همزمان با ادامه روند صعودی تورم و افزایش هزینههای زندگی، موضوع تعیین دستمزد کارگران بار دیگر به یکی از مهمترین مطالبات جامعه کارگری تبدیل شده است. اگرچه در فرآیند تعیین حداقل دستمزد سالانه، افزایش حقوق به عنوان راهکاری برای کاهش فشارهای اقتصادی مطرح میشود، اما بررسیها نشان میدهد که رشد دستمزدها همواره چند پله عقبتر از شتاب تورم حرکت کرده و بهطور مستمر قدرت خرید کارگران کاهش یافته است.
بر اساس آمارهای رسمی، نرخ تورم سالانه به ویژه در حوزههایی مانند کالاهای اساسی، مسکن، درمان و آموزش طی سالهای اخیر به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. این در حالی است که حداقل دستمزد کارگران، حتی پس از اعمال افزایشهای سالانه، فاصله قابل توجهی با هزینه واقعی سبد معیشت خانوارهای کارگری دارد؛ فاصلهای که به گفته فعالان کارگری، دیگر حتی با اضافهکاری یا انجام مشاغل دوم نیز قابل جبران نیست.
از سوی دیگر، برخی کارشناسان اقتصادی هشدار میدهند که ادامه این شکاف عمیق بین دستمزد و تورم، پیامدهایی فراتر از صرفاً معیشت کارگران خواهد داشت. کاهش انگیزه نیروی کار، افزایش فقر در میان شاغلان، تشدید نابرابری اجتماعی و افت بهرهوری در واحدهای تولیدی از جمله تبعات ناگوار این وضعیت است. به باور این کارشناسان، کارگری که دغدغه تأمین حداقلهای زندگی خود را دارد، نمیتواند نقش مؤثری در رونق تولید و رشد اقتصادی ایفا کند.
در مقابل، کارفرمایان با اشاره به مشکلات متعدد تولید، از جمله افزایش هزینههای انرژی، مالیات و مواد اولیه، معتقدند که هرگونه افزایش دستمزد باید همراه با حمایتهای ویژه دولت باشد تا فشار مضاعفی بر بنگاههای اقتصادی وارد نشود. آنها هشدار میدهند که در صورت نبود این حمایتها، افزایش دستمزد ممکن است منجر به تعدیل نیرو یا حتی تعطیلی برخی واحدهای تولیدی شود.
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، درباره اینکه چرا ترمیم مزدی کارگران با وجود تورم بالا به موقع و به اندازه کافی انجام نمیشود، بیان کرد: «دستمزدها در سال جاری و حداقل در سال گذشته به اندازه تورم همان سال افزایش یافته است.»
او همچنین افزود: «مذاکرات جانبی ما همچنان ادامه دارد و کمیتههایی بین کارگران و کارفرمایان فعال هستند. نشست عمومی این کمیتهها نیز در تاریخ ۸ دی برگزار خواهد شد.»
میدری در پاسخ به این پرسش که چرا حقوق کارگران فقط سالی یکبار تعیین میشود در حالی که قیمت کالاهای اساسی به صورت مکرر تغییر میکند، گفت: «ما هر سال حداقل دستمزد را تعیین میکنیم و تلاش داریم افزایشها به گونهای باشد که به اشتغال واحدهای تولیدی آسیب نرساند.»
او خاطرنشان کرد: «نیروهای کار ماهر دستمزدشان در طول سال توسط کارفرمایان ترمیم میشود، اما حداقل مزد طبق روال همیشگی سالی یکبار افزایش مییابد.»
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره چالش افزایش قیمت اقلام غذایی نیز بیان کرد: «مسائل اقتصادی بسیار پیچیده است. با توجه به محدودیتهای مالی دولت و واحدهای تولیدی، ترمیم دستمزدها با مشکلاتی مواجه است. البته افزایش دستمزد خواست همه ماست.»
