دارا سوم کی عرضه می‌شود؟

بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری که از چندین سهام و چندین دارایی تشکیل شده اند، دارای محاسباتی با عنوان NAV هستند که سرمایه‌گذاران باید براساس این محاسبات برای انجام معامله تصمیم گیری کنند.

در بازار سرمایه ایران، ETFها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری محدود یا بسته مانند سهام در بورس معامله می‌شوند، سهام آنها با ارزش بازار معامله می‌شود که می‌تواند بالاتر یا پایین‌تر از NAV باشد. این موضوع این امکان را برای معامله‌گران ETF فراهم می‌کند که بتوانند به موقع چنین فرصت‌های خوبی را بیابند.

 ETFها مشابه با صندوق‌های مشترک، روزانه NAV خود را نیز در پایان بازار برای گزارش‌دهی محاسبه می‌کنند. علاوه بر این‌، آنها همچنین NAV روزانه چند بار در دقیقه را آنلاین محاسبه و منتشر می‌کنند. اما برای انجام معامله سرمایه‌گذاران باید با دو مفهوم NAV صدور و NAV ابطال آشنا باشند. در گذشته گزارشی با عنوان «NAV چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟» جهت آشنایی با مفهوم کلی NAV منتشر شده است.

NAV صدور چیست؟

NAV صدور به هزینه‌ای اطلاق می‌شود که سرمایه‌گذاران برای خرید واحدهای صندوق پرداخت می‌کنند. کارمزد معامله نیز در این مبلغ محاسبه می‌شود و به همین دلیل، NAV صدور اندکی بیشتر از NAV هر واحد است. NAV صدور بر اساس ارزش خالص دارایی در روز بعد از ثبت درخواست خرید محاسبه می‌شود.

NAV ابطال چیست؟

NAV ابطال به مبلغی گفته می‌شود که دارنده واحد صندوق در ازای فروش کسب می‌کند. با توجه به کسر شدن کارمزد معامله، قیمت NAV ابطال از NAV هر واحد کمتر خواهد بود. NAV ابطال بر اساس ارزش خالص دارایی در روز بعد از ثبت درخواست فروش محاسبه می‌شود.

به زبان ساده اگر سرمایه‌گذار تصمیم به نقدکردن سرمایه‌اش بگیرد، قیمت واحد‌ها به صورت NAV ابطال محاسبه خواهند شد.

همانطور که گفته شد قیمت هر واحد با فرض کسر هزینه‌های مربوطه مشخص می‌شود، یعنی هزینه‌ی کارمزد و معاملات فروش محاسبه شده و از ارزش خالص هر واحد کسر می‌شود بر این اساس معمولا NAV ابطال کمتر یا مساوی NAV هر واحد می‌شود.

به عبارت دیگر، قیمت نمادها باید مطابق با NAV صدور و ابطال واحد‌ها تعیین شده و متناسب با تغییرات آنها نوسان می‌کند. با اینکار این اطمینان برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌شود که می‌تواند پول خود را با کسر هزینه منطقی معاملات و بدون در نظر گرفتن وضعیت بازار و قابلیت نقدشوندگی سهام موجود در سبد سرمایه‌گذاری صندوق، دریافت نماید.

معامله ETF‌های دولتی زیر nav ابطال

در امسال دولت جهت تامین کسری بودجه خود دست به افتتاح دو صندوق ETF با عنوان دارا یکم و پالایش یکم زد. صندوق دارا یکم شامل شرکت‌های بیمه‌ای و بانکی که دولت هنوز سهام دار آن بود، عرضه شد. پالایش یکم نیز شرکت‌های پتروپالایشی به مردم واگذار شد.

اما این صندوق‌ها در عمل هیچ یک بازارگردان ندارند یا بهتر است گفته شود، بازارگردانی با منابع مالی مناسب جهت معامله ندارند.

مطابق با آخرین NAV ابطالی که برای این دو صندوق محاسبه شده است، هر دو این صندوق‌ها در روز‌های گذشته، پایین از NAV محاسبه شده در حال معامله بوده‌اند. این یعنی در صورتی که خریداران بخواهند واحدهای این صندوق‌ها را به دولت بازگردانند، می‌توانند عدد بالاتری را به‌دست بیاورند. اما نکته جالب در خصوص خرید و فروش سهام این صندوق‌ها به جایی باز می‌گردد که شرکت‌های حقوقی اصلا تمایلی به خرید واحدهای این صندوق ندارند.

بررسی دقیق روند این نمادها، نشان می‌دهد شرکت‌های حقوقی کمتر از ۲ درصد معاملات روزانه، خریدار این صندوق‌ها بوده‌اند. معامله پایین تر از NAV ابطال نشان می‌دهد عده‌ای از خریداران این صندوق‌ها که حداقل ۲ ماه منتظر بازگشایی این نمادها بوده اند، حاضرند بدون کسب سود، آن را واگذار کنند.

دارا سوم در راه است

عباس معمارنژاد، معاون امور بیمه و بانک وزارت امور اقتصادی و دارایی، درخصوص صندوق داراسوم، گفت: صندوق داراسوم که مرکب از باقیمانده سهام دولت در سه بانک صادرات، ملت و تجارت است، در آینده‌ای نزدیک به مردم واگذار می‌شود.

تجربه دارا یکم که در روز بازگشایی تقریبا ۱۳۴ درصد سود نصیب خریداران کرد و تا ۲۲۰ درصد سود نیز پیش رفت، خرید دارا دوم را برای سهامداران جذاب کرد. اگرچه روند نزولی بازار سرمایه باعث شد از این صندوق استقبال پرشوری اتفاقا نیفتد و عملا درصد پایینی از سهام این صندوق فروش رفت. اما پالایش یکم با ۱۳ درصد سود بازگشایی شد و بعد از سود آن به ۴ درصد کاهش یافت. این مسئله باید برای تصمیم گیران برای واگذاری دارا سوم که از نمادهای بانکی هستند، نمی‌تواند تجربه موفقی باشد و ممکن است تعداد افراد بسیار کمتری خریدار واحدهای دارا سوم باشند.

دولت باید پیش از آنکه دارا سوم را عرضه کند، مشکل بازارگردانی این صندوق‌ها را حل کند تا تجربه خرید این صندوق‌ها را برای مردم شیرین کرده تا بتواند سهام باقی مانده این شرکت‌ها را واگذار کند.