همه چیز به سود مستاجران شد
در ماه نخست سال ۱۴۰۴، بازار تسهیلات مسکن شاهد تغییرات چشمگیری بود که نشان‌دهنده تحولات مهم در سیاست‌های اعتباری بانک‌ها به حساب می‌آید. براساس آمارهای منتشرشده، وام‌های پرداختی به منظور خرید واحدهای مسکونی به شکل قابل توجهی افزایش یافت و این رشد قابل ملاحظه، گویای تمرکز بیشتر نظام بانکی بر حمایت از خریداران خانه و تحریک بازار مسکن است.
در مقابل، اما سهم تسهیلات مرتبط با جعاله (بازسازی و تعمیرات مسکن) و ودیعه مسکن (تسهیلات کمک‌اجاره) کاهش قابل توجهی را تجربه کرد. این روند می‌تواند نشان‌دهنده اولویت‌بندی منابع مالی بانک‌ها باشد که در شرایط فعلی، بیشتر به سمت تأمین مالی خرید خانه معطوف شده است و بخش تعمیرات و حمایت از مستأجران کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.
این تغییرات در اعطای تسهیلات، چند پیامد مهم به همراه دارد: از یک سو، افزایش وام خرید مسکن می‌تواند به تحریک تقاضای خرید واحدهای مسکونی کمک کرده و در کوتاه‌مدت زمینه‌ساز رونق نسبی بازار شود؛ اما از سوی دیگر، کاهش منابع مالی مرتبط با جعاله و ودیعه، ممکن است فشار مضاعفی بر مستأجران و مالکان واحدهای قدیمی وارد کند و تعمیرات مسکن را با کندی مواجه سازد.
از منظر کلان، این روند ممکن است بازتاب‌دهنده چالش‌های اعتباری و محدودیت منابع در نظام بانکی باشد که باعث شده بانک‌ها برای تخصیص بهینه منابع، اولویت‌های خود را تغییر دهند. همچنین، نکته مهم آن است که کاهش تسهیلات ودیعه مسکن در شرایطی که اجاره‌بها همچنان روند صعودی دارد، می‌تواند فشار اقتصادی بر خانوارهای مستأجر را تشدید کند و نیازمند توجه و سیاست‌گذاری هدفمندتر در این حوزه است.
در نهایت، تحلیل این تغییرات نشان می‌دهد که بانک‌ها و سیاستگذاران باید در تخصیص منابع اعتباری، توازن مناسبی میان حمایت از خرید، تعمیر و نگهداری مسکن و نیز کمک به مستأجران ایجاد کنند تا از بروز نابرابری‌های بیشتر در بازار مسکن و فشار بر گروه‌های آسیب‌پذیر جلوگیری شود و روند توسعه مسکن به صورت متوازن و پایدار ادامه یابد.
در فروردین ۱۴۰۴ بانک‌ها ۴۳ هزار و ۹۴۶ میلیارد ریال تسهیلات به بخش مسکن پرداخت کرده‌اند؛ رقمی که نسبت به فروردین سال گذشته، رشد ۵۲ درصدی را نشان می‌دهد. در نخستین ماه سال ۱۴۰۳، مجموع تسهیلات پرداختی در این بخش ۲۸ هزار و ۹۳۷ میلیارد ریال بوده است.
بررسی اجزای این تسهیلات نشان می‌دهد بیشترین سهم به وام خرید مسکن نوساز تعلق داشته است. در فروردین امسال، تسهیلات پرداختی برای خرید واحدهای نوساز به ۲۰ هزار و ۷۸۶ میلیارد ریال رسیده؛ در حالی که این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۱۱ هزار و ۹۶۹ میلیارد ریال بود. به این ترتیب، خرید مسکن نوساز با رشد بیش از ۷۳ درصدی مواجه شده است.
در همین بازه، تسهیلات خرید مسکن غیرنوساز نیز جهش چشمگیری داشته و از ۵ هزار و ۸۲۳ میلیارد ریال در فروردین ۱۴۰۳ به ۱۴ هزار و ۴۶۷ میلیارد ریال در فروردین ۱۴۰۴ رسیده است. این یعنی رشد ۱۴۸ درصدی در پرداخت تسهیلات به این بخش.
در مقابل، تسهیلات مربوط به جعاله (تعمیر مسکن) و ودیعه اجاره‌نشینی کاهش یافته‌اند. وام جعاله از ۴ هزار و ۵۰۸ میلیارد ریال به ۳ هزار و ۲۸۸ میلیارد ریال رسیده و کاهش ۲۷ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین، تسهیلات ودیعه از ۶ هزار و ۶۳۷ میلیارد ریال در سال گذشته به ۵ هزار و ۴۰۵ میلیارد ریال کاهش یافته که معادل ۱۸ درصد افت است.
طبق اعلام بانک مرکزی، میزان کل تسهیلات پرداختی بانک‌ها در فروردین ۱۴۰۴ در همه بخش‌ها به ۴۲۹۴ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به فروردین ۱۴۰۳ رشد ۶۷.۴ درصدی داشته است. در این میان، سهم بخش مسکن حدود ۴۴ هزار میلیارد ریال بوده است.
بررسی ترکیب این وام‌ها نشان می‌دهد تمرکز شبکه بانکی در نخستین ماه سال، بیشتر بر تأمین مالی خرید واحدهای مسکونی قرار داشته و سهم وام‌های حمایتی نظیر جعاله و ودیعه، روند کاهشی داشته است. این تغییر ترکیب در سبد تسهیلات، تصویر جدیدی از اولویت‌بندی اعتبارات در حوزه مسکن ارائه می‌دهد.
ارسال نظر