استرالیا می‌تواند در عناصر نادر خاکی جای چین را بگیرد؟

استرالیا با با داشتن بیش از ۱۰۰۰ تن عناصر نادر خاکی در استرالیای جنوبی، می‌تواند یکی از تولید‌کنندگان پیشرو این عناصر باشد. در این گزارش به ظرفیت عناصر نادر خاکی استرالیا و سرمایه‌گذاری در این بخش خواهیم پرداخت.

پس از پاندمی کرونا در جهان تامین عناصر نادر خاکی در معرض خطر قرار گرفت. شرکت‌ها به دنبال استقلال و بی‌نیازی از دیگر کشورها در تامین این عناصر هستند چرا که عناصر نادرخاکی در ساخت طیف وسیعی از فناوری‌های روز از جمله وسایل نقلیه الکترونیکی و ساخت وسایل الکترونیکی هوشمند را شامل‌ می‌شود.

یکی از دلایل حرکت به سمت عناصر نادر خاکی در جهان، تامین منابعی قطعی به منظور بی‌نیازی از چین است و این موضوع از این جهت اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بار دیگر چین در جنگ تجاری با امریکا تهدیداتی مبنی بر کاهش مبادلات ذخایر اولیه را مطرح کرده و در شرایطی که جهان با ویروس کرونا درگیر است این موضوع می‌تواند اثرات نامطلوبی برجای بگذارد.

در حالی که اجرای پروژه عناصر نادر خاکی در استرالیا نشان از توسعه در این بخش می‌دهد، جذب سرمایه‌گذاری اساسی برای انجام پروژه‌های جدید می‌تواند با دشواری همراه باشد. همچنین سوالاتی مانند اینکه آینده ذخایر در عناصر نادر خاکی به چه صورت خواهد بود نیز از دیگر چالش‌های پیش‌رو است.

استرالیا ممکن است ظرفیت قابل توجهی از عناصر نادر خاکی داشته باشد

استرالیا عمدتاً به واسطه ذخایر غنی از سنگ آلومینیوم، سنگ آهن، لیتیوم، طلا، سرب و الماس در جهان و به واسطه صادرات و تجارتی که دارد شناخته شده است. همچنین کارشناسان بر این باورند که این کشور ذخایر خوبی از عناصر نادر خاکی را در اختیار دارد. اما اکتشافاتی در این زمینه صورت نگرفته است چرا که چین در این سال‌ها کاملا بر بازار و نرخ این مواد معدنی مسلط شده است.

پوشیده بودن بخش عمده‌ای از زمین‌های استرالیا با ماسه نیز بر دشواری یافتن چنین مواد معدنی افزوده است.

با این حال دکتر Chris Vernon مدیر برنامه تحقیقات صنعتی و علمی کشورهای مشترک‌المنافع می‌گوید: خوشبختانه این صنعت به نحوی تکامل یافته است که با استفاده از ابزارها می‌توان پیش‌بینی کرد که این کانی ارزشمند در چه مناطقی قرار دارد.

وی ادامه می‌دهد: در سال ۱۹۹۰ میلادی به نظر می‌رسید که عناصر نادر خاکی در استرالیا وجود نداشته باشد اما از آن زمان تاکنون سال به سال بر میزان اطلاعات ما از ذخایر موجود افزوده شد به نحوی که امروزه استنباط ما این است که ذخایر ما بیش از ۲۶ میلیون تن است که حداقل استخراج ۴ میلیون تن آن با بهره‌گیری‌ از فناوری‌های امروزی اقتصادی است.

 با توجه به اینکه زمان زیادی از استفاده از عناصر نادر خاکی در صنعت نمی‌گذرد کارشناسان بر این باورند که با توجه به پیشرفت‌هایی که در معدن صورت گرفته است هنوز هم مواد معدنی کشف نشده وجود داشته باشد.

ورنون معتقد است: این میزان از عناصر نادر خاکی تنها ۳ درصد از منابع اقتصادی شناخته شده در جهان است اما همان‌طور که گفته شد تحقیقات اکتشافی برای اطلاع یافتن از میزان این عناصر همچنان ادامه دارد و هر ساله بر میزان آن افزوده می‌شود.

موانع سرمایه‌گذاری در عناصر نادر خاکی

مدیر برنامه تحقیقات صنعتی و علمی کشورهای مشترک‌المنافع می‌گوید: اگر چه سرمایه‌گذاری در صنعت عناصر نادر خاکی در گذشته اندک بوده است. اما این روند در حال تغییر است به نحوی که تاجران به دنبال آن هستند تا سبد متنوعی از محصولات معدنی را عرضه کنند.

با این حال برخی، از جنبه‌های منفی این بازار صحبت به میان می‌آورند و تمایل دارند تا مانع جذب سرمایه‌گذاری در این بخش شوند. ورنون معتقد است که همین عامل می‌‌تواند منجر به شکست این بازار شود. به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری در عناصر نادر خاکی می‌تواند بخش پرمخاطره‌ای برای سرمایه‌گذاری باشد.

وی در ادامه می‌گوید: ممکن است نادر بودن این عناصر جذابیت‌هایی برای ورود سرمایه‌گذاران داشته باشد اما نوسانات قیمتی سبب بروز شک و تردید برای ورود فعالان به این بازار شده و سرمایه‌گذاری در این بخش را به تاخیر بیاندازد

ممکن است مقاله هایی درباره چگونگی بالا رفتن یا پایین آمدن نرخ عناصر نادر خاکی منتشر شود، اما هیچ ساز و کار عمومی برای معاملات آن وجود ندارد و بیشتر معاملات به صورت خصوصی انجام گرفته و نرخ آن نیز محرمانه باقی می‌ماند.

استحصال عناصر نادر خاکی در استرالیا شتاب می‌گیرد

علی‌رغم موانعی که بر سرراه این عناصر وجود دارد پرو‌ژه‌های قابل توجهی برای استحصال این عناصر انجام گرفته است که از جمله آنها می‌توان به پروژه Mt Weld در استرالیای غربی که یکی از بالاترین ذخایر عناصر نادر خاکی جهان را شامل می‌شود اشاره کرد. همچنین محدوده شمالی Browns Range در استرالیای غربی نیز دارای مقادیر زیادی عنصر دیسپروزیم با خلوص بالا است. همچنین پروژه دیگری با نام Dubbo Zirconium در New South Wales در حال انجام است که منابع زیادی از عناصر زیرکونیوم، هافنیوم، نیوبیوم، ایتریوم و عناصر نادر خاکی از آن استخراج می‌شود.

استرالیا، کانادا، برخی از کشورهای افریقایی و دانمارک (در گرینلند) دارای عناصر نادر خاکی هستند و اگر این کشورها بتوانند سنگ خام معدنی را به صورت اکسید‌های جدا شده استحصال کنند می‌توانند در گام بعدی این محصول ارزشمند را در کشورهای کره‌جنوبی، ژاپن، اتحادیه اروپا و ایالات متحده به محصولی با ارزش افزوده بالاتر تبدیل کنند که در این صورت زنجیره تامین مستقلی تشکیل خواهد شد.

با توجه به مشکلات اخیر در زنجیره عناصر نادر خاکی در دورانی که کشورها با کووید-۱۹ مواجه هستند. چشم‌انداز بازارهای جهانی به سمتی حرکت خواهد کرد که از انحصار‌گرایی چین خارج شود و احتمالا شروع این تغییرات با سرمایه‌گذاری بیشتر بین شرکای تجاری در دیگر کشورها صورت خواهد گرفت.