بازچرخانی آب؛ سیاستی که باید زودتر اعمال می‌شد

از یک طرف کشور با سوءمدیریت آب مواجه است که این امر هم در صنعت و هم در کشاورزی و هم در بخش خانگی، منشاء مشکلات بسیار زیادی شده است به طوری که تقریباً مصرف آب با نیازها هیچ همخوانی ندارد و این یعنی هدررفت در هر سه حوزه بسیار زیاد است.

از طرف دیگر، ذخایر آبی نیز با همین سوء مدیریت و فراهم نبودن ساختارها و صدالبته روش‌های سنتی مصرف آب در هر سه بخش، به سرعت در حال کاهش هستند.

به این موارد، کاهش نزولات آسمانی را نیز باید افزود که البته این مسئله گرچه ریشۀ انسانی دارد اما تأثیرگذاری در آن در سطح جهانی است.

در واقع، تغییر سبک زندگی بشر و حرکت شتابان به سوی توسعۀ صنعتی بدون توجه به آثار مخرب آن در محیط زیست، سبب تغییرات اقلیمی شد که یکی از نمودهای آن گرم شدن زمین و کاهش نزولات آسمانی به ویژه در مناطق گرم و نیمه‌خشک است. طبیعتاً ایران نیز از تبعات این فرایند متأثر شد و حالا کشور عملاً در خشکسالی قرار گرفته است.

حالا در چنین شرایطی، بیش از ۷۰ درصد آب شرب کشور، تبدیل به پساب می‌شود که این موضوع خود می‌تواند محل زایش یک فاجعۀ زیست ‌محیطی در آینده‌ای نه ‌چندان دور باشد؛ این در حالیست که بازچرخانی این پساب، تحولی بزرگ در حل مشکل آب ایجاد خواهد کرد که البته این موضوع در برنامۀ هفتم نیز لحاظ شده است.

به عبارت ساده، برای عبور همیشگی از بحران آب، چند اقدام باید به موازات هم انجام شوند:

اول اینکه مدیریت منابع موجود به صورت علم‌ پایه و کاملاً دانش‌بنیان صورت بگیرد.

از طرف دیگر، الگوی مصرف در هر سه بخش خانگی، صنعتی و کشاورزی بر مبنای مصرف بهینه تعریف شود و فرهنگسازی لازم در کنار اعمال جدی قانون برای متخلفان صورت بپذیرد.

سوم اینکه در بخش آب، موضوع بازچرخانی نیز به صورت جدی مورد توجه قرار بگیرد تا از آب با کیفیت‌های مختلف بتوان در حوزه‌های مختلف به بهترین شکل بهره برد که نمونه بارز یا شاید بارزترین نمونه آن بازچرخانی پساب خانگی با سیستم‌های تصفیه آب فناورانه است که هم هزینه‌ بری کمتری و هم بازدهی بالایی دارند؛ از این پساب می‌توان بخش قابل‌ توجهی از آب مورد نیاز صنعت را تأمین کرد.

ناگفته پیداست که این امر در جلوگیری از برداشت بی‌رویه از ذخایر آب زیرزمینی و در نتیجه تبعات منفی آن تا چه اندازه مهم و اثرگذار است.