ریشه بیکاری‌ و حاشیه‌نشینی به روایت وزیر

ایران با داشتن بیش از ۷۰ نوع ماده معدنی و ذخایر قابل‌توجه، جزء کشورهای برتر دنیا به لحاظ ذخایر معدنی است و حدود ۷ درصد از ذخایر معدنی دنیا را در خود جا داده است. بااین‌حال عملیات اکتشافی در بخش عمده‌ای از مساحت کشور هنوز تکمیل نشده و نیازمند برنامه‌ریزی و گسترش فعالیت‌های اجرایی در این بخش هستیم. در بخش بهره‌برداری از ذخایر معدنی نیز درحال‌حاضر وضعیت مطلوبی نداریم و میزان تولید در فلزات اساسی ازجمله فولاد، روی و مس نسبت به ذخایر معدنی بین یک تا ۲ درصد است.

این مقدار کمتر از استاندارد‌های جهانی (بیش از ۵ درصد) است. همچنین عدم توفیق برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای و تقسیم کار فضایی، موجب افزایش نابرابری و فاصله در بین مناطق مختلف کشور شده است. به‌این‌ترتیب کشور دارای چهره‌ای دوگانه شده و بخشی از آن کمتر توسعه‌یافته و محروم و بخش دیگر توسعه‌یافته است. این همان معضل بزرگی است که در متون و ادبیات توسعه به آن توسعه ناموزون یا توسعه چاق و لاغر گفته می‌شود. بنا به اعتقاد صاحب‌نظران و کارشناسان حوزه برنامه‌ریزی؛ نگرش و ساختار تصمیم‌گیری دولت به برنامه‌های آمایش سرزمین یکی از مهم‌ترین عواملی است که موجب عدم اجرای بهینه برنامه‌های توسعه در کشور شده ‌است. برای بررسی بیشتر جوانب مختلف این موضوع مهم با وزیر صنعت، معدن و تجارت به گفتگو نشستیم.

نقشه راه معدن ۸۰ درصد عملیاتی شده است

سید رضا فاطمی امین؛ وزیر صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با خبرنگار صمت در مورد موضوع یاده شده اظهار داشت: در برخی حوزه‌ها همانند فولاد‌سازی و فراوری مس پیشرو بوده‌ایم. اکنون در ارتباط با فرآوری فولاد بسیار خوب عمل کرده‌ایم و به سمت تولید فولاد آلیاژی و ورق‌های خاص حرکت کرده‌ایم. اما ناگفته نماند که نقصی‌هایی نیز در فرآوری برخی از مواد معدنی وجود دارد که باید به آنها توجه کرد. به همین علت جدیداً دفتری را در وزارت صمت ایجاد کرده‌ایم. اسم دفتر گفته شده؛ دفتر مواد صنایع پیشرفته است. علاوه بر این قرار است در این دفتر؛ مقیاس‌ها را از هزار و میلیون تن به سمت گرم و کیلو ببریم. یکی از نکات مهمی که ما در وزارت صمت بر آن تاکید داریم همین است زیرا تمام ارزش‌افزوده محصولات معدنی در فرآوری و تبدیل به صنایع معدنی است.

وی در مورد نقشه راه معدن اظهار کرد: این مورد نیز اکنون در وزارت صمت در حال آماده‌سازی است و در حدود ۸۰ درصد عملیاتی شده است و به محض آماده شدن، منتشر خواهد شد.

وزیر صمت در مورد علت عدم اجرای طرح آمایش سرزمین اظهار کرد: آمایش سرزمین موضوع بسیار مهمی به شمار می‌آید. علت خیلی از بیکاری‌ها، حاشیه‌نشینی و آلودگی‌ها؛ توزیع نامناسب صنعت در کشور است. ما شهرهایی داریم که بیش‌ازحد صنایع در آنها متمرکز شده است. مهاجرت‌های زیادی به این شهرها انجام شده و مشکلات متعددی برای مردم ایجاد شده است.

آمایشی سرزمین در مرحله نهایی

فاطمی امین خاطرنشان کرد: شهرهای زیادی هم داریم که ازنظر اشتغال، در وضعیت اسفناکی قرار دارند. نکته قابل‌توجه این است که این موضوع در بین استان‌ها رخ می‌دهد. یعنی در یک استان شاهد تمرکز صنایع هستیم و در استان دیگر کمتر. لذا مطالعه دقیقی را به تفکیک شهرستان‌ها انجام دادیم. نتایج و یافته‌های این مطالعه حداکثر تا آخر فروردین‌ماه منتشر خواهد شد. به‌عبارت‌دیگر اولویت‌ها در هر شهرستان بر اساس دو معیار تعیین خواهد شد. معیارهای گفته‌شده مشتمل بر چند مورد مهم است. اول آنکه در زنجیره آن فعالیت‌ها توازن برقرار شود و دیگر اینکه از نظر جغرافیایی نیز توازن برقرار شود. کار در مرحله نهایی است و تا آخر فروردین این موضوع را منتشر خواهیم کرد.