عراق و افغانستان از لیست صادرات ایران خط خوردند
در حالی که صادرات برق ایران در پیک مصرف کاملاً متوقف شده و به کمتر از نیم درصد ظرفیت تولید رسیده، مدیرکل تجارت خارجی برق توانیر فاش کرد: ایران بیشتر واردکننده است تا صادرکننده؛ با واردات ۲۵۰ مگاواتی از ترکمنستان و تهاتر گازی با ارمنستان، در تلاش برای اتصال زیردریایی به خلیج فارس و بازارهای منطقهای، از هزینههای سنگین ساخت نیروگاه با تبادلات همسایگی میکاهد.
مهرداد اقلیمی، مدیرکل دفتر تجارت خارجی برق شرکت توانیر، با تشریح سیاستهای صادراتی بخش برق تأکید کرد که رویکرد اصلی کشور، صادرات در زمانهای اوج بار مصرف یا ناترازی شبکه نیست؛ زیرا در این دورهها به منظور تأمین نیاز داخلی، صادرات برق بهطور کامل متوقف میشود. بر اساس آمار، سهم صادرات برق کشور در شرایط عادی کمتر از یک درصد است و این میزان در وضعیت کنونی به حدود نیم درصد کاهش یافته است. در مقابل، میزان واردات برق از کشورهای ارمنستان و ترکمنستان به مراتب بیش از صادرات بوده و بخشی از ناترازی شبکه از این مسیر جبران میشود.
اقلیمی با اشاره به لزوم توسعه روابط بینالملل و دیپلماسی انرژی کشور اظهار داشت: زمانی میتوانیم به نقطه مطلوب در این حوزه دست یابیم که روابط بینالملل در حوزه انرژی و برق به بهترین شکل پیش رود. بر همین اساس، با احداث خطوط انتقال جدید و انعقاد قراردادها در حوزه تبادلات انرژی به ویژه برق، پیوندهای مستحکمی در منطقه به ویژه با کشورهای همسایه ایجاد کردهایم.
وی افزود: این ارتباط در حال حاضر با تمام کشورهای همجوار شکل گرفته و در تلاش هستیم تا با توسعه این ارتباطات، با کشورهای حوزه خلیج فارس نیز از طریق کابلهای زیردریایی، انتقال و تبادلات انرژی را برقرار کنیم.
به گفته اقلیمی، لازم است با تشکیل بازارهای منطقهای برق، نقش خود را در منطقه احیا و توسعه دهیم.
ضرورت ارتباطات الکتریکی برای کشورها
اقلیمی در ادامه در خصوص اهمیت ارتباطات الکتریکی بین کشورها توضیح داد: اغلب کشورهای دنیا به ویژه کشورهای پیشرفته، به دلیل استفاده از ظرفیتهای متقابل انرژی، اتصالات شبکههای برق یا الکتریکی با یکدیگر برقرار میکنند. برای نمونه، ممکن است کشوری مانند فرانسه نیروگاه اتمی بیشتری داشته باشد و کشور دیگر تنوع نیروگاهی و سوخت؛ بر این اساس، آنها برحسب نیاز در زمانهای پیک مصرف به تبادلات انرژی با یکدیگر میپردازند. البته این تبادلات صرفاً برای صادرات یا واردات برق نیست، بلکه برای تأمین انرژی مورد نیاز کشورها در زمان پیک مصرف و کمبود است تا از ذخایر انرژی کشورهای همسایه بهرهمند شوند.
وی تأکید کرد: این مسئله از متحمل شدن هزینههای ساخت نیروگاهها و خطوط انتقال برای کشورها میکاهد و به آنها اجازه میدهد در زمانهای پیک مصرف از ظرفیتهای برق کشورهای همسایه استفاده کنند.
اقلیمی در خصوص موقعیت ایران در برقراری ارتباطات الکتریکی گفت: تبادلات الکتریکی ما با تمام کشورهایی که مرز مشترک زمینی داریم از جمله افغانستان، ترکمنستان، پاکستان، آذربایجان، ترکیه و عراق برقرار است و در حال حاضر از سطوح ولتاژی و تبادلات انرژی ما استفاده میکنند. همچنین به منظور توسعه این مسئله، در تلاش هستیم تا در راستای تشکیل بازارهای برق منطقهای، از طریق کشورهای آذربایجان، ارمنستان یا گرجستان به کشور روسیه و یا با کابلهای زیردریایی با قطر و در ادامه با کشورهای حوزه خلیج فارس، اتصالات الکتریکی برقرار کنیم.

در حال حاضر صادرات برق نداریم
مدیرکل دفتر تجارت خارجی برق توانیر در خصوص نسبت واردات و صادرات و ظرفیتهای تبادلات انرژی ایران اظهار داشت: در حال حاضر تقریباً صادرات ما بسیار کم بوده و بیشتر واردکننده برق هستیم. در حال حاضر از کشور ترکمنستان در حد ۲۵۰ مگاوات برق وارد میکنیم.
به گفته وی، به طور کلی صادرات برق ما به کشورهای افغانستان، عراق و پاکستان انجام میشود. اما در حال حاضر به دلیل پیک مصرفی کشور و ناترازی موجود، به منظور تأمین برق داخل کشور، میزان صادرات به کشور عراق قطع بوده و فقط در زمانهای مازاد تولید صادرات داریم. همچنین با کشور ارمنستان تهاتر برق و گازی برقرار است که در این تهاتر گاز صادر و برق وارد میکنیم و در تلاشیم تا در ماههای آینده با کشورهای آذربایجان و ترکیه نیز این ارتباطات الکتریکی و تبادل برق را دنبال کنیم.
اقلیمی در پاسخ به افکار عمومی در خصوص صادرات برق در زمانهای پیک مصرف و ناترازی تأکید کرد: به طور کلی دیدگاه ما صادرات برق در زمانهای پیک مصرف و ناترازی نیست و در این زمانها صادرات به طور کامل قطع میشود. صادرات صرفاً در زمانهایی اتفاق میافتد که امکان آن وجود داشته باشد. لازم به توضیح است که میزان کل صادرات برق کشور کمتر از یک درصد است و این میزان در شرایط فعلی به کمتر از نیم درصد کل ظرفیت تولید برق کشور میرسد. در حال حاضر به دلیل ناترازی موجود در کشور، میزان واردات برق ما از کشورهای ارمنستان و ترکمنستان بسیار بیشتر از صادرات آن است.