به نظر زود است. اگرچه در شرایط فعلی فاکتورهای بنیادی بازار سهام در شرایط خوبی به سر می‌برند اما بااین‌همه قضاوت در رابطه پایداری وضع موجود را باید به هفته‌ها و ماه‌های آینده واگذار کرد.

شاید بد نباشد یکی از دلایل عدم قضاوت در رابطه با پایداری روند صعودی بازار سرمایه را از نگاه یک اقتصاددان دنبال کرد. جایی که علی سعدوندی، اقتصاددان و تحلیل‌گر اقتصادی دوشنبه ۲۱ تیرماه در صفحه شخصی خود در توییتر می‌نویسد: «با این رشد خلق نقدینگی که بی‌وقفه ادامه دارد، ورود پول حقیقی به بورس ممکن است ماه‌ها ادامه یافته و حبابی دیگر شکل بگیرد. بیایید باور کنیم تورم چاره دردهای اقتصاد ایران نیست بلکه ام‌الخبائث است.»