خنثی سازی بمب‌های ساعتی پایتخت

رعایت نکات ایمنی در ساختمان‌سازی از ضرورت‌های اصلی است، ریزش ساختمان‌هایی مانند متروپل آبادان، پلاسکو و موارد دیگر نشان می‌دهد که حادثه، ساختمان‌های ناایمن بلندمرتبه را تهدید می‌کند.بنابراین باید ساختمان‌سازی در کلان‌شهرها مطابق مقررات و با رعایت تجهیزات ایمنی انجام شود تا از تهدید ریزش و خطر سقوط ساکنان به دور باشد.

برای جلوگیری از ساخت‌وساز ساختمان‌های ناایمن در شهر رعایت مقررات ساختمان‌سازی و برخوردهای قانونی نقش مهمی دارد. آنچه مسلم است؛ رعایت مقررات ملی ساختمان، ضوابط شهرسازی، ایمنی، اصول فنی، کنترل ساخت‌وسازها برای ساختمان‌سازی ایمن و توجه به معضلات بافت فرسوده و احیای بافت تاریخی می‌تواند از بروز حوادث ناگوار در شهرها پیشگیری کند، برخورد قانونی با تخلفات ساختمانی نیز امری مهم در جلوگیری از حوادث است.

با اینهمه هرچند وقت یک‌بار، با اتفاقاتی ناگوار داغی بر دل‌های‌مان می‌نشیند؛ حادثه‌ای رخ می‌دهد که حجم سوء‌مدیریت و بی‌توجهی به هشدارها و رعایت نشدن استانداردهای لازم ایمنی نمایان می‌شود.

در همین راستا ضرورت دارد تا به ساختمان‌های ناایمن شهر تهران بپردازیم. ساختمان‌هایی که به‌قدری ناایمن و پرتعداد هستند که هرکدام‌شان ممکن است هر لحظه فاجعه عظیمی را رقم بزنند، آن‌هم در حالی ‌که تاکنون به‌دفعات مختلف با هشدارهای زیادی روبه‌رو و خودشان از وخامت اوضاع مطلع هستند و می‌دانند بمب ساعتی تهران شده‌اند! متاسفانه سوءمدیریت و بی‌توجهی به هشدارها در کشور ما به‌قدری شدید است که تنها زمانی که فاجعه‌ای رخ می‌دهد، توجهات به علل و چرایی و راه جلوگیری از تکرار حوادثی مانند ریزش ساختمان پلاسکو در تهران یا متروپل آبادان جلب و بعد از آن،‌ همه‌چیز فراموش می‌شود.

متاسفانه سالیان متمادی برخی سازندگان و مالکان، بی‌قاعدگی را مبنای کار خود قرار داده‌اند و کشورمان، جولانگاه تاخت‌وتاز بی‌قاعده بسازو بفروش‌ها شده است.

به هنگام وقوع حوادث هولناک ساختمانی گفته می‌شود که اخطارها و هشدارهای لازم درباره نقص موارد ایمنی به مالکان آن ابلاغ‌ شده، اما همان‌طور که شاهد بوده‌ایم، هیچ تاثیری بر آنها نداشته است. به‌طورمثال، در حادثه آتش‌سوزی کلینیک سینااطهر همین عبارت مطرح شد و به‌گفته سخنگوی آتش‌نشانی تهران، وضعیت ایمنی این ساختمان از سال ۹۴ تاکنون توسط کارشناسان بررسی و حدود ۴ اخطار در زمینه توجه به ایمنی این ساختمان صادر شده بود. بااین‌حال، مدیران شهری سال‌ها است، معتقدند ابزار لازم قانونی را در اختیار ندارند و نمی‌توانند ساختمان‌های ناایمن را پلمب کنند.

باوجود اینکه تجربه حوادث مذکور را داشته‌ایم، اما مدت‌ها اقدام جدی نظارتی یا قضایی برای برخورد با بی‌توجهی این ساختمان‌ها به هشدارها و ایمن‌سازی و رفع خطر انجام نگرفته است و می‌توان در تصدیق این موضوع اشاره کرد که علاوه بر افزایش روزافزون تعداد ساختمان‌های پرخطر و بحرانی، همچنان ۱۶۷ گودبرداری ساختمانی غیراصولی با شرایط ایمنی نامناسب نیز در تهران انجام گرفته است.

بنابراین آنچه برای رفع شرایط خطرناک فعلی ساختمان‌های بحرانی نیاز است، اقدامات قضایی و اجرایی برای برخورد و حمایت ساکنان آنها است. هرچه سریع‌تر باید جلوی فجایعی مانند پلاسکو و متروپل گرفته و با نهادها و مالکان مرتبط با ساختمان‌های ناایمن و پرخطر برخورد شود. تکرار چنین حوادثی یادآوری می‌کند که این مسئله به‌هیچ‌وجه یک موضوع ساده نیست که امکان موکول کردن به زمان دیگری را داشته باشد.

این در حالی‌ است که رعایت اصول ایمنی در ساخت‌وساز و نظارت بر آن از مهم‌ترین عوامل ساختمان‌سازی مطلوب به‌شمار می‌رود. از طرفی، طبق مطالعاتی که درباره وضعیت بافت‌های فرسوده انجام‌ شده، ۴۰ درصد بافت‌های نوسازی‌شده در بافت فرسوده از نظر کیفیت ساخت، مطلوب نیستند و به‌دلیل رعایت نشدن استانداردهای ساخت‌وساز و بکارگیری مصالح غیراستاندارد، جزو ساختمان‌های ناایمن به‌شمار می‌روند،بنابراین تداوم چنین شرایطی به‌طورقطع، آسیب‌های جانی و مالی بسیاری را در پی خواهد داشت که در این میان، متضرر نهایی مالک، خریدار و مردم کشورمان هستند.