اخلال در سیستم کارگزاری های بورس چه عواقبی دارد؟

در مورد اختلال در سیستم معاملاتی یکی از کارگزاری‌ها که طی روزهای اخیر رخ داد، اظهار کرد: اخلال روز گذشته در فرآیند معاملات کارگزاری و منفی شدن قدرت خرید مشتریان این کارگزاری، از بعد حقوقی حائز اهمیت است.

وی با تاکید بر اینکه کارگزاری‌ها مهم‌ترین رکن معاملات در بازار سرمایه هستند، گفت: بنابراین هر گونه تغییر مسیر معاملات به صورت سهوی یا عمدی از سوی کارگزاری‌ها روی تمامی بازار سرمایه تاثیر‌گذار است؛ لذا بسیاری از مقررات بازار سرمایه به تخلف انگاری ناهنجاری‌های کارگزاران پرداخته و اشاره شده است.

این کارشناس حقوقی بازار سرمایه ادامه داد: از جمله دستورالعمل انضباطی کارگزاران مصوب ۱۳ آذر ۱۳۸۹ هیات مدیره سازمان، در بند ۱۰ ماده ۵ خودداری از پذیرش سفارش‌های خرید و فروش مشتریان را از موارد تخلف قلمداد کرده است. این خودداری در این بند به صورت عام استفاده شده و خودداری مستقیم و غیرمستقیم و هر دو را شامل می‌شود. در خودداری مستقیم کارگزاری عمدا از اجرای دستورات و سفارش‌های مشتریان سر باز می‌زند و آن را اجرا نمی‌کند. در خودداری غیر مستقیم کارگزاری عوامل و موانعی را به صورت سهوی و یا عمدی ایجاد می‌کنند که در نتیجه آن مانع، امکان اجرای سفارش‌های مشتریان وجود نداشته و در نتیجه مشتریان از حقوق خود منع شده و عملا حق آنها سلب می‌شود.

اسدی با اشاره به اتفاقی که در سیستم معاملات یکی از کارگزاری‌ها رخ داد، گفت: طی این اتفاق، با منفی شدن قدرت خرید و حساب مشتریان، عملاً مشتریان امکان خرید و فروش خود را از دست دادند، زیرا اگر مشتری سهام خود را می‌فروخت و یا حساب پرتفوی خود را شارژ می‌کرد، با توجه به منفی شدن حساب او امکان خرید سهام برای او نیز سلب شده بود. همچنین در این حالت نیز مشتریان از امکان خرید سهام محروم شده‌اند که این خود مصداق اضرار به غیر و از موجبات مسئولیت مدنی مستند به ماده یک قانون مسئولیت مدنی است.

وی تاکید کرد: بنابراین کارگزاری باید نسبت به مسئولیت انضباطی خود در برابر سازمان بورس و اوراق بهادار و نسبت به مسئولیت مدنی خود در برابر مشتریان متضرر پاسخگو باشد. همچنین این چنین ناهنجاری‌ها در بازار سرمایه موجب تغییر رفتار سرمایه‌گذاران و مشتریان در بازار شده که نمونه آن در بازار دیروز مشاهده شد. زیرا که این کارگزاری با حجم بالای مشتریان که در اختیار دارد و منفی شدن قدرت خرید آنان عملا امکان ثبت سفارش را از آنان سلب کرده و منجر به کاهش شدید تقاضا در بازار شد.

اسدی ادامه داد: علی رغم این که کارگزاری چند ساعت بعد اقدام به رفع این مشکل کرد اما از آنجاکه بازار سرمایه بازار لحظه هاست و سود و زیان در ثانیه‌ها رخ می‌دهد، سلب حق چند ساعت امری بسیار موثر در ایجاد آسیب به مشتریان است.

بر اساس این گزارش، روز گذشته به دلیل ایجاد اخلال در سیستم یکی از کارگزاری‌های بزرگ کشور، مشتریان این کارگزاری حساب خود را منفی می‌دیدند و قادر به ثبت سفارش نبودند.