شرط «بلینکن» برای باز گشت آمریکا به برجام

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه امریکا در پاسخ به این سوال که آیا سیاست امریکا هنوز این است که ایران نباید اجازه ی دست یابی به سلاح هسته‌ای را داشته باشد، گفت: بله این طور است.

بلینکن در توضیح این که دولت جدید امریکا چگونه مانع دست یابی ایران به سلاح هسته‌ای خواهد شد، گفت: ما در گذشته این کار را انجام دادیم.

توافق هسته‌ای ایران، موسوم به برجام در مسدود کردن تمام راه هایی که ایران آن موقع برای تولید مواد شکافت پذیر مورد نیاز برای یک سلاح هسته‌ای پیش رو داشت، بسیار موثر بود.

کارشناسان اطلاعاتی و جامعه جهانی به ما گفتند که (این توافق) در راستای ممانعت از ایران برای دست یابی به مواد شکافت پذیر لازم برای یک بمب کارآمد بوده است. بسیار تاسف بار است که ما از آن خارج شدیم.

او در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که چرا ایران باید باری دیگر به امریکا اعتماد کند و وارد توافقی شود که هیچ تضمینی وجود ندارد رئیس‌جمهوری چهار سال دیگر دوباره از آن خارج شود، اظهار کرد: هر کشوری باید محاسبات خود را انجام دهد و به گونه‌ای متعادل تصمیم بگیرد که چه چیزی به نفع‌شان خواهد بود.

فکر می‌کنم ما این را می‌دانیم که با خروج (امریکا) از توافق هسته ای، ایران شروع کرد به لغو کردن محدودیت هایی که توافق بر آن اعمال کرده بود.

نتیجه این شد که امروز، ایران به توان تولید مواد شکافت پذیر برای یک سلاح در مدتی کوتاه تر نسبت به زمانی که توافق اجرا می‌شد، بسیار نزدیک تر شده است. آن موقع، توافق زمان گریز را زمانی که طول خواهد کشید تا ایران بخواهد در سطح (ساخت) سلاح مواد شکافت پذیر تولید کند یک سال به عقب رانده بود.

حالا، طبق گزارش‌های منتشر شده، به سه یا چهار ماه رسیده‌ایم و در مسیر اشتباهی پیش می‌رویم. بنابراین، فکر می‌کنم که انگیزه داریم تلاش کنیم که ایران را به محصور شدن در آن جعبه هسته‌ای بازگردانیم.

وزیر امور خارجه امریکا افزود: احتمالا، ایران هنوز انگیزه ی به‌دست آوردن چیزی را دارد که در توافق بر سر آن معامله کرد که برخی لغو تحریم‌ها با توجه به وضع اقتصادی‌اش بود. بنابراین فکر می‌کنم که هنوز در هر دو طرف از جمله میان شرکای مذاکراتی مان در اروپا، چین و روسیه برای انجام دادن این تمایلی وجود دارد.

اما این یک قدم اول ضروری همچنین ناکافی خواهد بود. زمان گذشته است و اگر می‌خواهیم به توافق بازگردیم، اگر ایران به پایبندی بازگردد و ما هم این کار را کنیم، باید روی توافقی کار کنیم که طولانی مدت تر و مستحکم تر از توافق اصلی است.

همچنین باید مسائل دیگری را که بخشی از مذاکرات توافق اصلی نبودند و عمیقا برای ما و دیگر کشورهای جهان مشکل ساز هستند، یعنی برنامه موشکی ایران و عملکرد ثبات زدایش در کشوری پس از کشور دیگر، مطرح کنیم. اما قدم اول بازگشت ایران به پایبندی خواهد بود.

 رئیس‌جمهوری بایدن هم به وضوح گفته است که اگر آنها این کار را کنند، ما هم آن را انجام خواهیم داد. اکنون، مسیر دیپلماسی باز است. ایران هنوز از پایبندی فاصله زیادی دارد. بنابراین باید ببینیم که چه کار خواهد کرد.

بلینکن در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار این شکبه مبنی بر این که آیا با توجه به این که او گفته است مسیر دیپلماسی باز است، آیا اقدامی برای دیپلماسی مستقیم با ایران در راه است، آیا تلاشی برای آن شده است یا خواهد شد، توضیح داد: درحال‌حاضر، رئیس‌جمهوری به طور علنی، به وضوح و به تکرار موضعمان را بیان کرده است و باید دید که ایران چه واکنشی به آن خواهد داشت، اگر البته واکنشی داشته باشد.

او در جواب این که آیا با ارائه این توضیحات منظورش این است که دیپلماسی مستقیم، در موقعیتی در آینده را به کلی نادیده نمی‌گیرد، گفت: احتمالا در موقعیتی که اگر مشارکتی در این زمینه صورت بگیرد، نیاز به دیپلماسی خواهد بود. این چیزی است که با آن سر و کار داریم.

وزیر امور خارجه امریکا در پاسخ به این که با توجه به حمله موشکی اخیر انجام شده در اربیل و این که امریکا در گذشته «نیروهای تحت حمایت ایران» را مقصر این حملات دانسته است، آیا به نظرش این اقدام محک زدن دولت جدید امریکا از سوی ایران است، گفت: ببینید، خیلی زود است که چیزی گفته شود. خود حمله خشونت آمیز بود. همان طور که گفتید، به غیرنظامیان آسیب رساند.

 به نیروهای ائتلافی از جمله یکی از کارکنان نیروهای امریکا آسیب رساند. با مسرور بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان گفت‌وگو کردم. امروز هم با نخست وزیر عراق گفت‌وگو کردم. ما مجبور به تامین امنیت مردممان، کارکنان دولتی، شهروندان امریکا و اماکنمان هستیم.

این اولویت اصلی است. البته مردم عراق مدت زیادی از این نوع خشونت و تخطی از استقلالشان رنج برده‌اند. دولت مرکزی در بغداد کمیته‌ای را برای به نتیجه رسیدن در این باره تعیین کرده است.

مشخصا ما در آن مشارکت و کمک خواهیم کرد. بنابراین، باید بفهمیم که چه کسی مسئول است. درحال‌حاضر نمی‌دانیم.

مطمئناً شاهد این حملات در گذشته بوده‌ایم. شاهد این بوده‌ایم که نیروهای شبه نظامی عراق، نیروهای شبه نظامی تحت حمایت ایران در موارد بسیاری مسئول آنها بوده‌اند. اما هنوز خیلی زود است که بفهمیم چه کسی مسئول این حمله است.

اظهارات بلینکن مبنی بر این که ایران باید اول به توافق برگردد در حالی مطرح می‌شود که محمد جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان پیش از این در گفت‌وگویی تاکید کرد: معامله یا هر توافق بین‌المللی درب چرخشی نیست، آنها نمی‌توانند به سادگی مطابق میل خود بروند و بیایند.

بنابراین، ایالات متحده باید شفاف‌سازی کند و باید به ایران و سایر اعضای توافق ضمانت دهد که رفتار رئیس‌جمهوری ترامپ تکرار نخواهد شد، زیرا جامعه بین‌المللی به اندازه کافی از بی‌قانونی شخصی که بر اساس یک هوی و هوس عمل می‌کند آسیب دیده است.

شما دیده‌اید که در ایالات متحده چه اتفاقی افتاده است، آنچه در کنگره اتفاق افتاده است را دیده اید. مردم ایران طی چهار سال بسیار بسیار طولانی، این مسئله را لمس کرده‌اند. حاضر نیستیم که دوباره چنین چیزی را لمس کنیم.