چرا ایرانی ها وابسته گاز شدند؟ / صرفه‌جویی کلیدواژه ای مهم

گاز، یکی از مهم‌ترین انرژی‌هایی است که زندگی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مصرف بی‌رویه گاز، سبب می‌شود تا در آینده نزدیک با مشکلات اساسی مواجه شویم. افراد زیادی بی‌توجه به این انرژی مهم، مصرف گاز خود را چند برابر کرده‌اند و به آینده بدون گاز توجه ندارند. این انرژی روزی تمام خواهد شد.

امروزه نه تنها توسعه، بلکه ادامه زندگی نیز نیازمند انرژی است. در جهان امروز تامین انرژی از طریق حامل‌های متنوعی چون نفت، گاز و فرآورده‌های آنها مثل زغال سنگ، انرژی هسته‌ای و انرژی‌های تجدیدپذیر انجام می‌شود. بنابراین با توجه به نقش موثر انرژی در توسعه و رفاه اقتصادی و افزایش مصرف انرژی، به موازات رشد، توسعه و توجه به محدود بودن منابع، به ویژه گاز طبیعی و به منظور پیشگیری از مواجه شدن با بحران در آینده، لزوم مدیریت صحیح تولید و مصرف گاز طبیعی به عنوان تمیزترین سوخت فسیلی که آثار منفی زیست محیطی کمتری دارد بسیار ضروری است.

هر قسمت از زنجیره تولید گاز طبیعی برای تأمین تقاضای مصرف‌کنندگان حیاتی و مهم است. مقدار ذخایر و تولید می‌تواند روی انتظارات بازار گاز و قیمت‌ها در شرایط فعلی و آینده تأثیر گذار باشد. به همین ترتیب در دسترس بودن ظرفیت خطوط لوله و ظرفیت ذخیره سازی، تعیین‌کننده هستند که چه مقدار گاز و به چه نواحی قابل انتقال است. بنابراین این فاکتورها نیز روی زنجیره تولید تأثیر می‌گذارند. همچنین توازن عرضه و تقاضای گاز طبیعی در سطح ملی و منطقه‌ای نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. در هر ناحیه برحسب شرایط مختلف تولید و تامین تقاضا، نرخ گاز متفاوت است. پایین‌ترین قیمت‌ها در نواحی با هزینه پایین تولید و تقاضای کم و بالاترین قیمتها در نواحی با تولید و انتقال محدود و تقاضا بالا خواهد بود. 

مشکل کمبود گاز در زمستان

محمد علی خطیبی؛ کارشناس انرژی در گفت‌وگو با گسترش نیوز اظهار کرد: وضعیت گاز به گونه‌ای است که اگر مصرف اصولی صورت نگیرد در فصل‌های پاییز و زمستان با مشکل‌هایی مواجه خواهیم شد اما در سایر فصول سال، مازاد خواهیم داشت.

این کارشناس انرژی ادامه داد: کمبود گاز شرایطی را به وجود آورده است که ما نمی‌توانیم بیشتر از یک حجم مشخص به کشورها صادر کنیم؛ همین میزان فعلی نیز با کاهش مواجه شده است. چنین امری، در فصل زمستان تشدید خواهد شد.

خطیبی افزود: در فصل سرد سال، میزان مصرف داخلی در کشور افزایش پیدا خواهد کرد و اگر بخواهیم توان صادراتی را افزایش دهیم، در داخل با مشکلات کمبود گاز مواجه خواهیم شد. از این رو، در فصل سرد امکان تمرکز بر بحث صادرات گاز وجود ندارد.

وی در ادامه به گسترش نیوز گفت: درحال‌حاضر صادرات به کشورها انجام می‌شود اما بیشتر از این مقدار، با مشکل مواجه خواهیم شد. در چنین شرایطی یا باید میزان تولید را افزایش دهیم یا با همین میزان تولید صرفه جویی داشته باشیم. باتوجه به صرفه جویی که صورت می‌گیرد، از آن مقدار مازاد باقی مانده، می‌توان حجم صادرات را تا حدی افزایش داد. اگر این ۲مورد صورت نگیرد، در بحث صادرات، با مشکلات مواجه خواهیم شد.

وابستگی به گاز در مصارف داخلی

این کارشناس انرژی ادامه داد: باید بپذریم که در مصارف داخلی، وابستگی شدیدی به گاز داریم. اصلی‌ترین وابستگی ما در بحث انرژی به گاز است. اگر بخواهیم وابستگی به گاز را تغییر دهیم، نیاز به یک زیرساخت اساسی داریم و زیر ساخت‌های فعلی باید اصلاح شوند. در این صورت و با به وجود آوردن زیرساخت، می‌توان انرژی‌های دیگری را نیز، وارد سبد مصرف کرد و وابستگی به گاز کم تر خواهد شد. به مرور زمان، انرژی‌های دیگری را می‌توان جایگزین گاز کرد.

خطیبی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان در بحث صادرات گاز با کشورهای صادر‌کننده رقابت کرد، گفت: همانطور که گفته شد، چنانچه، میزان تولید گاز در کشور افزایش پیدا کند ما می‌توانیم حجم بیشتری را صادر کنیم و با کشورهای صادرکننده وارد رقابت شویم.

وی ادامه داد: به اصلاح الگوی مصرف نیز باید توجه ویژه ای داشته باشیم. صرفه‌جویی امری بسیار مهم است. کشورهای صادر‌کننده گاز، بحث صرفه‌جویی و الگوی مصرف را در کشور رعایت می‌کنند. اگر این امر در کشور ما رعایت و جلوی مصرف بی‌رویه گاز گرفته شود، مقدار حجمی که به صورت مازاد باقی می‌ماند را می‌توان به میزان گاز صادراتی افزود و در این صورت میزان صادرات افزایش می‌یابد.

سخن پایانی

گازی که درحال مصرف بی‌رویه آن هستیم، ممکن در آینده‌ای نه چندان دور، تمام شود و این زندگی آسوده بر مبنای گاز برای ما سخت و طاقت فرسا شود. به این فکر کنید که همین فردا دیگر گاز تمام شده است و شما وابستگی شدید به این انرژی دارید. چه اقدامی انجام خواهید داد؟ اگر صرفه جویی در این بحث صورت نگیرد، یک روز از خواب بیدار می‌شویم و گاز تمام خواهد شد.