کمک ناباورانه همسایه شمالی به ایران؛ ثروت بزرگ راهی تهران شد

یکی از چالش‌های اصلی در مناطق مرزی، نبود زیرساخت‌های یکپارچه و متصل است که موجب تأخیر در بهره‌برداری از ظرفیت‌های بالقوه می‌شود. کشورهایی نظیر عراق، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان و آذربایجان، با وجود اشتراکات ژئوپلیتیکی با ایران، گاهی فاقد برنامه‌های توسعه‌ای هماهنگ با طرف ایرانی هستند. از این رو، لازم است تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای بلندمدت و مشخصی برای اجرای پروژه‌های مشترک منعقد شده و به طور مستمر پایش شوند.

تجربه نشان داده است که پروژه‌های مرزی، در صورت اجرا با مشارکت واقعی کشور مقابل، بازدهی دوطرفه و پایدارتری دارند. برای نمونه، راه‌اندازی پایانه‌های گمرکی و حمل‌ونقل مشترک، علاوه بر افزایش درآمدهای اقتصادی، به کاهش قاچاق، بهبود امنیت منطقه‌ای و ارتقاء سطح زندگی ساکنان مرزی کمک می‌کند. چنین پروژه‌هایی بدون حمایت و تعامل نزدیک با دولت‌های متحد، به نتیجه مطلوب نخواهند رسید و حتی ممکن است زمینه‌ساز اختلافات شود.

افزون بر آن، مسائل زیست‌محیطی، منابع آبی مشترک، و چالش‌های امنیتی نیز جزو ابعاد مهم پروژه‌های مرزی هستند که بدون همکاری راهبردی و تبادل داده میان کشورها قابل مدیریت نیستند. ایران باید با کشورهای متحد خود سازوکارهایی برای مدیریت منابع و تهدیدات مشترک طراحی کند تا از پیامدهای منفی احتمالی پیشگیری شود. این امر مستلزم گفت‌وگوهای مستمر، کمیسیون‌های فنی مشترک و حضور میدانی نیروهای متخصص از دو یا چند کشور است.

در نهایت، پروژه‌های مرزی زمانی موفق خواهند بود که بر پایه احترام متقابل، منافع مشترک و دوری از ملاحظات سیاسی مقطعی بنا شوند. ایران، به عنوان قدرتی منطقه‌ای، باید با تقویت روابط با همسایگان متحد، الگوهایی از همکاری موفق در مرزها ارائه دهد که هم توسعه اقتصادی را رقم بزند و هم به انسجام ژئوپلیتیکی منطقه کمک کند. این نوع همکاری، ضامن ثبات پایدار و پیشرفت هماهنگ در نواحی مرزی خواهد بود.

آذربایجان آماده همکاری با ایران است

وزیر راه و شهرسازی در دیدار با معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان بر ضرورت تسریع در اجرای پروژه‌های مشترک مرزی از جمله پایانه مرزی آستارا و پل‌های مرزی در حال ساخت تأکید کرد.

در جریان دیدار رسمی فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی و شاهین مصطفی‌یف، معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان، دو طرف درباره توسعه همکاری‌های اقتصادی و اجرایی میان دو کشور به ویژه در حوزه پروژه‌های مرزی گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.

در این دیدار، طرفین بر ضرورت تسریع در اجرا پروژه‌های مشترک مرزی از جمله پایانه مرزی آستارا و پل‌های مرزی در حال ساخت تأکید کردند. 

همچنین تفاهم شد که برای بررسی میدانی و ارزیابی آخرین وضعیت اجرایی پروژه‌های مشترک، شاهین مصطفی‌یف در آینده‌ای نزدیک سفری به شهر آستارا ایران داشته باشد تا در جریان آن سفر موضوعات مختلف اقتصادی میان دو کشور در چارچوب کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی مورد بررسی و مرور قرار گیرد و دو طرف درباره نحوه پیشبرد پروژه‌ها و رفع موانع احتمالی، مذاکره و تبادل نظر کنند.