دلایل خرابی بلبرینگ و یاتاقان زدن خودرو

گاهی استفاده از محصولات بی‌کیفیت مانند روان‌سازهای آلوده می‌تواند گرد و غبار و ذرات فلز را به هر قطعه در ارتباط با روغن، منتقل کند. عوامل زیادی باعث خرابی یاتاقان می‌شوند که در این مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت. اما فراموش نکنید که خرید قطعات یدکی اصلی خودرو و عدم استفاده از قطعات تقلبی، خود عامل مهمی در جلوگیری از بروز خرابی و مشکلات موتور است.

یاتاقان چیست؟

یاتاقان قطعه‌ای است که در موتور خودرو بین میل لنگ و شاتون قرار گرفته و مانع ارتباط مستقیم این دو قطعه با یکدیگر می‌شود. به این ترتیب یاتاقان موتور، اصطکاک میان میل لنگ و شاتون را کاهش می‌دهد. بنابراین یاتاقان و روغن موتور هر دو به کاهش اصطکاک میان قطعات خودرو کمک کرده و در نتیجه از تماس مستقیم و بواسطه آن خوردگی قطعات جلوگیری خواهند کرد.

زمانی‌که دمای یاتاقان از حد معمول و ظرفیت این قطعه بیشتر شود، تغییر فرم داده و خود به عاملی برای آسیب به دیگر قطعات تبدیل می‌شود. گاهی این آسیب چنان زیاد است که منجر به خرابی موتور شده و در نتیجه باید موتور را به طور کامل باز کرد. از همین جا به نگهداری صحیح و لزوم استفاده از قطعات یدکی اصل پی خواهیم برد.

وظیفه یاتاقان در خودرو

وظیفه اصلی یاتاقان کاهش سطح تماس بین میل لنگ و شاتون و در نتیجه کاهش اصطکاک میان این دو قطعه و جلوگیری از خوردگی آن‌ها است. از دیگر وظایف یاتاقان می‌توان به تنظیم لقی عمودی بین میل‌لنگ و سیلندر و کاهش اصطکاک بین این دو قطعه اشاره کرد. اگر یاتاقان آسیب ببیند یا دِفُرم شود، به کلیه قطعاتی که با آن‌ها در ارتباط است، آسیب می‌زند و منجر به خرابی و حتی گاهی سوختن موتور خواهد شد.

به طور ساده‌تر می‌توان گفت که، وقتی یاتاقان دچار مشکل شده و با سطح میل‌لنگ تماس پیدا می‌کند یا به آن می‌چسبد، چرخش میل‌لنگ و حرکت موتور سنگین خواهد شد. اگر یاتاقان بر اثر عوامل بیرونی یا کیفیت پایین تولید (تقلبی بودن قطعه) ساییده یا خورده شود، ضخامت خود را از دست داده و در تماس با میل‌لنگ باعث لرزش آن می‌شود.

علائم خرابی بلبرینگ و یاتاقان زدن خودرو

علائم زیادی وجود دارند که هر کدام نشانه خرابی بلبرینگ و در نتیجه یاتاقان زدن خودرو هستند. از جمله عمده‌ترین نشانه‌های یاتاقان زدن خودرو این است که با فشردن پدال گاز، دور موتور بالا رفته و صدای تق‌تق به گوش می‌رسد یا خودرو استارت می‌خورد اما روشن نمی‌شود. از دیگر علائم خرابی بلبرینگ و یاتاقان زدن موتور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• شنیدن صدای تق‌تق هنگام شتاب گرفتن موتور یا گاز دادن: صدای تق‌تق موتور بیشتر در زمان گاز دادن یا شتاب گرفتن خودرو شنیده می‌شود که یکی از عمده‌ترین نشانه‌های یاتاقان زدن موتور است. صدای تق‌تق‌ در واقع به دلیل برخورد دو قطعه از موتور ایجاد می‌شود و با افزایش دور موتور از 970RPM به 120RPM بیشتر نیز خواهد شد. بنابراین هر زمان از موتور صدای تق‌تق شنیدید، فوراً آن را خاموش کنید چرا که در صورت ادامه مسیر، موتور خواهد سوخت.
• کاهش قدرت موتور خودرو: با یاتاقان زدن موتور، قدرت موتور کاهش پیدا کرده و راننده احساس می‌کند که موتور به خوبی گاز نمی‌خورد. البته دلایل دیگری هم باعث کاهش قدرت موتور می‌شوند و در هر حالت باید سریعاً به تعمیرگاه مراجعه کنید تا اگر مشکل از یاتاقان بود، آن را تعمیر یا تعویض کنید.
• قفل شدن و روشن نشدن موتور: زمانی‌که یاتاقان آسیب می‌بیند، موتور خودرو قفل شده و در نتیجه با استارت زدن، روشن نخواهد شد.

به یاد داشته باشید که خرابی و آسیب یاتاقان باعث برخورد قطعات به یکدیگر شده و در برخی موارد قطعات آسیب دیده با تراشکاری درست نمی‌شوند. بنابراین به ناچار باید قطعات درگیر را تعویض کنید که این امر هزینه‌های بسیاری را برای شما در پی خواهد داشت.

دلایل یاتاقان زدن خودرو

همانطور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، یکی از عمده‌ترین دلایل یاتاقان زدن موتور، بیش از حد داغ شدن یاتاقان است. زمانی که یاتاقان بیش از اندازه داغ شود، تغییر شکل داده (دِفُرمه می‌شود) و در نتیجه باعث چسبیدن میل لنگ به شاتون خواهد شد.

• وجود ذرات خارجی و آلودگی روی یاتاقان: ذرات خارجی که روی سطح یاتاقان قرار می‌گیرند منجر به ساییدگی بخش‌های مختلف قطعه روی یکدیگر شده و در نتیجه میزان اصطکاک را افزایش خواهند دارد. با افزایش سطح اصطکاک، سایش و خوردگی یاتاقان بیشتر شده و باعث برخورد میل‌لنگ و شاتون می‌شود. از جمله‌ آلودگی‌های یاتاقان می‌توان به گرد و خاک، روان‌سازهای آلوده، استفاده از قطعات آلوده، خرده فلزهای قطعات دیگر موتور و درزگیری غیراصولی اشاره کرد.
• بالا رفتن دمای موتور: با بی‌آب ماندن موتور، دمای آن به شدت افزایش پیدا کرده و باعث افزایش بیش از حد دمای یاتاقان می‌شود. زمانی‌که دمای وارده به یاتاقان بیش از حد تحمل این قطعه باشد، یاتاقان تغییر شکل داده و دِفُرم خواهد شد.
• فرسودگی یا عمر بالای یاتاقان: فرسوده شدن یا عمربالای یاتاقان خود عامل مهمی در تغییر شکل و حتی شکستن آن است. لازم به ذکر است که لوازم تقلبی خیلی زودتر از قطعات یدکی اصلی خودرو فرسوده می‌شوند.
• استفاده از روغن موتور آلوده و بی‌کیفیت: روغن‌های نامرغوب و بی‌کیفیت باعث آلوده شدن قطعات خودرو شده و این آلودگی به مرور و از طریق مسیرهای انتقال روغن، باعث ایجاد رسوبات سخت و جرم‌گرفتگی قطعاتی چون یاتاقان خواهد شد. کیفیت پایین محصولی که خریداری می‌کنید می‌تواند روی تمام قطعات موتور خودرو تأثیر منفی داشته باشد. بنابراین برای خرید لوازم جانبی و یدکی اصلی خودرو به فروشگاه‌ها و مراکز مجاز مانند https://gisp.ir/ مراجعه کنید.
• عادات غلط رانندگی: زمانی‌که دور موتور را آن‌چنان افزایش می‌دهید که به محدوده قرمز می‌رسد، یاتاقان دچار فرسودگی و خرابی خواهد شد.

عوامل زیر نیز منجر به خوردگی یاتاقان خواهند شد:

• محیط و شرایط نامناسب نگهداری یاتاقان در مراکز فروش
• استفاده از روان‌کننده‌های حاوی اسید
• آب‌بندی نادرست قطعه در مقابل بخار آب و رطوبت

همانطور که مطالعه کردید، استفاده از محصولات تقلبی و نامرغوب مانند روان‌کننده‌ها، فشار آوردن به موتور، عدم رسیدگی به قطعات و ... می‌تواند یاتاقان را آلوده کند و به مرور باعث ساییدگی و خوردگی آن شود. خوردگی یاتاقان به مفهوم عدم کارکرد صحیح آن برای کاهش برخورد و اصطکاک قطعات در ارتباط است و می‌تواند به خرابی موتور و حتی سوختن آن ختم شود. لزوم استفاده از قطعات یدکی اصل و پرهیز از خرید محصولات و لوازم تقلبی، طول عمر یاتاقان و سلامت موتور را تضمین می‌کند. برای اطمینان از سلامت بلبرینگ و یاتاقان چه مواردی را در نظر می‌گیرید؟