میراث طبیعی کشور به خطر افتاد | درخواست کمک فوری ایران از همه کشورها

علی تیموری روز سه‌شنبه در همایش بین‌المللی مدیریت پایدار جنگل‌های زاگرس که در محل مرکز مطالعات وزارت امور خارجه برگزار شد، افزود: کشور جمهوری اسلامی ایران دارای حدود ۱۴ میلیون هکتار جنگل است که ۷.۵ درصد از سطح کشور را تشکیل می‌ دهند.

وی با بیان اینکه این جنگل‌ ها در مناطق مختلف در سراسر کشور پراکنده است، اظهار داشت: سرانه جنگل در ایران حدود ۱۷۰۰ مترمربع است در حالی که سرانه هم در دنیا ۵۶۰۰ متر مربع می‌ باشد.

وی گفت: در مقیاس جهانی، کشور ایران از لحاظ داشتن یکی از قدیمی‌ترین جنگل‌های جهان شناخته می‌شود. جمهوری اسلامی ایران این افتخار را دارد که ۳۰۰ هزار هکتار از جنگل‌هایش به عنوان میراث طبیعی جهان در یونسکو ثبت شده است.

ارزش ژنتیکی جنگل های زاگرس بالاست

تیموری تصریح کرد: جنگل‌های زاگرس به عنوان یکی از مهمترین پهنه‌های جنگلی غرب آسیا، نه تنها میراث طبیعی ایران، بلکه در منطقه مدیترانه خشک و نیمه خشک نقش کلیدی در حفظ تنوع زیستی، تامین منابع آب، تنظیم اقلیم محلی، امنیت زیستی و معیشت میلیون‌ها نفر ساکنان محلی ایفا می‌کند.

وی افزود: این جنگل ها به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه تنوع شرایط گیاهی و جانوری بسیار بالایی دارند. به طوری که جنگل‌ های زاگرس میزبان بیش از ۲۵۰۰ گونه گیاهی و جانوری هستند که در سایر مناطق کشور و دنیا یافت نمی‌شوند.

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اظهار داشت: این موضوع نشان‌دهنده ارزش ژنتیکی و زیستی بالای این جنگل‌ها است به طوری که از نظر اقتصادی و اجتماعی نیز جنگل‌های زاگرس نقش بسیار موثری ایفا می‌کنند و جوامع محلی برای معیشت به محصولات این جنگل‌ ها نیازمند هستند.

تیموری گفت: متاسفانه این میراث باارزش امروزه با تهدیدات جدی از جمله تغییرات اقلیمی، آتش‌سوزی‌های مکرر و بهره‌برداری‌های غیرقانونی روبرو است.

وی افزود: مدیریت پایدار جنگل‌های زاگرس با تکیه بر شاخص‌های اصلی پایداری در سه بخش اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در قالب مدیریت مشارکتی یا همان جنگلداری اجتماعی، با مشارکت مردم محلی و تمامی ذینفعان و سازمان‌های دولتی و خصوصی، در دستور کار سازمان منابع طبیعی ایران قرار گرفته است.

لزوم مشارکت جوامع محلی برای حفظ جنگل های زاگرس

معاون وزیر اقتصاد بر این باور است که اکنون بیش از هر زمان دیگری، ضرورت مدیریت مبتنی بر علم، مشارکت جوامع محلی، به‌کارگیری فناوری‌های نوین و همکاری‌های بین‌المللی برای ارتقای شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی به طور همزمان احساس می‌ شود.

وی افزود: سازمان منابع طبیعی ایران در راستای مدیریت پایدار، با همکاری سازمان‌های داخلی، اقدامات بسیار موثری انجام داده است. ولی قطعاً تلاش این سازمان برای مدیریت بهینه و حفاظت از عرصه‌های طبیعی به‌ویژه جنگل‌های زاگرس به تنهایی کافی نیست.

تیموری اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران برای حل چالش‌های زیست‌محیطی و برای ارتقای شاخص‌های پایداری، نیازمند توسعه همکاری‌های موثر بین‌مللی در محورهای همکاری‌های فنی و تبادل تجربه. تامین مالی، همکاری منطقه ای، همکاری هاب علمی است.

به گفته وی، در بحث همکاری فنی و تبادل تجربه، همکاری با کشورهایی که تجربه دارند می‌تواند در طراحی و اجرای پروژه‌های مدیریت پایدار جنگل‌های زاگرس به ما کمک کنند.

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در زمینه تامین مالی گفت: تامین مالی پروژه‌های احیا و حفاظت از طریق منابع بین‌المللی و بهره‌گیری از ساختارها یا تسهیلات محیط‌ زیستی جهانی نیاز است زیرا چالش‌ های زیست‌ محیطی به مرزهای ملی ما محدود نیستند.

وی در زمینه همکاری‌های منطقه‌ای افزود: همکاری با کشورهای همسایه برای مقابله با پدیده گرد و غبار، حفاظت از منابع آبی مشترک و مقابله با آتش‌سوزی‌های مرزی ضروری است.

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اظهار داشت مشارکت با نهادهای علمی و دانشگاه‌های بین‌المللی. ما نیازمند اجرای پروژه‌های مشترک تحقیقاتی، تبادل دانشجو و اشتراک‌گذاری اطلاعات هستیم.

وی ادامه داد: امروز با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مختلف می‌توانیم نقش فعالی در ایجاد شبکه‌ای از همکاری‌های چندجانبه ایفا کنیم که نتیجه آن نه تنها حفاظت بهتر، بلکه گامی بلند در راستای پایداری در سطح مدیریت پایدار جنگل‌های کشور به‌ویژه جنگل‌های زاگرس باشد.

تیموری گفت: جمهوری اسلامی ایران به طور فعال در زمینه احیای جمعیت جنگلی، جنگل کاری، ظرفیت‌سازی و ادغام مسائل جنگل در استراتژی‌های توسعه ملی فعالیت می‌کند که از جمله آن‌ها می‌توان به ممنوعیت بهره‌برداری چوبی از تمامی جنگل‌های ایران، تهیه و اجرای طرح صیانت و حفاظت از جنگل‌های کشور، اجرای طرح‌های مردمی کاشت یک میلیارد درخت (به مدت ۴ سال) و تهیه و اجرای طرح مدیریت پایدار جنگل‌های زاگرس با مشارکت مردم محلی و تمامی ذینفعان (همان جنگلداری اجتماعی) اشاره کرد.

وی از همه کشورها و نهادهای بین‌المللی خواست تا در قالب یک برنامه جامع همکاری برای احیای جنگل‌های زاگرس با جمهوری اسلامی ایران مشارکت کنند. این همکاری، سرمایه‌گذاری برای آینده سرزمینمان و ثبات زیست‌ محیطی کل منطقه است.