سقوط قدرت خرید کارگران؛ کارشناسان هشدار دادند

رکود حاکم بر اقتصاد ایران، تولید را کند کرده و مستقیماً معیشت کارگران را هدف قرار داده است. کاهش فروش بنگاه‌ها به دلیل افت تقاضا، به تعدیل نیرو، توقف افزایش دستمزد و کاهش مزایای شغلی منجر شده است. در این میان، کارگران با درآمد ثابت یا حتی کاهش‌یافته، در برابر تورم افسارگسیخته و گرانی‌های مداوم، روزبه‌روز فقیرتر می‌شوند. به گفته کریم یاوری، کارشناس بازار کار، این چرخه معیوب از کاهش قدرت خرید به افت تقاضا، کاهش تولید و در نهایت افزایش بیکاری می‌انجامد.

عوامل اصلی رکود اقتصادی

چند عامل کلیدی در ایجاد این رکود نقش دارند:

• کاهش تقاضا: افت قدرت خرید مردم به دلیل گرانی کالاها و خدمات، فروش تولیدکنندگان را محدود کرده است.

• نوسانات ارزی: بی‌ثباتی نرخ ارز، هزینه مواد اولیه و تجهیزات وارداتی را افزایش داده و سرمایه در گردش بنگاه‌ها را کاهش داده است.

• افزایش هزینه‌های تولید: بالا رفتن نرخ انرژی، حمل‌ونقل و مالیات، حاشیه سود واحدهای تولیدی را به حداقل رسانده و برخی را به تعطیلی کشانده است.

• کاهش سرمایه‌گذاری: نااطمینانی اقتصادی، سرمایه‌گذاران را از ورود به پروژه‌های جدید باز داشته است.

• مشکلات صادراتی: تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی، دسترسی تولیدکنندگان به بازارهای خارجی را دشوار کرده است.

  به گزارش تسنیم، جنگ ۱۲روزه و ناترازی برق نیز آسیب‌های جدی به کسب‌وکارها وارد کرده است.

کارگران؛ قربانیان اصلی رکود

کارگران به عنوان نیروی محرک تولید، اولین قربانیان این بحران هستند. کاهش ساعات کاری، قراردادهای کوتاه‌مدت، تأخیر در پرداخت‌ها و تعطیلی کارخانه‌ها، امنیت شغلی آنها را به خطر انداخته است. گزارش‌های غیررسمی نشان می‌دهد سبد معیشت خانوار کارگری در سال جاری بیش از دو برابر دستمزد مصوب است، در حالی که افزایش دستمزدها همواره از تورم واقعی عقب مانده است. این وضعیت، سفره کارگران را کوچک‌تر کرده و اقلام ضروری را از سبد خرید آنها حذف کرده است.

نابرابری اقتصادی و سودهای کلان اقلیت

کریم یاوری با انتقاد از وضعیت کنونی می‌گوید: «تورم افسارگسیخته به موتور تولید ثروت برای گروهی خاص تبدیل شده، اما کارگران هیچ سهمی از این سودها ندارند.» او هشدار می‌دهد که وقتی اقتصاد به نفع اقلیت عمل می‌کند و تورم، معیشت اکثریت را هدف قرار می‌دهد، صحبت از عدالت اجتماعی به یک شوخی تلخ تبدیل می‌شود. یاوری تأکید می‌کند که کاهش قدرت خرید کارگران، تقاضای بازار را کاهش داده و حتی سرمایه‌داران را نیز در بلندمدت متضرر خواهد کرد.

زنجیره به‌هم‌پیوسته اقتصاد

یاوری اقتصاد را یک زنجیره به‌هم‌پیوسته می‌داند که اختلال در هر بخش، کل سیستم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کاهش درآمد واقعی کارگران و حقوق‌بگیران، موتور محرک مصرف را خاموش کرده و تولید را متوقف می‌کند. این چرخه، نه‌تنها معیشت کارگران را تهدید می‌کند، بلکه کل اقتصاد را به سمت رکود عمیق‌تر سوق می‌دهد.

راهکارهای پیشنهادی کارشناسان

اقتصاددانان برای خروج از این بحران، اجرای سیاست‌های حمایتی هدفمند را ضروری می‌دانند:

• ارائه تسهیلات کم‌بهره به بنگاه‌های تولیدی برای تأمین سرمایه در گردش.

• تثبیت نسبی نرخ ارز برای کاهش هزینه‌های وارداتی.

• کاهش هزینه‌های سربار مانند مالیات و انرژی.

• بهبود فضای کسب‌وکار برای جذب سرمایه‌گذاری.

• تقویت قدرت خرید کارگران از طریق سیاست‌های معیشتی.

  فعالان کارگری نیز تأکید دارند که «رونق تولید» و «تقویت معیشت» دو حلقه جدانشدنی هستند؛ تولید بدون تقاضا و تقاضا بدون درآمد کافی، پایدار نخواهد بود.