بحران در سازمان تجارت جهانی

کاهش نفوذ سازمان تجارت جهانی، افزایش تنش‌های بین‌المللی و حمایت گرایی برخی کشورها در دوره رکود ناشی از همه گیری کووید–۱۹ که عمدتا میان چین و دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری امریکا جریان دارد، اجرای اصلاحات در قوانین و مقررات تجارت جهانی را بیش از پیش ضروری کرده است.

دادگاه تجدید نظر سازمان تجارت جهانی که در باره اختلافات بازرگانی بین‌المللی قضاوت و حکم صادر می‌کرد، با جلوگیری واشنگتن از انتصاب قاضی‌های تازه، از کار افتاده است.

هشت نامزد برای جانشینی آزودوی برزیلی رقابت می‌کنند که قرار است در شرکت پپسی مشغول به کار شود.

شیوه نامه این سازمان در پی بروز خلاء رهبری چهار ماهه در سال ۱۹۹۹میلادی که به نظر شمار زیادی آسیب رسان بود، به ۱۶۴ عضو توصیه کرد که از میان چهار معاون کنونی، جانشین موقتی برای دبیرکلی که دوره‌اش به پایان می‌رسد، برگزینند، اما تاکید دولت ترامپ بر انتخاب نامزد خود به ریاست این سازمان، از دسترسی به توافقی در این باره جلوگیری کرد و موجب خلا رهبری در این سازمان شد.

براساس آیین‌نامه این سازمان، دبیرکل تازه باید تا هفتم نوامبر (۱۷ آبان ماه) با موافقت همه اعضا تعیین شود.

اما به گفته منابع بازرگانی عدم اطمینان در باره انتخابات ریاست جمهوری سوم نوامبر (۱۳ آذرماه) ایالات متحده، ممکن است در عمل تعیین رئیس این سازمان را بیش از پیش به تاخیر بیندازد.

همچنین اعتراض احتمالی واشنگتن به بودجه سال ۲۰۲۱ این سازمان که قرار است در پایان امسال تصویب شود، ممکن است مانع دیگری در مسیر این سازمان ایجاد کند.

واشنگتن ادعا می‌کند سازمان تجارت جهانی که برای امضای نخستین توافقنامه جهانی حدود ۲۰ سال زمان برد، از سال‌ها پیش نتوانسته از اقدامات ناعادلانه تجاری چین که دومین اقتصاد بزرگ جهان پس از ایالات متحده به شمار می‌رود، جلوگیری کند و نظام گسترده تر تعرفه‌ای این سازمان برای امریکا عادلانه نیست.

ترامپ حتی پیشنهاد ترک این سازمان را کرده، گرچه هنوز برنامه قطعی برای این اجرای این تصمیم، اعلام نکرده است.