برجام حل نشود دلار سرکش تر می شود!

تحلیل‌های مختلف از وضعیت نرخ دلار در هفته‌های آتی در حالی است که برخی صحبت‌ها سیگنال افزایش نرخ به بازار ارز را مخابره می‌کند. جواد اوجی، وزیر پیشنهادی نفت در جلسه علنی صبح روز (چهارشنبه) مجلس برنامه‌های خود جهت تصدی وزارت نفت را تشریح کرد. وی گفته است برای فروش نفت از ظرفیت بخش خصوصی استفاده می‌کند اما در کنار آن روش تهاتر نفت با کالا و سرمایه‌گذاری در کشور هم وجود دارد.

آنطور که از صحبت‌های وزیر نفت به نظر می‌رسد و برخی از رسانه‌ها به آن اشاره کرده‌اند احتمالا تحریم‌ها رفع نمی‌شود و ایران در صورت فروش نفت نمی‌تواند دلارهای نفتی را وارد کشور کند و به جای آن کالا وارد می‌کند. در چنین شرایطی همان منابع ارزی محدودی که تاکنون وارد کشور می‌شده احتمالا دیگر وارد نخواهد شد. بر اساس گزارشی از تجارت‌نیوز سخنان اوجی به این معناست که همان منابع ارزی محدودی که تاکنون وارد کشور می‌شده احتمالا دیگر وارد نمی‌شود و دولت نمی‌تواند ارز جدیدی به بازار وارد کند. این یعنی سیگنال افزایش نرخ به بازار آشفته ارز ایران!

علاوه‌ بر صحبت‌ها در خصوص روش تهاتر نفت با کالا و سرمایه‌گذاری در کشور، وزیر پیشنهادی نفت بر دور زدن تحریم‌ها نیز اشاره کرده است. وزیر پیشنهادی نفت گفت: «رویکرد فعالی برای دور زدن و بی‌اثر کردن تحریم‌ها در پیش گرفته و با استفاده از روش‌های موجود و سایر روش‌ها اقدامات مهمی را برای فروش نفت پیاده کرده و در این راه از ظرفیت تمام دستگاه‌های اجرایی استفاده می‌شود.» عده‌ای از کارشناسان صحبت از دور زدن تحریم‌ها را کاهش امید برای به نتیجه رسیدن مذاکرات و مخابره کردن سیگنال افزایش نرخ به اقتصاد به خصوص بازار ارز می‌دانند.

تهاتر تکرار مکررات است

علی حیدری، کارشناس بازارهای مالی با اشاره به صحبت‌های وزیر پیشنهادی نفت درخصوص چگونگی فروش نفت به «ابتکار» گفت: صحبت‌های وزیر پیشنهادی نفت دارای زیرمجموعه‌هایی است که به دقت باید بررسی شود. یکی از زیر مجموعه‌ها درآمد حاصل از فروش نفت بوده و دیگری سناریوی چگونگی فروش نفت است. روش تهاتر قبلا در ایران رایج بوده و می‌توان گفت که این روش رسما شکست‌خورده است. اگر قرار به تهاتر باشد باید بدانیم که ورود بسیاری از کالاها به دلیل افزایش میزان تحریم و خودتحریمی‌ها حتی با شیوه تهاتر هم مشکلی را حل نمی‌کند، چراکه همه کالاها اجازه ورود به کشور را ندارند و تنها کالاهای اساسی می‌تواند وارد کشور شود.

بنابراین با رویه فعلی و با توجه به این مسئله که عمده صنایع ایران دچار مشکل هستند روش تهاتر تا ۵ سال دیگر هم مقرون‌به‌صرفه نخواهد بود. در مجموع می‌توان گفت که تهاتر تکرار مکررات است.

حیدری همچنین در ادامه به مشکلات ورود منابع ارزی به کشور اشاره کرد و در این خصوص گفت: معقوله دوم، درآمد حاصل از فروش نفت است. اکنون ایران تقریبا مشکلی برای فروش نفت ندارد چراکه عمده فروش نفت در آب‌های آزاد و زیر نرخ بین‌المللی است، مشکل اصلی در زمینه ورود درآمد حاصل ازفروش نفت است. شریان سازندگی در هر کشور پول بوده و ما برای تامین این پول از طریق فروش نفت با مشکلات در داخل و خارج روبه‌رو هستیم.

Fatf باید تصویب شود

وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به ضرورت تصویب fatf تاکید کرد و گفت: ایران برای رفع مشکلات ورود ارز به کشور، باید به سراغ حل دو مسئله در داخل برود، یکی از این مسائل تصویب fatf است. اگر fatf تصویب نشود حتی اگر بایدن در تهران به مذاکره بنشیند مشکلات ورود منابع ارزی ایران حل نخواهد شد. مسئله داخلی دیگر به رسمیت شناختن استقلال بانک مرکزی ایران است. به بیانی دیگر تا مادامی که استقلال بانک مرکزی ایران به رسمیت شناخته نشود بانک مرکزی با تحریم و خودتحریم‌هایی که دارد نمی‌تواند در گفت‌وگوهای پولی در سطح بین‌المللی دخالتی داشته باشد. اگر بانک مرکزی مستقل باش به راحتی می‌تواند وارد مذاکرات بین‌المللی باشد.

این کارشناس بازارهای مالی اظهار کرد: مسائل گفته‌شده می‌تواند سیگنال‌های مختلفی را به اقتصاد به ویژه بازار ارز مخابره کند و می‌تواند سبب افزایش و یا کاهش نرخ باشد.

حیدری در پایان با اشاره به یک سناریوی احتمالی ادامه داد: از آنجایی که بانک مرکزی به پشتوانه دلارهای حاصل از فروش نفت و معادل آن شروع به چاپ اسکناس می‌کند اگر ارزی وارد نشود روند کار تغییر پیدا می‌کند. در این میان یک سناریوی احتمالی وجود دارد و آن هم این است که ممکن خواهد بود مشکلات گفته‌شده سبب شود که دلاری وارد کشور نشود و از سوی دیگر بانک مرکزی برای کنترل، پول چاپ کند. اگر این احتمال رخ دهد این روند از هم‌اکنون تا بهمن ماه تورم پایه را حداقل ۳۵ درصد افزایش خواهد داد. کمبود دلار و تکرار مکررات، گرانی را به دنبال خواهد داشت.