با ۸۰۰ میلیون کجای تهران میتوان خانه رهن کرد؟
افزایش بیرویه اجارهبها باعث شده بسیاری از مستاجران تحت فشار شدید مالی قرار بگیرند و برای کاهش هزینههای ماهیانه، ناچار شوند بخش قابل توجهی از پسانداز و سرمایه خود را به جای پرداخت اجاره به شکل رهن در اختیار مالک قرار دهند. این تغییر در الگوی پرداخت، نه تنها توان مالی خانوادهها را محدود میکند، بلکه توانایی آنها برای سرمایهگذاری در سایر نیازهای ضروری زندگی مانند آموزش، درمان و پسانداز را کاهش میدهد.
در بسیاری از موارد، این روند باعث میشود مستاجران مجبور شوند مدت زمان طولانیتری در یک واحد بمانند یا حتی از گزینههای مناسبتر صرفنظر کنند، چرا که منابع مالی آنها عمدتاً در قالب رهن بلوکه شده است. کارشناسان مسکن هشدار میدهند که ادامه این روند میتواند به افزایش فشار اقتصادی بر خانوارها منجر شود و توان تقاضای مؤثر بازار را کاهش دهد، در حالی که بازار اجاره بدون تغییر باقی میماند.
همچنین، تبدیل سرمایههای نقدی به رهن باعث کاهش نقدینگی در بخشهای دیگر اقتصاد میشود و توان خانوارها برای مواجهه با هزینههای غیرمنتظره، مانند تعمیرات، خدمات درمانی یا شرایط اضطراری، به شدت محدود میشود. در نتیجه، این وضعیت نه تنها به مستاجران فشار وارد میکند، بلکه میتواند اثرات بلندمدتی بر سلامت مالی خانوارها و پویایی بازار مسکن داشته باشد.
در شرایط فعلی بازار اجاره، بسیاری از مستاجران برای مقابله با افزایش نجومی اجارهبها، بخش عمدهای از پسانداز خود را به رهن تبدیل میکنند. این وضعیت به معنای کاهش قدرت نقدینگی خانوارهاست؛ چرا که سرمایهای که میتوانست صرف خرید کالاهای ضروری، آموزش، درمان یا حتی پسانداز شود، در قالب رهن بلوکه میشود و دسترسی فوری به آن وجود ندارد.
فشار مالی مستاجران؛ رهن به جای پسانداز
علاوه بر این، فشار مالی مستمر باعث شده بسیاری از مستاجران نتوانند به راحتی واحد مناسب خود را تغییر دهند یا برای ارتقای شرایط زندگی اقدام کنند. حتی خانوادههایی که درآمد نسبتاً ثابت دارند، با افزایش ماهانه اجارهبها ناچار به بازنگری در سبک زندگی و کاهش هزینههای دیگر میشوند. این روند میتواند به طولانی شدن دوره سکونت در واحدهای فعلی منجر شود و بازار اجاره را از جریان طبیعی تعویض مستاجران محروم کند.
کارشناسان هشدار میدهند که ادامه این وضعیت میتواند اثرات بلندمدتی بر بازار مسکن و اقتصاد خانوارها داشته باشد. کاهش قدرت خرید و محدود شدن نقدینگی، علاوه بر افزایش فشار روانی مستاجران، توان بازار برای ایجاد تقاضای جدید و رونق اجاره را نیز کاهش میدهد و رکود در این بخش را تشدید میکند.
رهن کامل، مستاجران را به خانههای قدیمی تبعید کرد
افزایش نجومی نرخهای اجاره، مستاجران را وادار کرده است تا برای کاهش فشار مالی ماهیانه، بخش عمدهای از سرمایه خود را به رهن تبدیل کنند.
در این میان، سقف ۸۰۰ میلیون تومانی که برای رهن کامل به عنوان یک مرز مناسب در نظر گرفته میشود، در عمل تنها کلید ورود به خانههای ۱۰ تا ۱۵ سال ساخت یا متراژهای پایینتر است. این وضعیت، تصویری روشن از فشار اقتصادی بیسابقه بر بازار مسکن را نشان میدهد.
در حال حاضر، اکثر مستاجران به دلیل شرایط اقتصادی و برای تأمین سرمایه، تمایل بیشتری به گرفتن ملک به صورت رهن کامل یا با کسر مبلغ اجاره ماهانه و افزودن آن به مبلغ رهن کامل دارند؛ چرا که نرخهای اجاره و رهن به شدت افزایش یافته و با قدرت خرید اکثریت مردم، به ویژه در طبقات میانی و ضعیف، فاصله عمیقی پیدا کرده است.
اگر به دنبال این باشیم که با ۸۰۰ میلیون تومان به دنبال رهن کامل باشیم به نظر می رسد که با این بودجه، بیشتر باید به دنبال واحدهای زیر ۱۰۰ متر بود همچنین اینکه احتمالاً ملکهای نوساز (به جز در برخی مناطق شرق و جنوب) کمتر است و ملکهای با سن بنای بالاتر (۱۰ تا ۱۵ سال) یا متراژ پایینتر، بیشتر در دسترس خواهند بود که در جدول زیر به برخی از آنها اشاره شده است.
| نام محله | متراژ | سال ساخت | آسانسور | پارکینگ | انباری |
| چهارراه لشگر | ۶۶ متر | ۱۳۸۳ | - | دارد | دارد |
| شهرآرا | ۱۳۷ متر | ۱۳۸۰ | - | دارد | دارد |
| سهروردی | ۵۰ متر | ۱۳۸۰ | - | - | - |
| پرستار | ۱۰۰متر | ۱۴۰۳ | دارد | دارد | دارد |
| امیرآباد | ۱۱۰ متر | ۱۳۹۵ | - | دارد | دارد |
| سعادت آباد | ۷۴ متر | ۱۳۹۹ | دارد | دارد | دارد |
| تهرانسر | ۶۵ متر | ۱۳۸۷ | - | دارد | دارد |
| نارمک | ۶۲ متر | ۱۳۸۸ | - | - | دارد |