خواب ترسناک مستاجران تعبیر شد
در حالی که تنها چند هفته تا آغاز فصل سنتی جابه‌جایی مستأجران باقی مانده، هنوز هیچ تصمیم رسمی از سوی نهادهای مسئول در خصوص تعیین سقف مجاز افزایش اجاره‌بها اعلام نشده است.
این تأخیر، در حالی‌که بازار اجاره هر روز با تنش و سردرگمی بیشتری مواجه می‌شود، نه‌تنها برنامه‌ریزی موجران و مستأجران را با مشکل جدی روبه‌رو کرده، بلکه به یکی از عوامل اصلی ایجاد بلاتکلیفی گسترده در بازار مسکن تبدیل شده است. بسیاری از مالکان با تردید در تعیین رقم اجاره منتظر ابلاغ رسمی مانده‌اند و مستأجران نیز، با نگرانی از افزایش خارج از توان اجاره‌بها، قادر به تصمیم‌گیری برای تمدید یا جابه‌جایی نیستند.
این شرایط در حالی رقم خورده که همزمان با افزایش تورم عمومی، کمبود شدید فایل‌های اجاره در مناطق مختلف تهران، به‌ویژه مناطق مصرفی و پرتقاضا، بر وخامت اوضاع افزوده است. بخش زیادی از واحدهای اجاره‌ای یا با قیمت‌هایی فراتر از توان خانوارها عرضه شده‌اند یا اساساً در دسترس عموم قرار نمی‌گیرند. این اتفاق در کنار رکود عمیق ساخت‌وساز طی سال‌های اخیر، موجب شده عرضه مسکن اجاره‌ای عملاً پاسخگوی نیاز رو به رشد جامعه نباشد. در نتیجه، بخشی از مستأجران که پیش از این نیز تحت فشار بودند، حالا با ناگزیر شدن به مهاجرت از مناطق مرکزی به حاشیه یا حتی شهرهای اطراف تهران مواجه‌اند.
در چنین شرایطی، بازار مسکن درگیر نوعی بن‌بست تمام‌عیار شده است؛ بن‌بستی که نه‌تنها از ناتوانی اقتصادی مستأجران و بلاتکلیفی موجران ناشی می‌شود، بلکه به دلیل فقدان سیاست‌گذاری شفاف و به‌موقع در حوزه اجاره‌بها، هر روز ابعاد نگران‌کننده‌تری پیدا می‌کند. عدم تعیین سقف افزایش اجاره، در عمل به نوعی میدان باز برای سودجویی برخی مالکان تبدیل شده و توازن شکننده بازار را بیشتر از همیشه بر هم زده است. اگر نهادهای دولتی به‌زودی راهکار مشخص و عملیاتی برای کنترل قیمت‌ها و حمایت از مستأجران ارائه ندهند، به‌زودی شاهد مهاجرت گسترده‌تری از طبقه متوسط به مناطق کم‌برخوردارتر، و در نهایت تعمیق شکاف‌های اقتصادی در پایتخت خواهیم بود.
با وجود آغاز فصل نقل و انتقالات مستاجران، هنوز سقف رسمی افزایش اجاره‌بها در تهران اعلام نشده است. این در حالی است که طبق قانون، تعیین این سقف باید پیش از شروع فصل اجاره صورت گیرد. تنها یک جلسه شورای عالی مسکن در سال جدید برگزار شده و نشست دوم، که باید در اردیبهشت ماه برگزار می‌شد، هنوز تشکیل نشده است. این تأخیر، تصمیم‌گیری‌های موجران و مستاجران را با مشکل مواجه کرده است.
در سوی دیگر، بازار اجاره با کمبود فایل مواجه است. کاهش شدید ساخت‌وساز در بافت‌های شهری و فرسوده باعث شده تا عرضه مسکن به بازار اجاره نیز کاهش یابد. فایل‌های اجاره عمدتاً از واحدهای نوساز تأمین می‌شوند و در شرایط رکود ساخت‌وساز، این منابع محدودتر از گذشته شده‌اند.
همزمان، بازار خرید و فروش نیز در رکود عمیق به سر می‌برد. به گفته نایب ریس اتحادیه مشاوران املاک، بسیاری از مشاوران املاک مدعی‌اند مدت‌هاست مبایعه‌نامه‌ای ننوشته‌اند و اغلب معاملات به صورت تهاتری انجام می‌شود.
در این شرایط، جمعیت مستاجران رو به افزایش است و کاهش قدرت پرداخت اجاره‌بها باعث جابه‌جایی پیاپی خانوارها به مناطق پایین‌تر شده است. بسیاری از مستاجران از تهران به شهرهای اطراف همچون پرند و پردیس مهاجرت می‌کنند. این مهاجرت‌های اجباری، فشار بر بازار اجاره در شهرهای حاشیه‌ای را افزایش داده و مشکلات تهران را به مناطق اطراف گسترش داده است.
ارسال نظر