بیش از ۵ میلیون دز واکسن ذخیره شد

بنابراین می‌توان گفت تا روز گذشته میزان واکسن موجود در کشور ۱۵میلیون و ۷۵۷هزار و ۷۸۷دز بوده که اگر میزان دز واکسن‌های تزریق‌شده را از آن کم کنیم (معادل ۱۰میلیون و ۲۶۵هزار و ۸۱۱دز)، حاصل برابر ۵میلیون و ۴۹۱هزار و ۹۷۶دز خواهد بود. به عبارت دیگر ذخیره واکسن موجود در کشور تا سومین روز مرداد حدودیک‌سوم مجموع واکسن‌های در دسترس خواهد بود. بنا بر تحلیل‌های رسمی جمعیت ۶۰سال به بالا در کشور معادل ۱۰درصد کل کشور و در حدود ۸میلیون و ۳۰۰هزار نفر خواهد بود.

بنابراین برای تزریق دو دز واکسن برای جمعیت مذکور حدود ۱۶میلیون و ۶۰۰هزار دز واکسن لازم است. به نظر می‌رسد ذخیره موجود در کنار تولید داخلی واکسن برای واکسیناسیون گروه مذکور، کادر درمان و بیماران خاص کفایت دارد. البته گزارش‌های رسمی حاکی از آن است که در روزهای آتی محموله‌های دیگر به کشور وارد می‌شود؛ همچنین به این آمار باید تولید واکسن داخلی برکت را نیز اضافه کرد.

 از این‌رو انتظار می‌رود با بروز جهش‌های جدید این پاندمی، سرعت واکسیناسیون در روزهای آتی سرعت بیشتری پیدا کند. افزون بر این تحلیل آمارهای رسمی در ارتباط با شاخص‌های پایش کرونا نشان می‌دهد نسبت مبتلایان به آزمایش‌های روزانه با ثبت میزان ۸۵/ ۳۹درصد در روز گذشته رکورد جدیدی در این زمینه بود. مورد دیگر اینکه هر سه شاخص فوتی‌های روزانه، بیماران بدحال و بستری‌شدگان در چند روز اخیر روندی افزایشی پیدا کرده‌‌اند که جای نگرانی دارد و انتظار می‌رود که در روزهای آتی و پس از تعطیلات شاهد اوج‌گیری این شاخص‎ها باشیم.

 رکورد جدید نسبت مبتلایان به آزمایش‌های روزانه

یکی از شاخص‌های مهم در بحث پایش وضعیت کرونا در کشور، شاخص نسبت ابتلا به تست است. تحلیل آمارهای رسمی در این خصوص نشان می‌دهد که این شاخص از ابتدای سال روندی صعودی داشته است، به‌نحوی‌که از میزان ۹/ ۱۱ درصد در اول فروردین به ۲/ ۲۸درصد در ۱۸ فروردین رسید.

در ادامه با اعمال محدودیت‌های قرنطینه‌ای شاخص روندی نزولی به خود گرفت، به‌نحوی‌که در ۱۷‌ خرداد به پایین‌ترین میزان خود در سال جاری رسید. آمارهای رسمی نشان می‌دهد که شاخص مذکور در هفدهمین روز از ماه پایانی بهار به ۹/ ۳ درصد رسیده بود. در نهایت بررسی این آمار نشان می‌دهد که از پنجمین روز فصل اول تابستان این شاخص روند صعودی به خود گرفته و از ۷/ ۵درصد در پنجم تیر به میزان ۸۵/ ۳۹درصد در ۳ مرداد رسیده است.

 به عبارت دیگر این شاخص در بازه زمانی ۲۹روزه جهشی به میزان ۱۵/ ۳۴درصد داشته که میزان بالایی بوده و از ابتدای بازه زمانی ارائه آمارهای رسمی از سوی وزارت بهداشت، این میزان بی‌سابقه بوده است. از سوی دیگر بررسی آمارهای رسمی آزمایش‌های روزانه نشان می‌دهد که روز گذشته این تست‌ها از ۶۸ هزار مورد فراتر رفت. این کاهش قابل توجه در تست‌های روزانه در حالی است که در ۲۰ اردیبهشت این میزان از ۲۳۷ هزار مورد فراتر رفته بود. به نظر می‌رسد تعطیلی ۶روزه ادارات و موسسات دولتی و نیز اعمال محدودیت‌های قرنطینه‌ای در کاهش این تست‌ها موثر بوده باشد و در روزهای آتی شاهد افزایش این نسبت باشیم.

 افزایش فوتی‌های روزانه

یکی دیگر از شاخص‌های مهم درباره پایش وضعیت این همه‌گیری، وضعیت افراد بستری‌شده است. تحلیل آمارهای رسمی درباره این شاخص از ابتدای سال نشان می‌دهد که روند آن با افت‌وخیزهای متعددی در این مدت همراه بوده، به‌نحوی‌که طی ماه نخست سال روندی صعودی داشت.

بنابر آمارهای رسمی، میزان افراد بستری‌شده از ۶۵۷مورد در اول فروردین به ۳هزار و ۹۰۱ نفر در ۳۰ فروردین رسید. در ادامه مسیر این روند، با اعمال محدودیت‌های قرنطینه برای افراد و کسب‌وکارها تغییر جهت داد و به صورت پله‌ای با کاهش همراه شد. تحلیل آمارهای رسمی حاکی از آن است که در ۲۲خرداد با ثبت ۹۰۵ نفر بستری کمترین میزان این شاخص از ابتدای سال جاری تجربه شد.

نکته دیگر اینکه در سایه عادی‌انگاری در رعایت ‌پروتکل‌ها، عدم اعمال محدودیت‌های موثر و نیز سرعت پایین واکسیناسیون این شاخص در اواسط تیر در سطح بیش از یک‌هزار و ۷۰۰ مورد در روز برآورد شد که این آمار بالا از ۴خرداد تجربه نشده بود. روز ۱۹ تیر افراد بستری کاهش ۳۴۱ واحدی داشت و به سطح یک‌هزار و ۴۱۸نفر رسید، اما این روند کاهشی پایدار نماند و از روز ۲۱تیر تا ۲۴تیر این روند صعودی ماند. بعد از این تاریخ این شاخص با افت‌وخیز همراه بود، به نحوی که روز گذشته به میزان ۲۶۸ مورد برآورد شد. این میزان از شاخص مذکور از تاریخ ۲۹ اردیبهشت بی‌سابقه بوده است. نکته دیگر اینکه جهش بستری‌شدگان کرونایی با یک وقفه زمانی بر میزان فوتی‌ها اثر می‌گذارد. بنا بر آمارهای رسمی میزان بستری‌شدگان از ۱۲تیر جهش یافته و از میزان یک‌هزار و ۱۲۰مورد به سطح ۲هزار و ۹۳۵مورد رسیده است. همچنین میزان فوتی‌های روزانه از تاریخ ۱۳ تیر مجددا صعودی شده است.

 جهش بیماران بدحال

شاخص مهم دیگر، شاخص وضعیت بیماران بدحال است. بررسی آمارهای رسمی نشان می‌دهد که این شاخص از ابتدای سال روند صعودی داشت، به‌نحوی‌که از ۳هزار و ۸۵۸مورد در نخستین روز سال جاری به میزان ۵هزار و ۵۴۵نفر در ۱۸ اردیبهشت رسید. در ادامه مسیر با اعمال محدودیت‌ها وضعیت این شاخص نزولی شد، به‌نحوی‌که تا ۸ تیر این روند حفظ شد.

 به‌عبارت دیگر در بازه زمانی۱۹ اردیبهشت تا ۸ تیر (۵۲ روز) روند نزولی در وضعیت بیماران بدحال کشور برقرار بود. در ادامه از تاریخ ۹ تیرماه روند صعودی بیماران بدحال مجددا برقرار شد، به نحوی که آمار مذکور از ۳هزار و ۱۸۳ مورد در ۹ تیر به ۴هزار و ۸۶۳ مورد در ۳ مرداد رسید. به عبارت دیگر این شاخص در بازه زمانی ۲۵روزه ۱۶۸۰واحد افزایش داشته است.

 ذخیره کافی واکسن برای جمعیت بالای ۶۰ سال

بنا بر آمارهای وزارت بهداشت تا تاریخ سوم مرداد ماه ۷میلیون و ۸۷۱هزار و ۱۰۴نفر دز اول واکسن کرونا و ۲میلیون و ۳۹۴هزار و ۷۰۷نفر نیز دز دوم را تزریق کرده‌اند. بنابراین می‌توان گفت در مجموع ۱۰میلیون و ۲۶۵ هزار و ۸۱۱ دز واکسن در کشور تزریق شده است. تحلیل آمارهای رسمی نشان می‌دهد که میزان تزریق واکسن در روز گذشته به ۲۳۹ هزار و ۱۸۳ دز رسید. مقایسه سرعت واکسیناسیون نشان می‌دهد که از سرعت تزریق روزانه واکسن کاسته شده است. در روز ۲۹تیر بیش از ۴۲۴ هزار دز واکسن در کشور تزریق شد.

کارشناسان بر این باورند که برای رسیدن به حد مطلوب واکسیناسیون در کشور، تداوم پایدار واکسیناسیون در میزان بالا مورد نظر است. بنا بر آمارهای رسمی مجموع واکسن‌های وارداتی تا روز پنجشنبه هفته گذشته، از مرز ۱۳میلیون دز گذشت و به ۱۳میلیون و ۲۵۲هزار و ۶۰۰دز رسید. همچنین در روزهای اخیر دو محموله واکسن کرونا به کشور وارد شد. نخستین محموله این واکسن که اهدایی کشور ژاپن بود، در نخستین روز مرداد وارد کشور شد. به گفته کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو نخستین محموله واکسن اهدایی دولت و ملت ژاپن شامل افزون بر یک میلیون دز واکسن آسترازنکا تولید ژاپن در روز جمعه هفته گذشته با حضور سفیر ژاپن در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) تحویل شد. به گفته او این محموله با هماهنگی وزارت بهداشت، وزارت امور خارجه و با عملیات اجرایی UNOPS وارد کشور شد. با توجه به آغاز بازی‌های المپیک، هماهنگی‌های فشرده‌ای برای انتقال این محموله صورت گرفته است. افزون بر این محموله بعدی جمعه هفته آینده وارد کشور می‌شود که حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار دز واکسن خواهد بود.

به گفته جهانپور با توجه به ظرفیت فعلی تزریق واکسن در کشور، محموله‌های اینچنینی می‌تواند واکسن مورد نیاز کشور را تا زمان کفایت واکسن‌های تولید داخل تامین کند. در نهایت روز گذشته نیز رئیس جمعیت هلال‌احمر از ورود نهمین محموله واکسن کرونا به کشور خبر داد. به گفته کریم همتی در این مرحله یک میلیون و ۹۵ هزار و ۲۰۰ دز واکسن به کشور وارد شد. با ورود این محموله که تاکنون توسط ۱۱ پرواز به کشور منتقل شده مجموعا ۱۰ میلیون و ۴۰۰ هزار دز واکسن توسط هلال‌احمر وارد کشور شده است.

از تحلیل آمارهای مذکور می‌توان نتیجه گرفت که تا روز سوم مرداد در مجموع به میزان ۱۵ میلیون و ۳۴۷ هزار و ۸۰۰ دز واکسن وارد کشور شده است. همچنین بنا بر گزارش‌های رسمی به میزان ۴۰۹ هزار و ۹۸۷ دز واکسن کووایران برکت در فرآیند واکسیناسیون عمومی در سراسر کشور تزریق شده است. البته به این عدد باید موارد شرکت‌کننده در فازهای سه گانه مطالعات بالینی را افزود.

 بنابراین می‌توان گفت تا روز گذشته میزان واکسن موجود در کشور به میزان ۱۵ میلیون و ۷۵۷ هزار و ۷۸۷ دز بوده که اگر میزان دز واکسن‌های تزریق شده را از آن کم کنیم (معادل ۱۰ میلیون و ۲۶۵ هزار و ۸۱۱ دز) حاصل برابر ۵ میلیون و ۴۹۱ هزار و ۹۷۶ دز خواهد بود. این موضوع به این معناست که ذخیره واکسن موجود در کشور تا سومین روز مرداد حدود یک‌سوم مجموع واکسن‌های در دسترس خواهد بود. بنا بر تحلیل‌های رسمی جمعیت ۶۰ ساله به بالا در کشور معادل ۱۰ درصد کل کشور و حدود ۸ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر خواهد بود.

 بنابراین برای تزریق دو دز واکسن برای جمعیت مذکور حدود ۱۶ میلیون و ۶۰۰ هزار دز واکسن لازم است. به نظر می‌رسد که ذخیره موجود در کنار تولید داخلی واکسن برای واکسیناسیون گروه مذکور، کادر درمان و بیماران خاص کفایت می‌کند. البته گزارش‌های رسمی حاکی از آن است که در روزهای آتی محموله‌های دیگر به کشور وارد می‌شود؛ همچنین به این آمار باید تولید واکسن داخلی برکت را نیز اضافه کرد. از این‌رو انتظار می‌رود که با بروز جهش‌های جدید این پاندمی، واکسیناسیون در روزهای آتی سرعت بیشتری پیدا کند. در نهایت اینکه وزارت بهداشت که از تاریخ ۲۵ فروردین ماه آمارهای روزانه تزریق واکسن را به تفکیک دزهای اول و دوم ارائه می‌کند در اتفاقی عجیب در روز ۳۰ تیر از ارائه آمار رسمی در این زمینه خودداری کرد.

 سنجش سرعت واکسیناسیون

مقایسه میزان مطلوب با وضعیت موجود از روند کند واکسیناسیون در کشور و لزوم تسریع در آن حکایت دارد. در حالی که بسیاری از کشورهای دنیا با استفاده از واکسیناسیون موفق به کنترل نسبی شیوع پاندمی و بازگشت به وضعیت عادی برای شهروندان و صاحبان کسب و کار شده‌اند؛ در کشور ما همچنان با موج‌ها و جهش‌های تازه این ویروس دست به گریبان هستیم. اگر بخواهیم تحلیلی از سرعت واکسیناسیون در کشور داشته باشیم، لازم است به بررسی این شاخص در کشورهای همسایه و سایر کشورها بپردازیم. آخرین آمارهای رسمی نشان می‌دهد که در برخی کشورها نظیر چین، هند و برزیل سرعت واکسیناسیون بالاست؛ به نحوی که در جدیدترین آمار در این کشورها این میزان به‌ترتیب معادل ۰۴/ ۱۳، ۰۳/ ۴ و ۱۵/ ۱میلیون دز به‌صورت روزانه است. البته بالا بودن این آمار در کشورهای مذکور تا حدی می‌تواند به دلیل جمعیت زیاد این کشورها باشد. بررسی این آمار در کشورهای اروپایی نیز از بالا بودن سرعت واکسیناسیون در این کشورها حکایت دارد به نحوی که بنا بر این آمارها در فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و آلمان روزانه بیش از ۵۰۰هزار دز واکسن تزریق می‌شود. بررسی واکسیناسیون در کشورهای آسیایی و همسایه ما نیز از وضعیت مناسب سرعت واکسیناسیون در این کشورها حکایت دارد، به نحوی که در پاکستان ۴۳۱هزار دز، در عربستان ۲۹۳هزار دز و در ترکیه ۳۸۷هزار دز روزانه واکسن تزریق می‌شود. از این رو مقایسه سرعت واکسیناسیون ما با کشورهای دیگر از وضعیت نامطلوب سرعت واکسیناسیون در ایران حکایت دارد.

اگر بخواهیم مقایسه کنیم که به چه میزان از جمعیت کشورهای مختلف حداقل یک دز واکسن تزریق شده است، بررسی‌‌های رسمی نشان می‌دهد در ترکیه به ۷/ ۴۶درصد جمعیت کشور حداقل یک دز واکسن تزریق شده است. این آمار برای ایران ۷ درصد و برای عراق معادل ۷/ ۱ درصد است. کارشناسان بر این باورند که در این خصوص لازم است سبد واکسن متنوع‌تر و سرعت واکسیناسیون سریع‌تر شود. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد در سایر کشورهای دنیا بسیاری از کسب‌وکارها فعال هستند و به وضعیت عادی خود برگشته‌اند. این موضوع سبب شده تا کشورهای یادشده بتوانند وضعیت اقتصادی خود را بهبود بخشند و از میزان خسارت‌های این پاندمی تا حدودی بکاهند. بنابراین اگر در کشور ما در شرایط کنونی اقدام مشابهی شبیه آنچه در کشورهای دیگر صورت گرفته رخ می‌داد، قطعا شاهد اوج‌گیری خیز پنجم کرونا و به دنبال آن تعطیلی ۶روزه کسب‌وکارها نبودیم. هرچه کشورها سرعت واکسیناسیون خود را بهتر کنند، طبیعتا خواهند توانست از محدودیت‌های فعالیت کسب‌وکارها بکاهند و شرایط اقتصادی خود را بهبود بخشند. در نهایت اینکه از این جهت که پاندمی کرونا جدا از آسیب‌های اجتماعی ناشی از مرگ‌ومیر، آسیب‌های اقتصادی نیز به همراه دارد، طبیعتا هرچه برای تولید و واردات واکسن هزینه شود و این موضوع سریع‌تر انجام شود، منفعت آن چند برابر هزینه‌اش به اقتصاد بازخواهد گشت.