طرحی که ۱۰ میلیون شغل را از بین می‌برد

طرح «صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی» بحث داغی است که مدت‌ها می‌شود بین عموم مردم جا خوش کرده و دلهره‌های زیادی را برای عده‌ای از کاسبان فضای مجازی ایجاد کرده است. طی درخواست عده‌ای از نمایندگان مجلس طرحی به نام «صیانت از حقوق کاربران در فضای‌مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های‌اجتماعی» در مجلس مطرح و در صحن علنی مصوب شد و در نهایت به کمیسیون تخصصی ارجاع داده شد. این طرح برای حمایت و ارتقای پلتفرم‌ها و پیام‌ رسان‌های ایرانی، صیانت از حقوق کاربران در فضای‌مجازی و کمتر شدن وابستگی ما به برنامه‌های خارجی به مجلس رفت تا مثلا از اطلاعات شخصی کاربران که هر چند وقت یک‌بار توسط یکی از پلتفرم‌های خارجی فاش می‌شود، جلوگیری کند. گسترش نیوز در این گزارش به بررسی پیامدهای طرح صیانت برای مشاغل مجازی پرداخته است.

بسیاری شغل خود را از دست می‌‌دهند

در اقدامی، مجلس شورای اسلامی طرحی موسوم به صیانت از فضای مجازی را در اولویت بررسی قرار داد که واکنش‌های شدیدی در جامعه علاوه در بین فعالان اقتصادی داشت. این طرح علاوه بر نگرانی‌هایی که در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی ایجاد کرده، منجر به نگرانی فعالان اقتصادی هم شده است، زیرا به ویژه در شرایطی که کشور درگیر بیماری کرونا بود، بسیاری از فعالیت‌ها در فضای مجازی و برنامه‌های اجتماعی رونق گرفت که با اجرایی شدن این طرح از بین خواهد رفت.

فعالان حوزه کسب و کار معتقدند در صورت تصویب نهایی طرح صیانت بسیاری شغل خود را از دست می‌دهند. در دنیای امروز، اینستاگرام در قامت یک مغازه دو نبش در خیابان اصلی شهر به صورت رایگان در اختیار مردم قرار گرفته است و بسیاری از مردمی که توانایی شروع کسب و کار به علت نبود سرمایه اولیه را نداشتند توانسته‌اند از این طریق کسب و کار خود را راه‌اندازی کرده و کسب درآمد کنند. باوجود کمبود شغل درکشور و بیکاری تعداد بالایی از جوانان، راه‌اندازی یک شغل در فضای مجازی نه تنها هزینه‌ای ندارد، بلکه باعث می‌شود، افرادی که شغل مناسبی را ندارند به صورت مجازی مشغول به کار شوند. اینستاگرام یکی از همین برنامه هایی است که افراد می‌توانند شغل خود را در این برنامه معرفی کرده و به فروش محصولات خود بپردازند. طرح صیانت، بزرگ‌ترین آسیب را به کسب‌و‌کارهای مجازی و چرخه اقتصادی کشور می‌زند. اجرایی شدن این طرح، چند میلیون شغل را از بین می‌برد.

بیش از ۱۰میلیون شغل در فضای مجازی

نماینده مردم تهران در مجلس در ارتباط با طرح صیانت به گسترش‌نیوز گفت: مسدود شدن فضای مجازی با وجود آنکه ۱۰میلیون نفر در این فضا کسب‌و‌کاری راه انداخته‌اند غیر معقول است.

زهره الهیان، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در رابطه با ادامه بررسی طرح صیانت و توجه مجلس به نگرانی‌های جامعه گفت: پیشنهاد اول من این است که به جای طرح صیانت، از عنوان طرح نظام تنظیم مقررات کاربران مجازی استفاده شود چراکه درشرایط فعلی، این نام برای طرح مطرح است.

الهیان افزود: در جلسات اخیر در مجلس مباحث مربوط به طرح صیانت مطرح شد و نمایندگان نقطه نظرات خود را ارائه دادند. اما آنچه مسلم است این است که باتوجه به این طرح، قرار نیست روند دسترسی به اینترنت یا پلتفرم ها، محدود شود.

نماینده مردم تهران در مجلس، در پاسخ به این سوال که آیا دسترسی به پیام‌رسان‌های رایج میان مردم تغییری خواهد داشت گفت: تغییری در روند دسترسی مردم به این پلتفرم‌ها نخواهیم داشت. متاسفانه شاهد آن هستیم که شایعات به دور از واقعیت در این مورد به طور کذب در جامعه القا می‌شود.

الهیان ادامه داد: آنچه در این طرح مورد نظر قرار گرفته، قاعده مند بودن فضای‌مجازی است. متاسفانه کلاهبرداران زیادی این روزها به اطلاعات مردم دسترسی پیدا می‌کنند و افراد زیادی از این اقدامات دچار ضرر هایی شده‌اند. اما از آن‌جا که قانون دقیقی در این مورد وجود ندارد، پیگیری این پرونده‌ها چندان میسر نیست.

نماینده مردم تهران در مجلس با بیان اینکه داده‌های کسب و کار و مشاغل در فضای مجازی در معرض خطر هستند گفت: باید مراکز داده‌ای برای قاعده مند کردن این فضارا در نظر گرفت تا از اطلاعات ملی که مربوط به اشخاص حقیقی و حقوقی است حفاظت شود.

الهیان با تاکید بر اینکه امروزه سرعت تحولات در حوزه فضای مجازی و عرصه دیجیتال، بسیار زیاد است، خاطرنشان کرد: اگر هرچه سریعتر قانون و قاعده‌ای برای این فضا وضع نشود، در آینده‌ای نزدیک، دچار چالش هایی خواهیم شد. شورای‌عالی فضای مجازی، نظرات خود را به کمیسیون فضای مجازی مجلس ارسال کرده است و این نظرات اعمال شده‌اند. این کمیسیون همچنین نظرات وزارت ارتباطات را نیز مدنظر قرار داده است.

وی ادامه داد: هر اقدامی که از این به بعد در مجلس پیرامون طرح صیانت صورت گیرد باید پیوست رسانه ای داشته باشد. بیشتر جلساتی که در کمیسیون فضای مجازی برگزار شد، به صورت آنلاین منتشر و مردم می‌توانستند درجریان محتوای مذاکرات و بحث هایی که در باره طرح صیانت انجام شده قرار گیرند.

الهیان در پایان گفت: نیاز است اطلاع‌رسانی دقیق به مردم صورت گیرد، در غیر این صورت عده‌ای که با قانونمند شدن فضای‌مجازی مخالفت دارند می‌کوشند تا دروغ هایی را در این مورد علیه مجلس و تصمیمات گرفته شده به مردم القا کنند.

مصوبه از نظر محتوایی ایراد دارد

غلامرضا نوری‌قزلجه، عضو کمیسیون ویژه بررسی طرح صیانت در مجلس یازدهم، درباره ورود شورای‌عالی فضای مجازی به قانون‌گذاری در حوزه مدیریت فضای مجازی و اینترنت به گسترش‌نیوزگفت: اصولا، قانون‌گذاری در کشور ما باید در مرجع قانونی قانون‌گذاری یعنی مجلس شورای اسلامی باشد. این قاعده کلی و مقبول است و مطابق قانون اساسی هسته قانون‌گذاری مجلس است تا قوانین از قوام لازم برخوردار باشد.

نوری‌قزلجه در ارزیابی انتقاد برخی کارشناسان مبنی بر اینکه چنین قانون مهمی باید در مجلس تصویب می‌شد نه شورای‌عالی گفت: من تصور می‌کنم اتفاق بدی رخ نداده، چراکه هم شورا این اختیار را دارد و هم یکی از ایرادات ما به این طرح که هم ایراد ما در کمیسیون ویژه و هم مرکز پژوهش‌های مجلس بود، تضاد و مغایرت مواد ۱، ۲ و ۳ این طرح با قانون اساسی بود. بنابراین برداشت من این است که بهتر بود در شورای‌عالی فضای مجازی درباره آن تصمیم‌گیری شود.

او تاکید کرد: از این منظر وقتی موضوع را بررسی می‌کنیم، شورای‌عالی فضای مجازی در یک چارچوب و مطابق اختیارات قانونی خود بر اساس سیاست‌های ابلاغی به این موضوعات ورود پیدا کرده و درباره طرح صیانت تصمیم‌گیری شده است، بنابراین از نظر شکلی تخلفی رخ نداده است.

نوری‌قزلجه با بیان اینکه از نظر محتوایی سه ماده مهم طرح صیانت در شورای‌عالی مصوب شده است گفت: آنچه شورای‌عالی فضای مجازی مصوب کرده تقریبا در همان ادبیات و چارچوبی است که در طرح صیانت معروف مجلس مطرح شده بود و اصلاحات جزئی، مانند اینکه به جای دستگاه‌ها نماینده دستگاه‌ها در ترکیب کمیسیون عالی تعیین شدند، اعمال شده، اما محتوا همان محتوای طرح صیانت معروف است.

او ادامه داد: از بابت اینکه طرح صیانت در مجلس به مواردی برخورد و با عدم اقبال در مجلس و جامعه مواجه شد، در چنین فضایی شورای‌عالی فضای مجازی به نوعی موضوع را از بن‌بست خارج کرد، اما ایراداتی نیز در میان است.

نوری‌قزلجه با تاکید بر اینکه مصوبه از نظر محتوایی ایراد دارد گفت: یک بحث این است که موضوع رقابت در این حیطه، در اختیارات مطروحه برای کمیسیون عالی، در این مصوبه مطرح شده در حالی که امور این حوزه اکنون در این کار در اختیار شورای رقابت و مرکز ملی بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی است و با مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی این ۲ تداخل اختیار پیدا می‌کنند، بنابراین باید بین این کمیسیون و مرکز ملی هماهنگی برقرار شود.

عضو کمیسیون ویژه بررسی طرح صیانت ادامه داد: موضوع مهم دیگر اینکه عملا با مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی و تعیین ترکیب کمیسیون عالی در این حوزه مسئله مدیریت فضای مجازی از دست دولت خارج می‌شود.

او تاکید کرد: شورای رقابت بر اساس مصوبه مجلس تشکیل شده و از قانون محکم‌تری برخوردار است. اشکال بعدی این است که اگر این مصوبه می‌توانست در مجلس تصویب شود از قوام بیشتری برخوردار بود. مجلس محل رسمی قانون‌گذاری است و مصوبات شورای‌عالی استحکام مصوبات مجلس را ندارد.