تصمیمات مهم در کمیته ملی ایمنی معادن

بهداشت، ایمنی، محیط‌زیست و انرژی از مهم‌ترین الزامات در هر واحد صنعتی و معدنی به شمار می‌رود. از این رو تمامی این واحد‌ها مکلف به راه‌اندازی این واحد در مجموعه‌های خود هستند. در بخش صنایع معدنی نیز سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) ضوابط و مقررات این بخش را تهیه و تنظیم کرده و در اختیار واحدهای HSEE شرکت‌های معدنی قرار می‌دهد. از این رو گفت‌وگویی با امیر ولدخانی، مدیر بهداشت، ایمنی، محیط‌زیست و انرژی ایمیدرو ترتیب داده‌ایم که در ادامه خواهید خواند. با ما همراه شوید:

تصمیم‌گیری مدیریتی در کمیته عالی ایمنی معادن و صنایع معدنی

مدیر HSEE ایمیدرو در ارتباط با تشکیل کمیته عالی  ایمنی معادن و صنایع معدنی گفت: کمیته عالی HSE به صورت ماهانه و با حضور مدیران ارشد سازمان ایمیدرو و مدیران HSE هلدینگ‌ها برگزار می‌شود. در این جلسات هر بار بر روی یک موضوع خاص که نیاز به تصمیم‌گیری در سطح مدیریت ارشد ایمیدرو دارد برگزار می‌شود و در جلسات بعدی موارد تصمیم‌گیری‌شده مورد ارزیابی قرار گرفته و گزارش عملکرد آن ارائه می‌شود.

وی درباره آموزش به معدن‌کاران و تکنسین‌ها گفت: ایمیدرو به منظور آموزش معدن‌کاران و تکنسین‌ها هرساله قراردادی را با سازمان نظام مهندسی منعقد می‌کند و این سازمان نیز برای این منظور یک مجری انتخاب می‌کند (سال گذشته مرکز تحقیقات وزارت کار انتخاب شد) و آنها متولی برگزاری دوره‌های آموزشی معدن‌کاران و تکنسین‌ها می‌شوند.

آموزش، لازمه فعالیت معدن‌کاران در معادن

ولدخانی درباره ضرورت آموزش در معادن گفت: در معادن آموزش‌های عمومی و تخصصی به منظور رعایت نکات ایمنی وجود دارد و افراد می‌بایست آموزش‌های لازم درباره روش‌های صحیح و ایمن انجام کار، استفاده از وسایل حفاظت فردی و عمومی کارگاهی و واکنش در شرایط اضطراری را فراگرفته و دوره کلیات آموزشی را طی کنند. بعد از گذراندن این مراحل انتظار می‌رود که معدن‌کاران مبانی عمومی ایمنی و بهداشت را به خوبی شناخته و بر نحوه انجام فعالیت خود مدیریت داشته باشند. اپراتورهای تجهیزات معدنی و کارگاهی ضروری است که آموزش‌های تخصصی لازم را فرا گرفته و مهارت و تخصص آنها محرز گردد. این آموزش‌ها باید به صورت کارگاهی و عملیاتی آموزش داده شوند. برای نمونه دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی با حمایت ایمیدرو در حال ساخت شبیه ساز دامپتراک  می باشد تا رانندگان دامپتراک بتوانند سناریوها و عملیات معدنی را تمرین کرده و با محیط شبیه‌سازی شده معدن  و مقررات آن  آشنا شده و مهارت‌های لازم را کسب نمایند.

مقایسه آماری حوادث معادن در ایران و جهان

مدیر HSEE ایمیدرو درباره ارزیابی حوادث معدنی ایران نسبت به دیگر کشورها گفت: در سال‌های گذشته آمار مربوط به حوادث معادن زغال‌سنگ از سوی ایمیدرو اخذ و با آمارهای داخلی مقایسه و تجمیع صورت می‌گرفت اما پس از واگذاری این معادن از سوی ایمیدرو به بخش خصوصی امکان دسترسی به آمار جدید وجود ندارد که بتوانیم مقایسه‌ای داشته باشیم. اما بررسی آمار حوادث در ۱۲ سال پیش نشان می‌دهد که ایران در حوادث معادن زغال‌سنگ جز کشورهای میانه طیف مقایسه‌‌ای قرار داشته که نسبت به کشورهای پیشرو مانند کانادا و استرالیا عقب تر و از کشورهایی مانند چین و ترکیه جلوتر بوده است.

وی ادامه داد: درحال‌حاضر بررسی آمار حوادث معدن در انجمن‌های تخصصی و سازمان نظام‌مهندسی پیگیری می‌شود و به عنوان مثال آمار حوادث معادن زغال‌ سنگ را می‌توان از انجمن زغال سنگ دریافت کرد. همچنین سازمان نظام مهندسی نیز روش ارزیابی سالانه دارد و می‌تواند براساس گزارش‌هایی که از معادن دریافت می‌کند به بررسی آمار حوادث ناشی از کار در معدن اقدام کند.ایمیدرو نیز هر ماه گزارش حوادث واحدهای تابعه خود رو از طریق سامانه جامع اطلاعات آماری HSEE  دریافت می کند. بررسی روند تغییرات ضرایب حوادث در سال‌های گذشته نمایانگر بهبود ایمنی در معادن تابعه است.

نقش ماشین‌آلات معدنی در HSEE

ولدخانی به نقش ماشین‌آلات معدنی و کاهش خطرات اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال با بهره‌گیری از دامپتراک‌های با ظرفیت بالا می‌توان تعداد راننده‌ها را کاهش داد و بار بیشتری را جابه‌جا کرد که همین امر سبب می‌شود تا میزان افرادی که برای آموزش انتخاب می‌شوند کاهش یافته و نظارت بهتری بر نحوه انجام کار آنها صورت گیرد. همچنین در صورتی که بر روی یک وسیله‌ای تجهیزات کنترلی نصب شود و تعمیرات و نگهداری مناسبی داشته باشد می توان همراه با کارکرد ایمن آن  شاهد کاهش آلاینده‌های محیطی بود یا اگر اطمینان از بکارگیری تجهیزات ضد انفجار در معادن زغال سنگ وجود داشته باشد و نظارت صحیح نیز وجود داشته باشد خطرات در این معادن به حداقل ممکن خواهد رسید. در این رابطه سال گذشته تفاهم‌نامه ای فی‌مابین سازمان و وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی منعقد گردید و امیدواریم با اجرایی شدن آن بتوانیم اقدامات مشترک خوبی در این خصوص انجام دهیم.

وی گفت: در ابتدای سلسله مراتب کنترلی حذف خطر به عنوان مرحله اول شناخته می‌شود. جایگزینی، بهره‌گیری از روش‌های کم خطر، روش‌های فنی و مهندسی، روش‌های مدیریتی و در نهایت وسایل حفاظت فردی و انضباط کاری انتهای این سلسله مراتب است.

ولدخانی ادامه داد: کنترل‌های فنی مهندسی که در جایگاه سوم قرار دارد قطعا به تجهیزات برمی‌گردد یعنی استفاده از تجهیزات ایمن و حفاظ‌ها می‌تواند سبب ایمنی در کار شود که می‌تواند شامل انتخاب و بکارگیری تجهیز، تعمیر و نگهداری، اصلاحات جهت افزایش راندمان و کارایی، استفاده از فناوری‌های مدرن‌تر با با آلودگی کمتر و سایر موارد باشد. بنابراین استفاده از وسایل و تجهیزات مناسب اهمیت زیادی دارد. به عنوان مثال از تجهیزات قدیمی باید با تجهیزات ایمن جدید جایگزین شده و یا از طریق اورهال کردن و تعمیرات و نگهداری مناسب و اخذ تائیدیه‌های فنی اطمینان حاصل شود که می توانند به صورت ایمن به کار گرفته شوند.

مقابله با کرونا در واحدهای معدنی

مدیر HSEE ایمیدرو به اقدامات پیشگیرانه در مقابله با ویروس کرونا پرداخت و گفت: اقدامات بسیاری در واحدهای معدنی انجام شده و گزارشات مفصلی نیز وجود دارد به‌خصوص که همکاران ما در واحدهای مختلف با دریافت بخشنامه‌ها، الزامات و دستورالعمل‌ها علاوه بر انجام وظایف خود در واحدها توانستند به تامین ماسک، گان و وسایل ضدعفونی برای دانشگاه‌های علوم پزشکی استان خود‌ و سازمان‌های اطراف کمک کنند.

وی ادامه داد: ارائه خدمات بهداشتی در دو بخش معدن و محیط خارج از آن صورت گرفته است چرا که زندگی یک کارگر را نمی‌توان جدایی از محیط کار و خانه بررسی کرد.

ولدخانی آمار مبتلایان به کووید-۱۹ در واحد معدنی به نسبت جامعه را به دلیل اقدامات پیشگیرانه کمتر دانست و گفت: شرایط انجام اقدامات پیشگیرانه و کنترلی برای افراد شاغل در معادن و صنایع معدنی نسبت به جامعه آسان‌تر است. در این واحدها افراد در بدو ورود تب سنجی می‌شوند و در صورتی که فرد علائمی از بیماری داشت تا زمان تکمیل دوره درمان از محیط کار خارج می‌شود ضمن اینکه از همکاران فرد بیمار نیز تست کرونا گرفته می‌شود. همچنین انجام تست‌های غربالگری دوره‌ای و معاینات پزشکی نیز به صورت مرتب صورت می‌گیرد. هر چند که انجام این اقدامات هزینه‌های زیادی داشته اما حفاظت از جان و سلامت افراد اولین اولویت ما است.

مقررات ‌زیست محیطی در واحدهای معدنی

مدیر HSEE ایمیدرو درباره مقررات محیط زیستی گفت: در انجام فعالیت‌های معدنی دو مدل از مقررات حاکم است یک بخشی از این قوانین مقررات ملی است که بسته به فعالیتی است انجام می‌شود. نوع دیگری از مقررات داخلی است که ما مکلف هستیم تا نسبت به حفظ محیط‌زیست در بخش های مختلف از اکتشاف تا بهره برداری و فرآوری عمل کرده و فعالیت‌ها را براساس آن انجام دهیم و اگر پایش و نصب تجهیزات کنترلی و بهینه سازی و تسهیلات مرتبط لازم هست ملزم به تامین و بکارگیری آن هستیم.

وی در ادامه به تعریف و تصویب و اجرای ۴ مگا پروژه در حوزه HSE در امسال اشاره کرد و گفت ۳ پروژه اختصاص به مسائل محیط زیستی دارد و گفت: این پروژ‌ها شامل بهینه‌سازی مدیریت آب در واحدهای تابعه، مدیریت پسماند و کاهش انتتشار گازهای گلخانه‌ای برای تمامی واحدها است. این پروژه‌ها توسط مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی در حال اجرا می باشد و با ارائه راهکارهای علمی و عملیاتی کردن آنها بیش از گذشته   در جهت حفظ محیط‌زیست عمل خواهیم کرد.

ولدخانی در پایان گفت تمامی واحدهای تابعه ایمیدرو ارزیابی عملکرد HSEE   صورت می‌گیرد و امسال نیز چهارمین دوره آن انجام خواهد شد و مقایسه نتایج سه دوره گذشته بیانگر بهبود عملکرد فعالیت واحدها در حوزه بهداشت، ایمنی، محیط زیست و انرژی است.