وضعیت اقتصادی جهان در پساکرونا

نشریه فارین پالیسی نظر چند اقتصاددان برجسته را درباره وضعیت اقتصادی جهان در دنیای بعد از کرونا جویا شد.

گسترش نیوز: بعد از چند هفته مرگ‌ومیر، قرنطینه و انسداد مرزها، تعطیلی بخش عمده اقتصاد جهانی هنوز هم ابهام و بلاتکلیفی بهترین کلمات برای توصیف شرایط کنونی هستند. کسب‌وکارها از سر گرفته خواهند داشت و مردم به مشاغل خود بازخواهند گشت؟ آیا جریان مالی که دولت‌ها و بانک‌های مرکزی تزریق می‌کنند جلوی یک رکود عمیق و طولانی را خواهد گرفت یا وضعیت را بدتر می‌کند؟ نشریه فارین پالیسی نظر و پیش‌بینی چند اقتصاددان برجسته درباره وضعیت اقتصادی جهان در دنیای پساکرونا را جویا شده است. در ادامه گزیده‌ای از نظرات آنها آورده می‌شود. با گسترش نیوز همراه باشید.

باید دنبال آمیزه متعادل‌تری از جهانی‌شدن و خوداتکایی بود برنده جایزه نوبل اقتصاد، جوزف استگیلیتز گفته است: «قبلا استدلال می‌شد که در عصر جهانی‌شدن، مرزها اهمیت خود را از دست ‌داده‌اند بنابراین اگر اتفاقی در کشورهای ما بیفتد می‌توانیم روی کشورهای دیگر حساب کنیم. آن اتفاق افتاد اما بالعکس اهمیت مرزها بیشتر شد. دستیابی به ماسک و تجهیزات پزشکی باعث اختلاف کشورها شد. کروناویروس به ما یادآوری کرد که دولت-ملت هنوز هم مهم‌ترین واحد سیاسی و اقتصادی است. برای تولید مقرون‌به‌صرفه تر و دسترسی به نیروی کار ارزان‌تر به همه جای جهان متوسل شدیم. به‌هرحال کوته‌بین بودیم و نظامی اقتصادی ساختیم که به طرز دردناکی نامنعطف و نامنسجم است و در برابر اختلالات اقتصادی به‌شدت آسیب‌پذیر است. در این سیستم اقتصادی، چرخه تولید و توزیع حتی در شرایط قبل از کرونا هم ناکارآمد بود و از عهده جذب و حل مشکلات کوچک برنمی‌آمد. اکنون و به‌واسطه اختلال غیرمنتظره‌ای که رخ داده است آن نظام فروریخته است. باید از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ درس می‌گرفتیم. ما یک نظام مالی به‌هم‌پیوسته ساختیم که چه‌بسا از عهده شوک‌های کوچک برآید اما این نظام به‌شدت شکننده است. اگر مداخله و کمک مالی عظیم دولت نبود این نظام احتمالاً در همان مقطعی که بحران حباب در بخش مسکن رخ داد متلاشی می‌شد. سیستمی که ساختیم این بار تاب نیاورد». نظم اقتصادی سابق بازنخواهد گشت آدم پوسن، رئیس موسسه پیترسون گفته است: «وقتی بیماری همه‌گیر کرونا آغاز شد همه شروع به مقایسه آن با بحران‌های مالی ۱۹۱۴، ۱۹۲۹ و ۱۹۴۱ کردند؟ حقیقت آن است که این بحران کاملاً جدید است و مشابه تاریخی ندارد. زیر نور خورشید چیز جدیدی پدیدار شد، یک‌چیز وحشتناک! برآورد پیامدهای اقتصادی آسان نیست. ترسی که ملت‌ها در مواجه با این شرایط تجربه کرده‌اند عمیق‌تر و ترسناک‌تر از مواردی است که قبلاً تجربه کرده‌اند. در بخش‌هایی مثل خرده‌فروشی، حتی بعد از بازگشایی بازار بسیاری از واحدها دیگر احیا نمی‌شوند. آنها قبل از بحران هم توسط رقبای آنلاین تحت فشار نفس‌گیری بودند. بسیاری از مغازه‌ها و فروشگاه‌ها دیگر باز نخواهد شد و مشاغلی که ایجاد کرده بودند برای همیشه ازدست‌رفته است. میلیون‌ها کارگر، مالکان کسب‌وکارهای کوچک و خانواده‌های آنها با یک فاجعه واقعی روبر خواهند شد. تعطیلی‌ها هر چه ادامه تر شود اقتصاد بیشتر خواهد ترسید و فرایند احیا و بهبودی اقتصادی کندتر می‌شود». خیلی از کسب‌وکارها برای همیشه نابود شده‌اند لورا تایسون، رئیس سابق شورای مشاوران اقتصادی ایالات‌متحده گفته است: «کرونا و فرایند احیای بعدازآن، روند دیجیتال‌سازی و خودکارسازی کار را تسریع خواهد کرد. این روندها به‌نوبه خود مشاغلی که به مهارت‌های معمولی نیاز دارند را بیش‌ازپیش نابود می‌کنند و بر تعداد مشاغلی که به مهارت‌های سطح بالا نیاز دارند می‌افزایند. نتیجه دیگر این وضعیت ایجاد رکود در مشاغل کم حقوق و ایجاد نابرابری‌های درآمدی است. ترکیب درآمد ناخالص ملی در آینده تغییر خواهد یافت. سهم خدمات در اقتصاد افزایش خواهد یافت. اما در بخش‌هایی مثل خرده فروشی، خدمات درمانی و سلامتی، سفر و گردشگری و آموزش، سهم خدمات شخصی کاهش می‌یابد و دولت‌ها و فرایند دیجیتالی شدن تغییرات مهمی در نحوه سازمان‌دهی و عمل آنها ایجاد خواهند کرد.بسیاری از مشاغل کم دستمزد به‌ویژه آن‌هایی که توسط شرکت‌های کوچک دایر شده‌اند دیگر بازنخواهند گشت. بااین‌حال مقدار نیاز به خدمات بنیادی مثل آتش‌نشانی، مراقبت‌های درمانی، تدارکات، حمل‌ونقل عمومی و صنایع غذایی افزایش می‌یابد و در این حوزه‌ها فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد می‌شود و به دنبال آن فشار افراد شاغل برای افزایش دستمزدها به بهبود وضعیت درآمدی آنها منجر می‌شود».

منبع: فارین پالیسی