پزشکیان در مسیر جراحی بودجه؛ حذف دستگاه‌های بی‌خاصیت کلید خورد؟
در حالی‌که رئیس‌جمهور پزشکیان وعده داده بودجه سال ۱۴۰۵ را بدون کسری تدوین کند، کارشناسان معتقدند چالش اصلی بودجه کشور نه فقط کسری، بلکه اتلاف منابع در دستگاه‌های ناکارآمد است. حالا انتظار می‌رود دولت با عبور از شعار و ملاحظات سیاسی، جراحی واقعی بودجه را آغاز کند و منابع را به‌جای نهادهای بی‌ثمر، صرف حل مشکلات مردم کند.
مسعود پزشکیان اخیراً اعلام کرده که دولت تلاش دارد بودجه سال ۱۴۰۵ را بدون کسری تدوین کند. تصمیمی مثبت، اما نه کافی. چرا که چالش اصلی بودجه کشور تنها کسری نیست، بلکه اتلاف گسترده منابع در ساختارهای ناکارآمد و بی‌ثمر است. اگر دولت بتواند هر دو معضل را همزمان مهار کند، می‌توان گفت گامی بزرگ در اصلاح ساختار مالی کشور برداشته شده است.
خوشبختانه شخص رئیس‌جمهور نسبت به این موضوع آگاهی و حساسیت بالایی دارد. اصطلاح «دستگاه‌های بی‌خاصیت» که بودجه می‌گیرند اما خروجی مشخصی ندارند، از تعابیر صریح و ابتکاری خود اوست. پزشکیان در چند نوبت با لحنی تند و قاطع از تخصیص بودجه به این نهادها انتقاد کرده و نشان داده که عزم جدی برای حذف منابع آن‌ها دارد.
دستگاه‌هایی که بودجه می‌گیرند، اما کار نمی‌کنند
در سال‌های اخیر بارها درباره نهادهایی که با وجود دریافت بودجه‌های کلان، نه‌تنها به اهداف تعیین‌شده نرسیده‌اند بلکه گاه به مانعی برای دولت و کشور تبدیل شده‌اند، سخن گفته شده است. این دستگاه‌ها نه‌تنها مشکلی از مردم حل نمی‌کنند، بلکه با ایجاد مانع و کارشکنی، ده‌ها مشکل جدید می‌آفرینند. این نوع عملکرد، مصداق بارز اتلاف بودجه است؛ پدیده‌ای که در کمتر کشوری می‌توان مشابه آن را یافت.
غم‌انگیزتر آن‌که این اتلاف منابع در کشوری رخ می‌دهد که میلیون‌ها نفر زیر خط فقر زندگی می‌کنند، برخی در کپرها روزگار می‌گذرانند، کودکانی هستند که هنوز شناسنامه ندارند، و خانواده‌هایی که برای آموزش فرزندان یا درمان بیماری‌های ساده، با بحران مالی مواجه‌اند. در حالی‌که قانون اساسی آموزش رایگان را تضمین کرده، تبعیض آموزشی و بی‌عدالتی، خانواده‌های بسیاری را رنج می‌دهد. نرخ بیکاری بالاست، بازنشستگان با دغدغه معیشت دست‌وپنجه نرم می‌کنند و گرانی، سایه سنگینی بر زندگی مردم انداخته است.
وقت عبور از شعارهاست؛ جراحی بودجه را آغاز کنید
مردم ایران در برابر فشارها و تهدیدهای خارجی، همواره با وحدت و ایستادگی، وفاداری خود را به کشور نشان داده‌اند. حال نوبت دولتمردان است که با اقدامات عملی، قدردان این فداکاری‌ها باشند. این قدردانی نباید در حد شعار و وعده باقی بماند.
اکنون بهترین زمان برای رئیس‌جمهور پزشکیان است تا از حرف‌درمانی عبور کرده و با شجاعت، لایحه بودجه را جراحی کند. حذف بودجه نهادهای بی‌خاصیت و تخصیص آن به رفع مشکلات اقشار آسیب‌پذیر، باید در صدر اولویت‌های دولت در تدوین بودجه سال آینده قرار گیرد.
البته این مسیر آسان نیست. حذف بودجه نهادهای ناکارآمد و نیروهای مزاحم، با مقاومت‌های جدی روبه‌رو خواهد شد. اما رئیس‌جمهور برای عبور از مسیرهای هموار و بی‌مانع انتخاب نشده است. او باید در جاده‌های سنگلاخ حرکت کند، از سدها عبور کند و با موانع بجنگد تا بتواند کشور را از فقر و بحران نجات دهد. تنها در این صورت است که می‌توان از یک کارنامه موفق برای دولت سخن گفت.
