فشار خون چیست؟ + مهم ترین علائم فشار خون بالا

فشار خون، یکی از اصلی‌ترین شاخص‌ها برای سنجش سلامت قلب و عروق است. فشار خون تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله فعالیت، استرس، تغذیه و سلامت کلی بدن قرار دارد. در حالت ایده‌آل، فشار خون باید در محدوده‌ای متعادل حفظ شود اما زمانی که این فشار به طور مداوم از حد نرمال فراتر رود، می‌تواند به عنوان فشار خون بالا شناخته شود. شاید فشار خون بالا مدت‌ها بدون هیچ علامت قابل توجهی پیشرفت کند، در حالی که ممکن است به آرامی به ارگان‌های حیاتی آسیب رساند.

با شناسایی علائم هشداردهنده می‌توان در پیشگیری و مدیریت به موقع آن تاثیرگذار بود. در ادامه، به بررسی مهم‌ترین علائم فشار خون بالا خواهیم پرداخت تا آگاهی بیشتری در مورد این بیماری خاموش و تاثیرات آن بر سلامتی به دست آورید.

فشار خون چیست؟

قبل از هرچیز باید بدانیم که فشار خون چیست؟ فشار خون نیرویی است که خون بر دیواره‌های رگ‌های خونی وارد می‌کند. این فشار که در هنگام پمپاژ خون توسط قلب به سراسر بدن ایجاد می‌شود، با دو عدد اندازه‌گیری می‌شود: فشار سیستولیک، که بالاترین فشار در رگ‌ها هنگام ضربان قلب است و فشار دیاستولیک که کمترین فشار بین ضربان‌ها است. حفظ فشار خون در محدوده‌ای سالم برای پیشگیری از مشکلات قلبی و عروقی حیاتی است زیرا فشار خون بالا می‌تواند به رگ‌های خونی، قلب، کلیه‌ها و سایر اعضای حیاتی آسیب برساند.

به‌صورت کلی در جدول فشار خون طبیعی آمده است که فشار خون کمتر از 120/80 میلی‌متر جیوه است و هرچه فشار خون از این مقدار بالاتر باشد به عنوان فشار خون بالا در نظر گرفته می‌شود. 

آشنایی با انواع فشار خون بالا

فشار خون بالا به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: فشار خون بالای اولیه (یا اساسی) و فشار خون بالای ثانویه که هر کدام از این دو دارای ویژگی‌ها و علل مختلفی هستند:

فشار خون بالای اولیه (اساسی)

فشار خون بالای اولیه شایع‌ترین نوع فشار خون بالا است. این نوع فشار خون به تدریج و بدون یک علت واحد شناخته شده ایجاد می‌شود. عوامل متعددی می‌توانند در توسعه فشار خون بالای اولیه نقش دارند مانند ژنتیک و سابقه خانوادگی فشار خون بالا، افزایش سن، چاقی و اضافه وزن، مصرف الکل و استعمال دخانیات و استرس. به‌صورت کلی کنترل و مدیریت فشار خون بالای اولیه در بسیاری از موارد نیازمند تغییراتی در سبک زندگی و گاهی اوقات مصرف دارو است.

فشار خون بالای ثانویه

فشار خون بالای ثانویه کمتر از نوع اولیه شایع است و به دلیل یک علت زمینه‌ای مشخص، مانند یک بیماری یا شرایط پزشکی خاص ایجاد می‌شود. این نوع فشار خون ممکن است ناگهانی ظاهر شود و می‌تواند بالاتر از فشار خون بالای اولیه باشد. علل ایجاد فشار خون ثانویه شامل بیماری‌های کلیوی، اختلالات غده آدرنال، مانند سندرم کوشینگ یا فئوکروموسیتوما، بیماری‌های تیروئید، بیماری‌های عروقی، مانند تنگی شریان کلیوی و استفاده طولانی مدت از داروهای خاص می‌شود. به منظور درمان فشار خون ثانویه در اولین قدم با اقداماتی جهت بیماری زمینه‌ایی انجام شود تا با رفع آن مشکل فشار خون ثانویه نیز درمان شود.

علائم فشار خون بالا

با توجه به اینکه در بسیاری از افراد فشار خون بالا بدون علائم خاصی است به عنوان قاتل خاموش شناخته می‌شود، زیرا بدون آگاهی فرد، به ارگان‌های حیاتی بدن آسیب می‌رساند و مشکلات بسیاری را برای فرد ایجاد می‌کند. با این حال، در صورتی که فشار خون به شدت بالا باشد یا برای مدت طولانی کنترل نشده باقی بماند، ممکن است برخی علائم و نشانه‌ها ظاهر شوند که در ادامه به صورت کامل آن‌ها را مورد بررسی قرار داده‌ایم:

1. سردرد‌های شدید
2. خستگی یا سرگیجه
3. تپش قلب
4. تغییرات بینایی
5. خونریزی بینی
6. تنگی نفس
7. سرگیجه و احساس ضعف
8. درد قفسه سینه

توجه به این علائم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است زیرا این علائم ممکن است نشانه‌هایی از وضعیت‌های پزشکی جدی باشند و نیاز به توجه فوری پزشکی داشته باشند. با توجه به خاموش بودن علائم فشار خون بالا اندازه‌گیری منظم فشار خون برای تشخیص و مدیریت به موقع آن دارای اهمیت است.

علت فشار خون بالا

علت فشار خون بالا می‌تواند ترکیبی از عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و شرایط پزشکی مختلف باشد. در بسیاری از موارد، علت دقیق فشار خون بالا نامشخص است، اما عوامل زیر می‌توانند در افزایش خطر ابتلا به این شرایط نقش داشته باشند:

1. عوامل ارثی و ژنتیک
2. سن به خصوص پس از سن ۶۵ سالگی.
3. داشتن چاقی و اضافه وزن
4. کم‌تحرکی و عدم انجام ورزش
5. داشتن رژیم غذایی نامناسب و مصرف بیش از حد نمک 
6. مصرف الکل و دخانیات
7. استرس مزمن و طولانی مدت
8. وجود یک شرایط خاص پزشکی مانند مانند دیابت، بیماری‌های کلیوی، هیپرتیروئیدیسم و اختلالات غده آدرنال
9. مصرف برخی داروها، از جمله داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، داروهای ضدبارداری خوراکی، برخی داروهای ضدافسردگی و داروهای سرماخوردگی

به‌صورت کلی کنترل و مدیریت فشار خون بالا شامل تغییراتی در سبک زندگی مانند افزایش فعالیت فیزیکی، کاهش وزن، پیروی از رژیم غذایی سالم، کاهش مصرف الکل و ترک سیگار می‌شود. در برخی موارد نیز در صورتی که فشار خون بالا با روش‌های مرسوم کنترل نشود، ممکن است نیاز به داروهای کاهنده فشار خون نیز باشد.

نتیجه‌گیری

فشار خون بالا ممکن است برای مدت‌ها بدون علامت باشد و به آرامی به ارگان‌های حیاتی آسیب برساند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته را افزایش دهد. شناسایی علائم هشداردهنده می‌تواند در پیشگیری و مدیریت به موقع این بیماری موثر باشد. علاوه بر این، درک انواع فشار خون بالا، از جمله فشار خون بالای اولیه و ثانویه و عوامل موثر بر آن برای ایجاد یک روش درمانی مناسب و موثر ضروری است. تغییرات در سبک زندگی، از جمله افزایش فعالیت فیزیکی، رژیم غذایی سالم، کاهش مصرف الکل و دخانیات، مدیریت استرس و بررسی روزانه فشارخون با استفاده از دستگاه فشار سنج گام مهمی در مدیریت و کنترل این بیماری خاموش است.

همچنین بهتر است بدانید که برای اندازه‌گیری فشار خون از دستگاه فشارسنج استفاده می‌شوند که انواع آن را می‌توانید از طریق وب‌سایت زیمانو با توجه به نیاز و نوع کاربری خود تهیه کرده و فشار خون را مورد بررسی و پایش قرار دهید.