پلاستیک بلای جان محیط زیست / همه در خطر هستند

طبیعت همیشه برای ما انسان‌ها، بیانگر محیطی سرسبز با درختان سر به فلک کشیده است که آب و هوای بسیار خوبی دارد و از هرگونه زباله و آلودگی به دور است. در دوران گذشته، ما انسان‌ها از این میراث با ارزش به خوبی مواظبت می‌کردیم و هیچ وقت اجازه نمی‌دادیم تا فضای طبیعت آلوده و درگیر زباله شود.

با افزایش جمعیت و همچنین تولید بیشتر پلاستیک، چهره طبیعت به یک محیط آلوده تبدیل شد که  بلای جان انسان‌ها و همچنین حیوانات است. قطعا در خبرها دیده و یا شنیده‌اید که یک جانور، در اثر بلعیدن پلاستیک، جان خود را از دست داده است. ضررهایی که مواد پلاستیکی رها شده در طبیعت به خاک و درختان می‌رساند، آنقدر زیاد است که حتی این امکان وجود دارد که یک درخت خشک شود و یا هیچ درختی در آن محیط رشد نکند.

بعد از پایان تفریح زباله را جمع کنیم

ما انسان‌ها عادت داریم در روزهای آخر هفته، اوقات فراغت خود را در طبیعت به همراه خانواده سپری کنیم. این نکته لازم و ضروری است که بعد از پایان تفریحات، تمام زباله‌هایی که تولید کرده‌ایم را جمع‌آوری کرده و در سطل زباله قرار دهیم و در صورت امکان، از کیسه‌های پلاستیکی استفاده نکنیم اما باوجود هشدارهایی که در محیط‌زیست و فضاهای سبز نصب شده و همچنین اطلاعیه هایی در رسانه‌ها مبنی بر جمع آوری زباله بعد از اتمام تفریح، شاهد آن هستیم که زباله‌ها در محیط رها شده و شاید مدت‌ها همینطور به حال خود بماند.

ما همیشه با رفتارهایمان، به طبیعت آسیب بسیاری رسانده‌ایم و سبب شده‌ایم تا جان حیوانات بسیاری گرفته شود. از خوردن پلاستیک توسط حیوانات گرفته تا گیر کردن سرشان داخل کسیه‌های پلاستیکی. درکل باید گفت، آسیبی که که این کسیه‌های پلاستیکی به طبیعت و حیوانات می‌رساند بسیار زیاد است و ما هیچکدام توجهی به این ماجرا نداریم.

چندی قبل، اقدام بسیار موثری در راستای کاهش استفاده از کیسه‌های پلاستیکی انجام شد. بسیاری از مغازه‌داران از گذاشتن اجناس داخل کیسه پلاستیکی خودداری کردند و اعلام شد که مشتریان، همراه خود کیسه‌های پارچه‌ای و یا چیزهای غیر پلاستیکی داشته باشند. این اقدام برای مدتی میان کاسبان رایج شد و استفاده از کیسه‌های پلاستیکی کم تر اما بعد از مدتی شاهد آن بودیم که دیگر این اقدام موثر، تکرار نشد و مجدد به همان صورت قرار دادن کالا در کسیه پلاستیکی برگشتند.

تجزیه پلاستیک بسیار طولانی است

مهم‌ترین خصوصیت منفی استفاده از پلاستیک، تجزیه‌ی طولانی مدت آن در طبیعت است. سال‌ها طول می‌کشد که یک کیسه‌ی پلاستیکی از بین برود و در طول این مدت، به دلیل تابش آفتاب، مواد سمی سازنده‌اش وارد هوا و خاک می‌شود و آلودگی محیط‌زیست را با خود به همراه دارد. مواد تشکیل دهنده‌ی کیسه‌های پلاستیک ممکن باعث ایجاد سرطان در بدن موجودات زنده شود. این کیسه‌ها در حجم زیاد در مکان‌های دفن زباله وجود دارند، هکتارها زمین را اشغال کرده‌اند و از خود گازهای خطرناک متان و دی‌اکسید کربن منتشر می‌کنند.

یکی دیگر از تاثیرات خطرناکی که کیسه‌های پلاستیکی بر چرخه‌ی زیستی موجودات زنده می‌گذارد، درگیر شدن مستقیم حیوانات با آنها است. حیوانات معمولا کیسه‌ها را با غذا اشتباه می‌گیرند و آنها را می‌خورند. این اتفاق باعث مسدود شدن دستگاه گوارش آنها و در نهایت مرگشان می‌شود. آبزیان هم کیسه‌های پلاستیکی رها شده در دریا را به جای غذا می‌خورند و این کار به انسداد دستگاه گوارش، خفگی، پارگی دستگاه گوارش، عفونت، کاهش تولید مثل و در نهایت مرگ آنها می‌شود.

در سال ۲۰۱۸ یک تحقیق تکان‌دهنده از طرف سازمان بهداشت جهانی (WHO) منتشر شد که ثابت کرد در ۹۰% آب‌های نوشیدنی کارخانه‌ای میکروپلاستیک وجود دارد. این تحقیق بر روی ۲۵۹ بطری آب انجام شده بود و فقط ۱۷ بطری فاقد میکروپلاستیک بوده است. امروز که شواهد بیشتری در ارتباط با تاثیر منفی میکروپلاستیک‌ها بر سلامت انسان وجود دارد اغلب دانشمندان در مورد این موضوع ابراز نگرانی کرده و معتقدند این مورد می‌تواند باعث مرگ هزاران گونه‌ی جانداران در سراسر جهان شود. نکته‌ای که در این میان نباید فراموش کرد این است که ما انسان‌ها هم یکی از هزاران گونه‌ی جاندارانی هستیم که ممکن است با آلودگی‌های پلاستیکی از بین برویم!

فعالیت موثر کمپین های محیط زیست

کمپین‌های بسیاری برای حفاظت از محیط‌زیست در طول این سال‌ها راه اندلزی شد که دوستداران طبیعت در آن عضو شدند. عمده فعالیت این افراد، در محیط‌های جنگی است و به صورت گروهی، اقدام به جمع آوری زباله‌ها از سطح محیط می‌کنند. این افراد به صورت هفتگی، در محیط‌زیست جمع می‌شوند و گروه هایی را تشکیل می‌دهند و هر گروه مسئول پاکسازی یک منطقه از محیط می‌شود. این افراد از پلاستیک‌های بزرگ گرفته تا زباله‌های کوچک و همچین ته سیگارها را از محیط جمع آوری می‌کنند. اگر تمام ما انسان‌ها مانند دوستداران طبیعت، دلسوز محیط اطراف خود باشیم، شاهد هستیم که دیگر هیچ فضای سبزی آلوده نخواهد بود و جان حیوانات درخطر نیست و کم تر موجود زنده‌ای در اثر خوردن پلاستیک جان خود را از دست می‌دهد.

در بسیاری از کشورها، برای کاهش مصرف پلاستیک فکرهایی شده است و این فکرها به صورت عملی درآمده است. استفاده از ساک‌های پارچه‌ای، کمک بزرگی به چرخه طبیعت و همچنین جلوگیری از قطع درختان می‌کند. مثلا در افریقای جنوبی قانونی تصویب شد که استفاده از کیسه‌های پلاستیکی را محدود کرد. چندین کشور اروپایی با در نظر گرفتن تأثیر منفی کیسه‌های پلاستیکی بر محیط‌زیست و تولید محصولات کشاورزی، راهکارهایی برای کاهش این آسیب‌ها ارائه دادند. دولت ژاپن برای کاهش تولید و مصرف کیسه‌های پلاستیکی هزینه‌ی آنها را به صورت کامل از مردم دریافت می‌کند.

کلام آخر

کیسه‌های پلاستیکی از مواد سمی خطرناکی تولید شده‌اند. استفاده از این محصولات می‌تواند به راحتی هوا، آب و غذای مصرفی ما را آلوده کرده و هزاران هزار میکروپلاستیک را وارد بدن ما و دیگر موجودات زنده کند. برای جلوگیری از تخریب محیط‌زیست و نجات جان گونه‌های مختلف جانداران باید به دنبال راهکارهای موثری باشیم. نخستین قدم در این راه آموزش به مردم و در دسترس قرار دادن جایگزین‌های سازگار با طبیعت است. پس از آن باید به سراغ کاهش تولید پلاستیک و در نهایت توقف تولید پلاستیک برویم.

دولت محترم با همکاری سازمان محیط زیست، باید راهکاری را ارائه دهند تا تولید پلاستیک در کشور کاهش پیدا کند و برای جایگزین آن باید تدابیری داشته باشند. ریاست سازمان محیط‌زیست و دولت محترم، کمی هم به فکر محیط‌زیست و فضای سبز کشورمان باشید.