جنگ جدید در خاورمیانه | وحشت به اروپا رسید

این ریسک ژئوپلیتیکی به همراه تعرفه‌های آمریکا، بیم متاثر شدن و کاهش رشد اقتصاد جهانی را برانگیخته است. بانک جهانی، نرخ رشد اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۵ را ۲.۳ درصد پیش بینی کرده که کمتر از نرخ ۲.۸ درصد در سال ۲۰۲۴ خواهد بود.

از زمان تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی به ایران، قیمت نفت در بازار جهانی، بیش از ۱۰ درصد افزایش یافته است. قیمت بالا و اختلالات عرضه به همراه پیامدهای جنگ جهانی، خطر کاهش تولید جهانی را تقویت کرده اند. بازارها هم ریسک اختلال عرضه نفت و گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) را به حساب می آورند.

یک سوم از صادرات نفت جهان از راه دریا و یک پنجم از صادرات ال‌ان‌جی جهان، از مسیر تنگه هرمز عبور می‌کند و اختلال عبور و مرور کشتیها از این مسیر، می تواند قیمت نفت را به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه برساند. هر چند این مسیر هنوز باز است، اما تنشهای ژئوپلیتیکی تاثیر خود را بر قیمت‌ها گذشته است. بعضی از نفتکشها حاضر نشده اند از این مسیر عبور کنند. طبق گزارش روزنامه فایننشیال تایمز، شرکت «فرونت لاین» که بزرگترین شرکت نفتکش سهامی عامی جهان است، اعلام کرد قراردادهای جدید برای عبور از مسیر تنگه هرمز را نخواهد پذیرفت.

در این بین، دکتر یوسف الشماری، رئیس کالج اقتصاد انرژی لندن گفت: شرکتهای بیمه، احتمالا نرخ بیشتری را مطالبه می‌کنند و همزمان، قطر تلاش می‌کند صادرات ال‌ان‌جی از طریق تنگه هرمز را به تاخیر بیاندازد.

میادین گاز طبیعی در منطقه توجهات را جلب کرده اند. بزرگترین میدان گاز طبیعی جهان میان ایران و قطر مشترک است و ال‌ان‌جی صادراتی از این منطقه، برای باقی جهان از جمله اروپا، حیاتی به شمار می رود.

اگرچه اتحادیه اروپا در حال حاضر، از نظر ال‌ان‌جی، از تامین کافی برخوردار است، اما وابستگی به بازار ال‌ان‌جی جهانی، این بلوک را در برابر شوکهای ژئوپلیتیکی آسیب پذیرتر کرده است. بر همین اساس، قیمت گاز اروپایی، به میزان قابل ملاحظه ای افزایش یافته و بهای معاملات تی تی اف هلند که قیمت پایه بازار اروپایی است، جمعه گذشته، به ۴۱ یورو در هر مگاوات ساعت صعود کرد که بالاترین قیمت در سه ماه گذشته بود.

واردات اروپا از قطر، فقط ۱۰ درصد از نیازهای گازی این منطقه را تامین می‌کند. سایر کشورهای منطقه از جمله مصر هم به اروپا، صادرات ال‌ان‌جی دارند. اما پس از آغاز عملیات طوفان الاقصی در هفتم اکتبر سال ۲۰۲۳، رژیم صهیونیستی بخشی از تولید خود را بست و مصر را ناچار کرد صادرات ال‌ان‌جی را متوقف کند و در نتیجه، قیمت گاز طبیعی در اروپا جهش یافت.

اروپا در حال حاضر، تعدادی تامین کننده گاز طبیعی دارد. نروژ بزرگترین صادرکننده گاز به اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴ بود و بیش از ۳۳ درصد از کل گاز وارداتی به این منطقه را تامین کرد. سایر تامین کنندگان شامل آمریکا، الجزایر، قطر، انگلیس، جمهوری آذربایجان و روسیه هستند.

بزرگترین کشورهای واردکننده ال‌ان‌جی در اتحادیه اروپا، شامل فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، هلند و بلژیک هستند. طبق بررسی «موسسه اقتصاد انرژی و تحلیل مالی» (IEEFA)، اگر صادرات گاز طبیعی مایع از قطر متاثر شود، بلژیک، ایتالیا و لهستان، بیشترین آسیب را خواهند دید، زیرا این کشور، ۳۸ تا ۴۵ درصد از ال‌ان‌جی وارداتی آنها را تامین می‌کند.

هر چند تقاضا برای گاز در اروپا، در این وقت از سال، در پایینترین سطح است، اما هوای گرمتر از حد معمول، تقاضا برای سرمایش را تقویت کرده و ممکن است نیاز به انرژی را طی هفته های آینده افزایش دهد.

بر اساس گزارش یورونیوز، تقاضا برای نفت معمولا در تابستان، به دلیل فعالیت صنعتی، در بالاترین سطح است، اما محدودیتهای عرضه اخیر و قیمت‌های بالاتر، ممکن است بخش تولید را در مضیقه قرار دهد.

ایران، نهمین تولیدکننده بزرگ نفت در سطح جهانی است و طبق آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، در ظرفیت کامل، ۳.۸ میلیون بشکه در روز نفت تولید می‌کند و چین، بزرگترین مشتری نفت ایران است. ایران ۱.۵ میلیون بشکه در روز نفت صادر کرده و ۱۰ درصد از نیازهای وارداتی چین را تامین می‌کند.

اگر زیرساخت انرژی ایران هدف تعرض رژیم صهیونیستی قرار بگیرد و دومین اقتصاد بزرگ جهان از نفت ایران محروم شود، ناچار به تامین نفت از منابع دیگر خواهد بود که به معنای جهش قیمت‌ها خواهد بود.