این ربات ایرانی شما را درمان می کند!

اول تیرماه سال جاری بود که نخستین عمل جراحی رباتیک از راه دور در ایران، با موفقیت روی یک سگ انجام شد. این جراحی از فاصله ۷ کیلومتری بین بیمارستان‌های امام‌خمینی (ره) و سینا انجام شد. علیرضا میرباقری مدیر پروژه ربات جراح سینا در گفتگو با گسترش نیوز گفت: روش جراحی رباتیک یکی از روش‌های نوین در جهان هست که به صورت خیلی جدی در دنیا به این روش پرداخته شده است. دستگاهی که توانایی جراحی رباتیک را داشته باشد، به صورت مونوپولی در اختیار یک شرکت امریکا قرار داشت. این شرکت دستگاه خود را به سراسر دنیا جز ایران عرضه کرده بود. مزیت این روش جراحی نسبت به روش‌های سنتی این هست که جراحی‌های پیچیده را با برش کوچکی در بدن بیمار انجام می‌دهد. در روش‌های سنتی باید برش بزرگ‌تری می‌دادیم تا حداقل دستان جراح وارد شکم بیمار شود اما در این روش جراحی بسته با چند شکاف کوچک میلی‌متری انجام می‌شود. ابزارهای رباتیک وارد شکم بیمار می‌شود و عمل جراحی با ظرافت خاص انجام خواهد شد.

اهمیت استفاده از ربات در جراحی پروستات

میرباقری اظهار کرد: در حال حاضر هر ۳۰ ثانیه یک جراحی رباتیک انجام می‌شود و در کشوری مثل امریکا بیش از ۹۰ درصد جراحی‌ها به روش رباتیک است. جراحی رادیکال پروستاتکتومی که عمل برداشتن پروستات در مردان هست، در ایران به صورت باز انجام می‌شود. در ۳۰ درصد از جراحی‌ها شاهد عوارضی بعد از عمل مثل چسبندگی، عدم کنترل ادرار و از دست رفتن قوای جنسی در مردان هستیم. خیلی از مردم برای جراحی رباتیک در این حوزه به کشورهای اروپایی و اخیراً ترکیه سفر می‌کردند. این دستگاه پیشرفته نیازمند ارتباط مداوم با شرکت تولیدکننده است و در نتیجه ربات جراح علیرغم تلاش‌ها به ایران وارد نشده بود.

۱۰ سال تلاش برای ورود به عرصه جراحی رباتیک

وی افزود: از ۱۰ سال پیش فعالیت در این حوزه را شروع کردیم و نمونه‌های متعددی را طراحی کردیم. در حال حاضر سامانه جراحی رباتیک سینا را شاهد هستیم که در فاز مطالعات پیش بالینی حیوان زنده و جسد قرار دارد. بعد از این مرحله بر روی انسان داوطلب جراحی انجام خواهد شد. تست‌های سخت‌گیرانه فنی و استاندارد از یک سال گذشته شروع شده است و ادامه خواهد داشت. هر زمان نتایج تست‌های فنی و مطالعات پیش بالینی و بالینی تجمیع شود، مجوزهای لازم برای خدمت‌رسانی به مردم عزیزمان از وزارت بهداشت اخذ خواهد شد.

مزیت‌های جراحی رباتیک

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان تولیدکننده سامانه جراحی از راه دور تأکید کرد: این روش جراحی مزیت‌های مختلفی دارد. در این روش جراحی باز به جراحی بسته تبدیل شده است و جراح پشت کنسول جراحی می‌نشیند. در نتیجه جراح در این جراحی کمتر احساس خستگی می‌کند. مکانیسم عملکرد دستگاه از دو بخش کنسول جراحی و ربات جراح تشکیل شده است. کنسول جراحی در اختیار جراح قرار دارد و حرکت‌های دست جراح را دریافت می‌کند. ربات جراح بر بالین بیمار قرار داد که حرکت‌های دست جراح را داحل شکم بیمار اجرا می‌کند. حرکت یک سانتی متری دست جراح در داخل کنسول به اندازه یک میلی‌متر در بدن بیمار اجرا خواهد شد. دقت حرکت بیشتر می‌شود و خطا جراح کاهش می یابد. حرکت‌های خیلی ظریف در بدن بیمار انجام می‌شود تا جراحت بیمار کاهش یابد. همچنین دقت و کیفیت جراحی افزایش پیدا می‌کند. اگر دستان جراح دچار لرزش شود، دستگاه این لرزش را فیلتر خواهد کرد. نکته مهم این هست که جراح خارج از اتاق عمل قرار دارد و از عوامل عفونی داخل اتاق عمل دور هست. ربات جراح عملکرد خوبی در حفظ سلامت جراح ایفا می‌کند.

سال آینده وارد فاز انسانی خواهیم شد

میرباقری خاطر نشان کرد: بخث جراحی از راه دور نیز مطرح است که سیستم می‌تواند از طریق اینترنت بین دو شهر یا دو کشور ارتباط برقرار کند تا فرآیند حراجی توسط پزشک خبره انجام شود. خوشبختانه این فناوری در کشور ما به صورت کامل بومی سازی شده است. بعد از انجام مطالعات پیش بالینی بر روی حیوان به شرط اخذ مجوزها و استاندارهای لازم در یک سال آینده وارد فاز انسانی خواهیم شد. امیدوارم ارگان‌های زی ربط نیز با ما همراهی و تعامل خوبی داشته باشند.

آماده ورود به بازار جهانی هستیم

وی افزود: در همه دستگاه های پیشرفته قطعات عمومی وجود دارد که توسط شرکت های خاص در دنیا ساخته می‌شود و قطعات مذکور تنها برای ربات جراح به کار نمی روند. قطعات خاص و طراحی ربات ۱۰۰ درصد ایرانی هست و در داخل کشور ساخته شده اند. در کشورهای مختلف مثل امریکا، چین و اروپایی این ربات ثبت اختراع شده است. ربات جراح سینا آمادگی ورود به بازار جهانی را با توجه به ثبت اختراعات دارد.

تفاوت هزینه جراحی رباتیک و جراحی سنتی

این عضو دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه عنوان کرد: قیمت ربات جراح سینا در مقایسه با نمونه آمریکایی یک سوم هست. هزینه تأمین و نگه‌داری نیز بین یک سوم تا یک پنجم نمونه خارجی هست. نکته مهم هزینه ابزارهای مصرفی این ربات هست که تا یک دهم نمونه آمریکایی کاهش پیدا کرده است. هزینه جراحی با ربات آمریکایی حدوداً ۵ تا ۱۰ برابر روش سنتی هست اما با ربات ایرانی هزینه جراحی برای بیمار تنها ۲ برابری خواهد بود.

تفاوت‌های ربات جراح سینا با نمونه آمریکایی

میرباقری تأکید کرد: ربات جراح ایرانی چند تفاوت با ربات آمریکایی دارد. از این ربات می‌توان در گستره خاصی از جراحی‌ها استفاده کرد. امکان حرکت و تغییر جهت بیمار در زمان جراحی وجود دارد. ابزارهای جراحی ربات ایرانی قطر کمتری دارند. نمونه خارجی ۸ تا ۱۲ میلی‌متر قطر دارد اما نمونه ایرانی ۵ میلی‌متر هست. همچنین ابزارها به صورت یک بار مصرف طراحی شده است تا عفونت‌های حین حراجی کاهش یابد. ماژول‌های خاصی برای ربات طراحی شده است که دست جراح برای انواع جراحی‌ها باز است. دسته‌های جراحی در زمان جراحی نیز قابل‌تغییر هستند.

روند آموزش جراحان برای کار با ربات سینا

وی در پایان گفت: مرکز آموزش مهارت‌های پیشرفته بالینی ایران در دانشگاه علوم پزشکی تهران تشکیل شده است. تکنیک‌های جراحی رباتیک از پایه تا پیشرفته آموزش خواهند داد. آموزش این روش جراحی چندان مشکل نیست و با تمهیداتی که اندیشیده شده است، آموزش در محیط شبیه‌سازی شده انجام خواهد شد. بعد از آموزش در محیط شبیه‌سازی شده، بر بافت‌های مصنوعی و ارگان‌های سیلیکونی جراحی انجام خواهد شد. در مرحله بعد آموزش در بافت‌های مرده و حیوان زنده خواهد بود و در نهایت به شرط اخذ مجوز آموزش در محیط بالینی همراه با استاد حراجی انجام می‌شود. در نهایت هم با اخذ مجوز نهایی جراح امکان جراحی رباتیک را خواهد داشت.