معرفی ایرانی‌هایی که از یک ایده امپراتوری ساختند
از جاده ابریشم تا سیلیکون‌ولی، ردپای تجار و کارآفرینان ایرانی در اقتصاد جهان مشهود است؛ از بازار خشکبار تا غول‌های فناوری چون eBay و Uber، ایرانیان با ترکیب هوش تجاری، پشتکار و نوآوری، مرزهای تجارت را درنوردیده‌اند. مرور زندگی و دستاوردهای آنان نشان می‌دهد که بازرگانی ایرانی، همچنان یکی از نیروهای محرک اقتصاد جهانی است.
گسترش نیوز: ایران از دیرباز به عنوان یکی از مراکز مهم تجارت در جهان شناخته می‌شده است. موقعیت جغرافیایی کشورمان در مسیر جاده ابریشم، زمینه‌ساز شکل‌گیری سنتی دیرینه در بازرگانی شد. اما آنچه در دوران معاصر اهمیت بیشتری یافته، حضور کارآفرینان و تجار ایرانی در عرصه اقتصاد جهانی‌ست؛ حضوری که نه تنها محدود به داخل کشور نبوده، بلکه در سطح بین‌المللی نیز تأثیرگذار بوده است. بررسی زندگی و دستاوردهای برخی از این افراد نشان می‌دهد که چگونه ترکیب پشتکار فردی، نوآوری و بهره‌گیری از فرصت‌های جهانی، ایرانیان را به بازیگران مهمی در اقتصاد دنیا تبدیل کرده است.
کارآفرینان ایرانی در عرصه فناوری جهانی
یکی از شاخص‌ترین نمونه‌ها، پیر امیدیار، بنیانگذار eBay است. او با راه‌اندازی این پلتفرم در سال ۱۹۹۵، انقلابی در تجارت الکترونیک ایجاد کرد. ارزش افزوده‌ای که eBay به اقتصاد دیجیتال جهانی بخشید، نشان می‌دهد که چگونه یک ایده نوآورانه می‌تواند ساختار سنتی بازارها را دگرگون کند. امیدیار علاوه بر موفقیت اقتصادی، در حوزه بشردوستی نیز فعال است و این امر نشان‌دهنده پیوند میان ثروت و مسئولیت اجتماعی در میان برخی کارآفرینان ایرانی‌الاصل است.
نمونه دیگر، آرش فردوسی، هم‌بنیانگذار Dropbox است. او با ورود به حوزه ذخیره‌سازی ابری، به یکی از پیشگامان تحول دیجیتال تبدیل شد. این دستاوردها نشان می‌دهد که ایرانیان مهاجر توانسته‌اند در قلب سیلیکون‌ولی، جایی که رقابت شدید است، جایگاه ویژه‌ای به دست آورند.
مدیریت و رهبری در شرکت‌های بین‌المللی
دارا خسروشاهی، مدیرعامل اوبر، نمونه بارز دیگری است. او توانست شرکتی بحران‌زده را به سمت ثبات و رشد هدایت کند. تجربه مدیریتی او در Expedia و سپس Uber، نشان‌دهنده توانایی ایرانیان در مدیریت سازمان‌های پیچیده و چندملیتی است. این موفقیت‌ها نه تنها به افزایش ثروت فردی منجر شده، بلکه در سطح کلان نیز بر بازارهای جهانی حمل‌ونقل و گردشگری اثر گذاشته است.
تجار سنتی و نقش آن‌ها در اقتصاد ایران
در داخل کشور، اسدالله عسگراولادی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان خشکبار شناخته می‌شد. او با پایبندی به اصول سنتی تجارت، مانند پرهیز از فروش نسیه بیش از حد، الگویی برای بسیاری از تجار ایرانی بود. فعالیت‌های او نشان داد که حتی در اقتصاد سنتی ایران نیز می‌توان با انضباط مالی و استراتژی صادراتی، به موفقیت‌های بزرگ دست یافت.
کارآفرینی دیجیتال در ایران
در سال‌های اخیر، ظهور استارتاپ‌ها در ایران نشان‌دهنده تغییر الگوی تجارت است. برادران محمدی با تأسیس دیجی‌کالا، بزرگ‌ترین فروشگاه آنلاین ایران، توانستند الگوی موفقی از تجارت الکترونیک بومی ارائه دهند. این شرکت اکنون میلیون‌ها مشتری دارد و به نمادی از تحول دیجیتال در ایران تبدیل شده است.
همچنین نازنین دانشور با راه‌اندازی تخفیفان، نشان داد که زنان کارآفرین ایرانی نیز می‌توانند نقش مهمی در توسعه اقتصاد دیجیتال ایفا کنند. حضور او در این عرصه، علاوه بر جنبه اقتصادی، از منظر اجتماعی نیز اهمیت دارد زیرا به تقویت جایگاه زنان در فضای کسب‌وکار کمک کرده است.
سرمایه‌گذاری و نفوذ در بازارهای بین‌المللی
فرهاد مشیری، مالک باشگاه اورتون و فعال در صنایع فولاد و انرژی، نمونه‌ای از تجاری است که توانسته‌اند سرمایه ایرانی را به بازارهای اروپا پیوند دهند. این نوع سرمایه‌گذاری‌ها علاوه بر سودآوری فردی، به تقویت تصویر ایرانیان در عرصه بین‌المللی کمک می‌کند.
همچنین حسن خسروشاهی با تأسیس Future Shop در کانادا، نشان داد که مهاجران ایرانی می‌توانند در بازارهای رقابتی آمریکای شمالی نیز موفق باشند.
سخن پایانی
بررسی مسیر زندگی این افراد نشان می‌دهد که تجار و کارآفرینان ایرانی، چه در داخل کشور و چه در خارج، توانسته‌اند با تکیه بر نوآوری، پشتکار و بهره‌گیری از فرصت‌های جهانی، نقش مهمی در اقتصاد ایفا کنند. از صنایع سنتی مانند فرش و خشکبار گرفته تا فناوری‌های نوین مانند تجارت الکترونیک و ذخیره‌سازی ابری، ایرانیان در حوزه‌های متنوعی اثرگذار بوده‌اند.
این موفقیت‌ها بیانگر پتانسیل بالای سرمایه انسانی ایرانی است. با وجود چالش‌های سیاسی و اقتصادی، بسیاری از این افراد توانسته‌اند در سطح جهانی بدرخشند. اگر سیاست‌های داخلی ایران بتواند زمینه‌ای مساعدتر برای کارآفرینی فراهم کند، بدون شک شاهد ظهور نسل جدیدی از کارآفرینان خواهیم بود که نه تنها در ایران، بلکه در اقتصاد جهانی نیز نقش‌آفرینی خواهند کرد.
