غول صنعت غرب آسیا بدون سهم در تولیدات صنعتی

سال های سال، هپکو (شرکت تولید تجهیزات سنگین) به عنوان یکی از بزرگترین شرکتهای فعال در زمینه تولید ماشین آلات سنگین از زمانی که تحریم ها تشدید شد و واردات مواد اولیه برای مونتاژ ماشین‌آلات به مشکلات جدی برخورد و از سوی دیگر مشکلات حاصل از نبود اعتبارات،‌ افول این شرکت را کلید زد. امروز به علت کاهش فعالیت هپلکو، ماشین‌آلات سنگین راهداری و معدنی نیز با مشکلات بیشماری مواجه شده است که نه تنها مسئولان بلکه فعالان صنعت معدنکاری و معدنکاران را درگیر کرده است. در باره صعود و افول هپکو و مشکلات ناشی از فعالیت کم این شرکت، مشکلات واگذاری و نگاه خانه صنعت و معدن به این موضوع با محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران گفتگویی داشته ایم که ماحصل آن را در ذیل می‌خوانید. باگسترش نیوز همراه باشید.

هپکو از آغاز تا پایان

افول هپکو از سال ۸۵ شروع شد، زمانی که در تب راه‌افتاده برای «خصوصی‌سازی»، یک سرمایه‌داری اصفهانی از بخش خصوصی با نام «علی اصغر عطاریان» (مالک شرکت واگن‌سازی کوثر)، در مزایده‌ای که تنها خود او به عنوان خریدار حضور داشت، بلوک ۶۰ درصدی سهام این مجموعه را تنها به قیمت ۷۵ میلیارد تومان خریداری کرد که ۳۰ درصد این مبلغ نقد و باقی اقساط تعیین شد. جالب این‌جاست که عطاریان همین ۳۰ درصد نقدی را هم با تسهیلاتی که از بانک پاسارگاد گرفت، پرداخت کرد و البته اقساط همین وام (جز یک قسط سه میلیاردی که پرداخت شد) هم به واسطه عدم پرداخت، اکنون جزو مبلغ بدهی کلان هپکو است. نوسازی باید تحت هر شرایطی انجام شود حال اگر بشود  در داخل کشور انجام شود چه اشکالی دارد. ساخت داخل ما امروز با چالش‌های خود روبه‌رو است تامین ارز و...اگر آنها موفق شوند ما موفق شده‌ایم. اما وقتی شرایط موجود نمی‌تواند نیاز بخش معدن را تامنی کند حتما ما باید وارد شویم».

ماشین‌آلات سنگین نباید بیشتر از یکسال خاموش بمانند

محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران، با بیان این که نباید ماشین‌آلات سنگین راهسازی و معدن بیش از شش ماه تا یکسال بدون استفاده باشد در گفتگو با گسترش نیوز می‌گوید: « اگرچه دولت وظیفه حاکمیتی دارد، اما فعالان حوزه معدن نیز باید بتوانند با راهکارهایی به طور لحظه‌ای از ماشین‌آلات‌ خط تولید بهره گرفته و استفاده کنند. به عبارتی ماشین‌آلات خط تولید نباید بیش از  شش ماه یا یک سال بخوابد و باید برای فعالیت این نوع ماشین‌آلات راهکارهایی یافت».

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به این که باید برای واردات ماشین‌آلات سنگین راهسازی و معدنی نگاه تصمیم‌سازان را عوض کنیم ادامه داد:«جامعه ما نسل به نسل در حال توسعه است در نتیجه تصمیم ساز‌ان کشور باید به مسائل و مبانی آنچنان واقف باشند و بخش معدن را به عنوان یک مزیت ببینند تا بتوانند به درستی در هر بخشی تصمیم سازان خوبی باشند».

رئیس خانه معدن ایران در ادامه با اشاره به این که نباید سیاستگذاری در بخش معدن کوتاه مدت باشد یادآور شد:« باید بررسی شود که چه سیاستگذاری هایی به چه شکلی در بخش معدن صورت پذیرد همچنین، تصمیم‌گیری ها به چه شکلی به مرحله اجرا درآید و مهم تر این که باید همه این برنامه ها و سیاستگذاری ها طی مدت ۱۵ سال در سند و چشم انداز معدن دیده شود».

بهرامن در ادامه با اشاره به این که سیاست‌های کلان ما در بخش معدن طی سال ۱۳۷۹ توسط رهبری اعلام و تدوین شد خاطرنشان کرد: « امروز باید این سیاست ها بازنگری شده و در مسیر صحیح خود قرار گیرد، چرا که نگاه مقام معظم رهبری، نگاه آینده نگری بوده در نتیجه فعالان حوزه  معادن و ماشین‌آلات، با این نگاه می توانند سیاستگذاری های لازم را با عملکرد خود تطبیق داده و با همراهی دولت، چشم انداز مناسبی برای این حوزه تدوین کنند».

تولید هپکو باید بر مبنای نیاز بازار باشد

بهرامن پیشنهاد خانه معدن درباره هپکو را این‌چنین توضیح داد: «پیشنهاد شفاف ما به عنوان خانه معدن ایران این بود که در یک دوره زمانی از امکانات و پتانسیل هپکو بدون ایجاد تغییری در نیروی انسانی و دارایی‌های هپکو بهره بگیریم و این شرکت را درگیر تولید در بخش معدن کشور کنیم که قاعدتا فعالیت شرکت در بخش عمرانی هم ادامه می‌یافت».

وی  گفت: «یکی از مبانی که ما اعتقاد داشتیم هپکو باید به آن ورود پیدا کند این بود که با بهترین برندهای دنیا درگیر شود و با تامین ماشین آلات مورد نیاز بخش معدن کشور بخش‌هایی را خود در ساخت عهده دار شود. اعتقاد داریم حتی در شرایط تحریم هم می‌توان این کار را به راحتی انجام داد. الان هم اعتقاد دارم علاوه بر تامین ماشین آلات مورد نیاز بخش معدن، انتظارات خود را از هپکو روز به روز به صورت برنامه‌ای افزایش دهیم تا بتوانیم بخشی از تولید را تحت پوشش با برند خاص خودمان بزنیم و این کاری است که دنیا انجام می‌دهند. دنیا با همین روش‌ها توانسته موفقیت‌هایی داشته باشد».

رییس خانه معدن ایران با بیان اینکه ما هپکو را در یک برنامه کوتاه مدت و یک برنامه بلند مدت دیده‌ایم، افزود: «به اعتبار برنامه‌های بلندمدت نباید مصرف کننده را با مشکلات موجود درگیر کنیم و به دلیل اینکه بگوییم در درازمدت دستگاهی تولید کنیم امروز مصرف کننده را در داخل کشور تحت تاثیر قرار بدهیم و نمونه بارز آن دام تراک ۱۰۰ تنی است که ما می‌توانیم تولید کنیم و نیازی نیست که واردات این ماشین انجام بگیرد؛ روش ما باید مدیریت شده و بر اساس بازار باشد و همین بازار را در تولید شریک کنیم».

وی تاکید کرد:‌ «اگر ماشین آلات بخش تولید را با برندهای ضعیف تولید کنیم قاعدتا هزینه تمام شده همه واحدهای تولیدی بالا خواهد رفت و در نتیجه در بازار رقابتی جا خواهیم ماند، ما هپکو را باید شریک در جریان تولید با بهترین برندها کنیم و توانمندی خودمان را در کوتاه مدت و بلندمدت تعریف کنیم و بر مبنای آن سیاست‌های خودمان را به خوبی مشخص کنیم».

بهرامن با اشاره به اینکه هپکو زیرساخت‌های آماده شده زیادی دارد و به اصطلاح یک مجموعه آهنگری مهندسی شده خوبی داخل کشور دارد، عنوان کرد: «هپکو از لحاظ نیروی انسانی بسیار آسیب خورده و طی این مدت دو تنش بزرگ در این شرکت ایجاد شده و تنش آخر که تعطیلی مطلق یک تا دو ساله بود که به بخش مهندسی این شرکت آسیب‌های زیادی وارد کرد».

وی همچنین تاکید کرد: «معتقدم بخش خصوصی در تامین هپکو هیچ مشکلی ندارد کما اینکه بخش دولتی هم مشکلی در این راستا ندارد اما موضوع این است که نگاه بخش خصوصی با دولتی بسیار متفاوت خواهد بود اگر هپکو بخواهد در چارچوب مقررات دولتی اداره شود قطعا آسیب‌هایی خواهد دید ولی اگر در چارچوب مدیریت بخش خصوصی اداره شود می‌تواند موفقیت‌هایی داشته باشد، بخش خصوصی می‌تواند با هر برندی لابی‌گری کند اما بخش دولتی باید در چارچوب قواعد و مقررات خاصی باشد».

بهرامن در پایان خاطرنشان کرد: «با توجه به اینکه هپکو یکی از سرمایه‌های ملی کشور است بدون شک نیاز داریم که این شرکت مدیریت و دوباره راه اندازی شود و البته در مرحله بعدی هم باید نوع مدیریت این شرکت مورد توجه باشد».