صندوق ذخیره فرهنگیان در دولت جدید چگونه خواهد بود؟

 احمد حیدری معاون اسبق وزارت آموزش و پرورش در جمع تعدادی از فرهنگیان از طریق ویدئوکنفرانس، با عنوان «مرجعیت معلم، گفتمان خدمت، عملکرد جهادی و رویکرد انقلابی»، تحقق عدالت آموزشی در سطح مدارس کشور را یک ضرورت خواند و اظهار کرد: با گذشت بیش از 40 سال از انقلاب اسلامی، خدمات خوب و شایسته‌ای به مردم در زمینه‌های مختلف از جمله آموزش و پرورش ارائه شد.

وی ادامه داد: هر زمان و هر کجا مدیری کارآمد و جهادی در رأس امور قرار گرفت با اثبات خود از تمام ظرفیت‌های موجود به نفع مردم و نظام بهره برد؛ امروز هم موضوع کارآمدی و کارآمد نبودن فرد در جایگاه خود از اهم موارد به شمار می‌رود.

حیدری با اشاره به حضور پر شور مردم در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب سید ابراهیم رئیسی به عنوان فرد اصلح، تصریح کرد: حماسه ملت بزرگ و همیشه در صحنه ایران اسلامی در انتخابات برگزار شده، علی‌رغم تبلیغات وسیع و گسترده‌ بیگانگان به منظور تحریم انتخابات، پدیده‌ای قابل توجه و شگفت‌انگیز بود.

وی، نیاز به حرکت کیفی به سمت آموزش‌های بهینه و کارآمد در نظام‌ تعلیم و تربیت کشور را امری بدیهی و ضروری برشمرد و افزود: منابع و نیروی انسانی، همچنین چگونگی تربیت افراد از جمله مهم‌ترین عوامل توسعه و پیشرفت هر جامعه به شمار می‌رود؛ بنابراین آموزش و پرورش در راستای تربیت منابع انسانی برای آینده جامعه از یک سو و از سوی دیگر به منظور تربیت معلمانی اثرگذار، وظیفه‌ و مسؤولیتی حیاتی و اساسی عهده‌دار است.

معاون اسبق آموزش و پرورش که رئیس ستاد انتخابات آیت‌الله رئیسی نیز بود، توسعه کمی و کیفی آموزش، مشارکت عمومی و افزایش سطح سلامت و بهسازی نیروی انسانی را از اولویت‌های مهم دولت آیت الله رئیسی اعلام و تاکید کرد: از نظر ایشان علم و دانایی، محور توانمندی و توسعه جامعه و اجرای عدالت آموزشی نیز محور توسعه و شاکله اصلی نظام تعلیم و تربیت کشور است.

وی خاطر نشان کرد: اگر در برخی مناطق شهری، روستایی و عشایری کشور عدالت آموزشی اجرا نشود، خسارت تنها به یک یا چند نفر وارد نخواهد شد، بلکه جمعیتی وسیع از دانش‌آموزان کشور را متحمل خسران و زیان خواهد کرد.

حیدری، اجرا و توسعه عدالت آموزشی در سطح مدارس کشور را لازم و ضروری دانست و تأکید کرد: کلیدی‌ترین اقدام برای هر دولت باید پرداختن به این امر مهم باشد؛ عدالت آموزشی، کلید واژه‌ای موثر بر نشاط و یادگیری فراگیران از دیدگاه آیت‌الله رئیسی است.

وی، صرف هزینه بالا برای دانش‌آموز به منظور شرکت در کنکور را مهم‌ترین مانع اجرا نشدن عدالت آموزشی در سطح مدارس کشور دانست و گفت: کلاس‌های کنکور، حافظه محوری و اثرگذار نبودن نقش مربیان پرورشی، ورزشی و مشاور در مدارس مانع تقویت انگیزه در دانش‌آموز و پرورش استعداد‌های اوست.

معاون اسبق وزارت آموزش و پرورش، هزینه در آموزش و پرورش را سرمایه آتی کشور اعلام و با تأکید بر اجرای عدالت آموزشی به منظور تأمین امکانات دانش‌آموزی در سطح کشور، تصریح کرد: عدم بهره‌گیری صحیح از منابع انسانی هوشمند در سراسر کشور موجب ایجاد بی‌عدالتی در حوزه آموزش شده است. به عنوان مثال فرد دارای تمکن مالی بالا با ضریب هوشی و معدل پایین مراحل تحصیل در رشته‌های پر طرفدار جامعه نظیر رشته های مرتبط با پزشکی را در دانشگاه‌های خارج از کشور طی و به راحتی مدرک مربوطه را کسب می کند، اما دانش‌آموزی دیگر با بحران مالی و وضعیت معیشت نامناسب با وجود ضریب هوشی و معدل بالا امکان گذر از سدی به نام کنکور را ندارد. پس شفافیت، اقتدار و برنامه‌ریزی دقیق برای اجرای عدالت آموزشی الزامی است.

وی گفت: آمال نهایی بیش از 60 درصد از دانش‌آموزان ورودی دانشگاه‌های کشور، رشته تجربی و نخستین انتخاب این افراد، رشته پزشکی است؛ این در حالیست که از 700 هزار دانش‌آموز متقاضی ورود به دانشگاه‌ها تنها 7 هزار نفر یعنی معادل یک درصد در 3 رشته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی پذیرش می‌شوند.

حیدری تصریح کرد: نتایج زیان‌بار پشت کنکور ماندن بیش از 630 هزار نفر از فارغ التحصیلان رشته علوم تجربی را چه کسی پاسخ خواهد گفت؟ چرا مسیر استعدادیابی دانش‌آموزان، همچون کشور‌های توسعه یافته انجام نمی شود؟ این امر نشان از ضعف و اضمحلال نظام مشاوره و هدایت تحصیلی سیستم آموزشی کشور دارد.

وی با اشاره به تصوب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در دولت دهم، اجرای دقیق سند با فراهم آمدن شرایط و زیرساخت‌ها مطابق با ساحت‌های شش‌گانه تربیت را عامل مهم اجرای عدالت آموزشی و تربیت و پرورش دانش‌آموز متفکر، پرسشگر و خلاق دانست.

معاون اسبق وزارت آموزش و پرورش با اشاره به تنوع مدارس در کشور و توجه خاص نسبت به مدارس دولتی افزود: رسیدگی مالی به معلم، تأمین امکانات مختلف آموزشی، کارگاهی و آزمایشگاهی و همچنین تأمین فضای مناسب مدارس، عامل نشاط دانش‌آموز و مانع گریز وی از مدرسه است.

وی، آموزش زبان انگلیسی خارج از مدرسه، کمرنگ شدن ورزش در مدرسه، نبود امکانات کارگاهی، آزمایشگاهی و فضای با نشاط توأم با معماری فرهنگی، اسلامی را از جمله عوامل مؤثر در نارضایتی معلم و دانش‌آموز و خانواده برشمرد و تصریح کرد: هر مدرسه در هر محله و هر کجای کشور باید به عنوان کانون مهم تربیتی، فرهنگی معرفی و برای تأمین امکانات و ساختارهای آموزشی مورد نیاز دانش‌آموز و محله، هماهنگی لازم آموزش و پرورش با دیگر ادارات و نهادهای دولتی و غیردولتی به منظور دور کردن دانش‌آموز از آموزش محض در مدرسه فراهم آید.

حیدری افزود: باید نسبت به معلم، امکانات، زیرساخت‌ها، حضور انجمن اولیا و مربیان در مدارس و تبدیل این مکان به کانون مهم تربیتی، فرهنگی محله دقت خاص داشت. همه آموزش‌های خارج از مدرسه باید در مکان مدرسه به نفع خانواده و دانش‌آموز توسط معلمان مجرب و با مشارکت دولت و مردم انجام شود؛ چرا که معلم و دانش آموز از اولویت های نخست مدرسه هستند.

وی تأکید کرد: متاسفانه امروز مدارس ما فاقد آموزش سبک اسلامی، ایرانی هستند؛ دانش‌آموز ما باید قادر باشد برای آینده زندگی خود متناسب با سلایق فردی خود تربیت شود. با تقویت بنیه علمی مدارس، پایش عملکرد نیروی انسانی، استعدادیابی مناسب و صرفا با اختصاص یک دهم هزینه‌های آموزشی در این خصوص، شاهد شکوفایی استعدادهای دانش‌آموزان این مرز و بوم خواهیم بود.

معاون اسبق وزارت آموزش و پرورش، صندوق ذخیره فرهنگیان را پشتیبان رفاه و معیشت معلم به عنوان پاک‌ترین و زحمتکش‌ترین قشر جامعه به هنگام خدمت و بازنشستگی دانست و افزود: در دولت جدید، با به‌کارگیری مدیرانی متخصص، متعهد، با ایمان و مسؤولیت‌پذیر و همچنین فعال کردن بیش از پیش سیستم‌های نظارتی، علاوه بر ارائه گزارش سالانه از صندوق به معلمان، با حفظ اموال فرهنگیان، سود صندوق فقط به معلم اختصاص و پایگاه جناح‌های مختلف سیاسی نیز از صندوق حذف خواهد شد.

وی در دولت جدید توجه بیش از پیش به دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجایی را به عنوان دو بال اصلی تعالی نظام آموزشی ضروری دانست و کرد: این نکته قابل تامل است که می توان با جهت‌دهی مناسب استعدادهای درخشان کشور، افراد را در مسیر شغلی خود قرار داد.

حیدری، مشکل اصلی آموزش و پرورش را تنها مرتبط با بودجه و همچنین کمبود تجهیزات و فضاهای آموزشی ندانست و تاکید کرد: باید ضعف مفرط مدیریتی و عدم هماهنگی درون بخشی و برون سازمانی به عنوان عوامل از کارافتادگی نظام تعلیم و تربیت کشور مرتفع شود.

وی افزود: آموزش به عنوان اولویت اصلی دولت جدید محسوب می‌شود؛ مشکلات کنونی وزارت آموزش و پرورش هم در سایه وجود مدیریتی توانمند و برخوردار از اراده‌ای قوی و با پشتوانه مستحکم عالی‌ترین مقام دولت در کوتاه ترین زمان ممکن، قابل حل است.

حیدری ادامه داد: در بحث بهبود معیشت فرهنگیان سه اولویت اجرای طرح عقب مانده 8 ساله رتبه بندی معلمان، ساماندهی وضع مسکن معلمان و کاهش زمان خانه‌دار شدن آن ها از 25 سال به کم‌ترین زمان ممکن و همچنین پیشگیری از تبعیض در بیمه‌های سلامت معلمان و احیای طرح بیمه طلایی فرهنگیان و به طور کلی مدیریت عقل معاش معلمان برای تمرکز بیش از پیش آنها بر نظام تعلیم و تربیت به جای تمرکز بر رفع نیازهای اولیه معیشتی و جلوگیری از اشتغال معلم در مشاغل دیگر، از اهم برنامه های دولت آیت الله رئیسی است.

 وی، از فرهنگیان به عنوان محور توسعه فعال در کشور یاد کرد و گفت: باید هر گونه برنامه ریزی در راستای تعالی نظام آموزش و پرورش همزمان با ارتقای شأن و منزلت این قشر فرهیخته انجام شود. علاوه بر این تمام فرآیندهای تعلیم و تربیت در همه مقاطع تحصیلی ابتدایی، متوسطه و عالی هم باید بر اساس نیازهای آموزشی جامعه طراحی و برنامه‌ریزی شود.

معاون اسبق وزارت آموزش و پرورش خاطر نشان کرد: در نظام آموزش و پرورش کشور افراد تا سطح متوسطه، موفق به اخذ دیپلمی می‌شوند که هیچ گونه تأثیری در تحصیلات عالیه آنها ندارد. با دارا بودن هر دیپلم می توان در هر رشته‌ای از آزمون سراسری شرکت کرد. نظام آموزش عالی نیز متخصصانی را تربیت می‌کند که آینده شغلی این افراد تضمین شده نیست.

وی اضافه کرد: از سویی دیگر هیچ گاه نیاز جامعه با نیروهای متخصص برآورده نشده است. چرا که نیاز جامعه به افراد متخصص در هاله‌ای از ابهام قرار داشته و این نیاز هیچ گاه احصاء نشده است. نتیجه این نظام آموزشی مستاصل نیز افزایش آمار فارغ التحصیلان بیکار در جامعه است.

حیدری افزود: در دولت جدید با ایجاد هماهنگی بین سه وزارتخانه آموزش و پرورش، علوم و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کلیه ظرفیت ها به سمت برنامه‌ریزی آموزشی بر اساس نیاز جامعه پایه‌ریزی خواهد شد. این اقدام به عنوان گام نخست برای استقرار عدالت آموزشی است.

وی با مهم برشمردن تغییر ساختار نظام آموزش و پرورش در راستای اجرای سند تحول بنیادین، اظهار داشت: بخش‌های مختلف فعال در آموزش و پرورش نیازمند به وجود آمدن ساختارهایی مختلف است. تغییر ساختار هم باید متناسب با ساحت‌های تربیتی شش گانه صورت گیرد. در حال حاضر نه تنها ساختار تغییر نیافته بلکه با دخل و تصرف در آن هماهنگی لازم بین ارکان آموزش و پرورش وجود ندارد.

معاون اسبق وزارت آموزش و پرورش، اجرایی شدن سند تحول را گامی مهم برای چابک‌سازی، کارآمدی، مأموریت محور بودن و موضوع محور شدن ساختار دانست و گفت: در این صورت آینده دانش‌آموز نیز به خوبی قابل ترسیم است.

وی، شکل گیری سامانه ارتباطات فرهنگیان با رئیس جمهور، به منظور ثبت و ارائه نظرات و پیشنهادها برای انعکاس به ایشان را اقدامی بسیار مهم و اثرگذار برای تسریع در پیشبرد اهداف نظام آموزشی و پرورشی اعلام کرد و گفت: ما باید مناطق محروم کشور را دریابیم. قطعا کارگروه های انقلابی، لایق، تلاشگر و دغدغه مند معلم، دانش آموز و مدرسه پشتیبان نظام تعلیم و تربیت کشور هست.