پای واردات در کفش واردکننده ایرانی!

بزرگترین مشکل بازار کفش چرم، رقابتی نبودن محصولات ایرانی به روز نبودن تولیدات، نبود تبلیغات مناسب و استراتژی‌های منسجم بازاریابی در شرکت‌ها است.

گسترش نیوز: بازار کفش ایران در سال‌های گذشته با هجوم اجناس بی‌کیفیت و تولیدات چینی درجه چندم با رکود مواجه شده است. کارگاه‌های زیر پله‌ای در این میان وضعیت آشفته‌ تری دارند و دومینو سقوط در آنها از سرعت بالاتری برخوردار است.

به نظر فعالان بازار عامل عدم استقبال مصرف‌کنندگان از تولیدات داخلی و اینکه آنها را چندان کیفی نمی‌دانند، نقص تجهیزات و فرسوده بودن فناوری مورد استفاده در این صنعت است. در واقع با توجه به تولیدات برندهای بزرگ و نیاز بازار جهانی تولید‌کننده ایرانی توان پایا پایی ندارد و انتقال دانش و فناوری به این حوزه بسیار کند صورت گرفته و به این دلایل حتی بازار داخلی را نیز از دست داده است.

نبض بازار

در مجموع ۵۰۰ واحد دارای پروانه صنفی و ۸۰۰ واحد تولیدی زیر پله‌ای در کشور فعالیت می‌کنند. سهم ایران از کل تولید جهانی برابر با یک درصد است. تعداد شاغلان واحدهای تولیدی ۱۳۰ هزار نفر است که حدوداْ ۶۲ هزار نفر شاغل در بخش کفش‌های دست دوز- ۲۲ هزار نفر شاغل در واحدهای بدون پروانه- ۳۱ هزار نفر در واحدهای تولید‌کننده انواع رویه و ۱۵ هزار نفر در سایر بخش‌ها مشغول به کار هستند.

ظرفیت اسمی واحدهای تولیدی کفش در کشور سالانه حدود ۳۰۰ میلیون زوج است که این واحدها با ۶۶ درصد توان فعالیت می‌کنند. تولید واقعی ۱۹۸ میلیون است که ۹۷ میلیون زوج آن مربوط به کفش‌های چرمی و ورزشی و مبقی ۱۰۱ میلیون دیگر مربوط به انواع تولیدات غیر چرمی است. بررسی‌ اتحادیه تولیدکنندگان کفش نشان می‌دهد سهم کفش ملی از بازار داخلی در سال ۱۳۹۵، ۳ درصد برآورد شده است.

روی بازارهای منطقه متمرکز شویم

علی حسن زاده رئیس انجمن چرم ایران در گفت‌وگو با گسترش نیوز کالاهای تولید داخل را از نظر کیفی قابل رقابت با نمونه‌های خارجی می‌داند اما اعتقاد دارد مشکل در نرخ تمام شده است و می‌گوید: هم اکنون بیش از بحث رقابت با کالای خارجی در تامین مواد اولیه با موانع جدی تری روبه‌رو هستیم. بسیاری از تولیدکنندگان که اتفاقاْ سهم مناسبی از بازار داخلی را در اختیار دارند برای ادامه کار و فعالیت مشکل دارند و این عامل می‌تواند بر سرنوشت آنها تاثیر گذارد. در روزهای گذشته جلساتی برای حل این معضل در اتحادیه داشته‌ایم که امیدوارم با استمرار این روند بتوانیم راهکاری برای این مشکل بیابیم. باید گفت با توجه به سیاست‌های جدید و بحث اختلاف ارز شرایط نامشخص است و نمی‌توان ارزیابی دقیقی از آینده داشت. کشورهای خارجی در بحث واردات تعرفه‌های حمایتی متعدد وضع کرده‌اند و برای بهبود اوضاع برندهای تولیدی خود کمک می‌کنند. در حالی که ما با آغوش باز پذیرای واردات هستیم.

رئیس انجمن چرم ایران درباره افزایش گرایش مردم به خرید کفش‌های وارداتی و تغییر سبک خرید آنها اشاره می‌کند و می‌افزاید: بخش زیادی از این مسئله فرهنگی است. یعنی ما به سابقه قبلی در این موضوع مواجه‌ایم. به طور تاریخی اعتماد به خودی نداریم و ترجیح می‌دهیم که همسایه را اصلح بدانیم. فکر می‌کنم تولید داخلی نقشی در به وجود آمدن این شرایط ندارد و بیشتر واسطه‌ها یا دلالان در این میان تاثیر‌گذار بوده‌اند. هر چند از نظر طراحی و رنگ محدودیت داریم و از این نظر به سطحی نرسیده‌ایم که بخواهیم با بزرگان بازار جهانی رقابت کنیم. نسل جدید به‌خصوص جوانان و نوجوانان طرح‌ها را نمی‌پسندند و باید در این حوزه به روز شویم.

حسن زاده می‌گوید: به نظر من تولیدکننده داخلی شانسی در بازار کشورهای پیشرفته ندارد و در سطح بالا توان رقابت ندارد. باید روی بازارهای منطقه‌ای متمرکز شویم و چاره‌ای جز این نیست. سبک انتخاب و تولید صنعتگران ما اختلاف زیادی با جامعه آنان دارد. هنوز در بحث انتقال، بیمه و حمل‌ونقل مشکلات زیادی داریم که بهتر است به مسیرهای نزدیک‌تر فکر کنیم.

فاصله صنعت با دانشگاه مخرب است

علی اژدرکش رئیس اتحادیه کفش ماشینی با بیان اینکه تولید کفش ارتباط مستقیم با صنعت مد دارد و متأثر از فرهنگ جهانی حاکم بر آن است. بنابراین برای رقابت و ورود به عرصه‌های جدید ناگزیریم با آن همگام شویم و همه چیز را به روز کنیم، به صمت می‌گوید: محصول قسمتی از یک برند است. مجموعه‌ای از بسته‌بندی، طراحی، رنگ، مخاطب شناسی، خدمات و نرخ نهایی در سرنوشت یک برند تاثیر دارند. هنگامی که در این قالب به تولیدات جهانی نگاه کنیم متوجه فواصل‌ خودمان می‌شویم. باید با دید واقعی مسائل را تجزیه و تحلیل کنیم. شرکت‌های داخلی به اندازه کافی و به صورت علمی، اصولی به مسئله برند‌سازی ورود نکرده‌اند و حتی برخی دیدگاهی در این باره ندارند. همه چیز تولید و توزیع محصولات نیست.

اژدرکش با تاکید بر اینکه در سال‌های اخیر فاصله صنعت و دانشگاه به شکاف بدل شده و تولید ملی از نبود دیدگاه علمی و آکادمیک ضربه می‌خورد، می‌افزاید: ایتالیا از پیشتازان عرصه مد هست و سال‌هاست جریان جهانی آن را مدیریت می‌کند. سالانه ۲ هزار نفر نیروی آموزش دیده مد و پوشاک از دانشگاه‌ها به صنعت این کشور وارد می‌شوند و فضا برای استفاده از دیدگاه‌ها و نظرات آنها مهیا است. در حالی که صنعت و آموزش عالی در ایران با هم قهر هستند و هیچ کدام دیگری را قبول ندارد.

نمی‌توان صنایع بزرگ خواست و به محیط علمی بی‌توجه بود. این نگاه باید تغییر کند. آموزش عالی توان شناسایی و ارائه راهکار استفاده از ظرفیت‌ها را دارد. نگاه محوری‌اش ساخت سیستم‌ها است. ما از نبود این موضوع در صنایع رنج می‌بریم. تولید‌کنندگان نیروهای جوان و متخصص را جدی نمی‌گیرد. صنعت و فضای علمی باید به دیدگاهی جامع و مشترک برسند. این فاصله مخرب است پس باید انتظارمان واقعی باشد.

رئیس اتحادیه کفش ماشینی با اشاره به مشکل تولیدکنندگان در تامین مواد اولیه و سخت تر شدن این مسیر می‌گوید: این یکی از مشکلات اصلی تولید‌کننده ایرانی در مقایسه با دیگران است. در کشورهای صاحب صنعت تنوع بالا و سهولت دسترسی به مواد اولیه مزیت اساسی هست. به این معنا که تولیدکننده به صرف وقت و انرژی برای تامین نیازی ندارد. ما در جهت حمایت از تولید ملی واردات برخی مواد را ممنوع کردیم حالا پتروشیمی‌ّها هم از تولید انبوه آنها خودداری می‌کنند.

تولیدکننده باید ماه‌های متمادی برای تامین نیاز اولیه خود در صف بماند و سرانجام با هزینه بالا به آن دست پیدا کند. چطور می‌توان انتظار رقابتی شدن داشت؟ دیدگاه حاکمیتی در روند این ماجرا بسیار تاثیرگذار است. نمی‌شود با زور، اجبار و بدون احترام به سلیقه مشتری تولید کرد، فروخت و انتظار رونق داشت. بحث مالیات بر ارزش افزوده فشاری زیادی وارد کرده است. در مفید بودن این سیاست تردیدی وجود ندارد اما در این چرخه مالیات باید در نهایت از مشتری اخذ شود. در حالی که ما از تولید‌کننده چنین درخواستی داریم و وقتی چرخه توان پرداخت نداشته باشد محکوم به نابودی است.