افزایش قیمت یونولیت ناشی از کمبود تولید مواد اولیه است

یونولیت به عنوان یکی از اصلی‌ترین مواد و مصالحی شناخته می‌شود که امروزه در صنایع مختلفی همچون ساختمان‌سازی، بسته‌بندی و ... استفاده می‌شود. در حقیقت به دلیل داشتن ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون وزن کم، قیمت مناسب، مقاومت بالا در برابر خوردگی، مقاومت در برابر مواد شیمیایی، مقاومت در برابر رطوبت، ضربه، فشار و حرارت و ... از محبوبیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در ماه‌های گذشته قیمت یونولیت همانند بسیاری از مواد دیگر تحت تأثیر عوامل و فاکتورهای مختلفی قرار داشته و افزایش قابل توجهی پیدا کرده است. یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت یونولیت کمبود مواد اولیه است که در ادامه به آن پرداخته می‌شود.

در اصل یونولیت نوعی ماده پلیمری سبک وزن و خنثی است که از نوعی پلاستیک تهیه شده از استایرن مونومر تولید می‌شود. این ماده اولین بار در سال 1839 توسط ادوارد سیمون کشف و اختراع شده و در سال 1859 به تولید انبوه رسید. یونولیت نام‌های دیگری همچون آکاسیف، پلی استایرن انبساطی، استایروفوم و ... دارد و می‌تواند در 3 مرحله اصلی پیش انبساط، تثبیت و قالبگیری تولید شود.

دلایل کمبود مواد اولیه یونولیت

همان‌طور که گفته شد اصلی‌ترین ماده تشکیل دهنده یونولیت‌ها، ماده‌ای به نام استایرن است که با فرمول شیمیایی C8H8 و جرم مولی 104.15 و چگالی 0.909 هیچ‌گونه رنگ و بویی نداشته و در دمای 146 درجه به جوش می‌آید. در اصل استایرن مونومر امروزه اصلی‌ترین ماده در تولید انواع مواد پلاستیکی به شمار می‌رود و دارای مشتقات مختلفی همچون پلی استایرن (PS)، پلی استایرن قابل ارتقا (EPS)، اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS)، لاستیک استایرن بوتادین (SBR)، رزین‌های پلی‌استر غیر اشباع، شبکه‌های استایرن بوتادین و ... است. از جمله مهم‌ترین دلایل کمبود این ماده و در نهایت افزایش قیمت یونولیت می‌توان موارد زیر را عنوان داشت.

افزایش نرخ ارز

نرخ ارز و نوسانات آن همواره نقش اصلی و کلیدی را در اقتصاد کشور داشته و تقریباً تمامی صنایع تحت تأثیر نوسانات ارزی قرار دارند. از آنجایی که حجم بسیار زیادی از استایرن از کشورهای خارج وارد کشور می‌شود و برای وارد کردن مواد اولیه نیز نیاز به ارز وجود دارد، افزایش نرخ ارز باعث کاهش واردات مواد اولیه شده و این کاهش مواد در نهایت به افزایش قیمت یونولیت ختم می‌شود.

محدودیت‌های واردات و صادرات

از دیگر دلایل اصلی افزایش قیمت یونولیت و کمبود تولید مواد اولیه اعمال تحریم‌های مختلف اقتصادی از طرف کشورهای دیگر و محدود شدن واردات و صادرات است. در حقیقت اعمال محدودیت‌ها در واردات و صادرات باعث می‌شود که تمام پایه‌های صنعت کشور تحت تأثیر قرار بگیرد چرا که بسیاری از تجهیزاتی که در خط تولید مواد اولیه یونولیت و یونولیت استفاده می‌شوند از کشورهای دیگر وارد می‌شوند.

عدم تولید شرکت‌های پتروشیمی

هرچند که حجم وسیعی از استایرن مونومر از کشورهای خارج وارد کشور می‌شوند اما تعداد زیادی از پتروشیمی‌های داخلی نیز وجود دارند که در زمینه تولید این مواد فعالیت دارند. در مهرماه امسال شرکت پتروشیمی پارس که به عنوان بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده استایرن مونومر در کشور شناخته می‌شود به دلایل مختلف دچار اختلال شد و به دلایل فنی تولید آن متوقف شد. توقف تولید استایرن در این شرکت باعث کاهش عرضه مواد اولیه به بازار و شرکت‌های تولید کننده یونولیت شده و در نهایت این کاهش عرضه منجر به افزایش سریع قیمت یونولیت شد.

مهندسی عرضه پتروشیمی‌ها

به گفته رئیس هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر، شرکت‌های پتروشیمی به دلیل زیاده خواهی شرایط بازار یونولیت را تحت تأثیر قرار داده‌اند. در حقیقت شرکت‌های پتروشیمی به بهانه‌های مختلفی همچون تعمیرات، نبود مواد اولیه و ... فعالیت خود را متوقف کرده و با توزیع قطره چکانی مواد اولیه به بازار باعث افزایش ولع خرید می‌شوند و این در نهایت به افزایش قیمت یونولیت منتهی خواهد شد. نهادهای نظارتی نیز هنوز راهکاری برای مقابله با این مشکلات پیدا نکرده‌اند و در ماه‌های اخیر مشکلات زیادی در بازار یونولیت ایجاد شده است. در حقیقت مهم‌ترین دلیل و مشکلی که در حال حاضر باعث افزایش قیمت یونولیت در بازار شده است پدیده دلالی است و بعضی از افراد برای کسب سود بیشتر اختلالات بزرگی در بازار ایجاد کرده‌اند و شرکت‌های پتروشیمی علی‌رغم دریافت یارانه‌های دولتی رایگان و برای کسب سود بیشتر به بهانه‌های مختلف تولید استایرن را متوقف یا محدود می‌کنند.

عوامل مؤثر بر قیمت یونولیت

استفاده از یونولیت در صنعت ساختمان‌سازی و ... می‌تواند مزایایی همچون کاهش هزینه‌ها، افزایش ایمنی سازه، کاهش زمان ساخت، صرفه‌جویی در مصرف مصالح و ... شود اما قیمت این ماده نیز می‌تواند تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی قرار داشته باشد که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:

• نوع یونولیت و کاربردهای آن
• ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی یونولیت مانند چگالی، وزن، ابعاد و ...
• قیمت مواد اولیه
• هزینه‌های حمل‌ونقل و تولید
• نرخ ارز و نوسانات آن
• شرکت و برند تولیدکننده و فروشگاه عرضه کننده
• میزان واردات و صادرات و میزان عرضه و تقاضا و ...

جمع‌بندی نهایی

یونولیت به عنوان یک ماده پلیمری کاربردی در بسیاری از صنایع خصوصاً ساختمان‌سازی، بسته‌بندی و... جایگاه ویژه‌ای دارد. این ماده اگرچه قبلاً از قیمت مناسبی برخوردار بود اما در حال حاضر به دلایل مختلف افزایش قیمت‌های نجومی را تجربه کرده است. کمبود مواد اولیه مهم‌ترین و اصلی‌ترین دلیل افزایش قیمت این ماده است که خود می‌تواند ناشی از عواملی همچون افزایش نرخ ارز و نوسانات آن، محدودیت در واردات و صادرات، مهندسی عرضه پتروشیمی‌ها و توقف تولید و ... باشد.