از نهضت ملی تا مسکن محرومان؛ وام ۴۰۰ تا ۶۵۰ میلیون تومانی برای خانه‌دار شدن
تأمین مسکن برای اقشار کم‌درآمد جامعه یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین چالش‌های اجتماعی و اقتصادی کشور است. در حالی که بخش قابل توجهی از جمعیت شهری درآمد محدودی دارند، قیمت مسکن به‌طور روزافزون از توان خرید آن‌ها فاصله گرفته و بسیاری از خانواده‌ها را در شرایطی قرار داده که حتی اجاره‌بها نیز فشار سنگینی بر بودجه خانوار وارد می‌کند. این مسئله نه تنها معیشت مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه اثرات اجتماعی عمیقی از جمله افزایش حاشیه‌نشینی، بی‌ثباتی خانوادگی و کاهش امنیت روانی جامعه به همراه دارد.
اقشار کم‌درآمد به دلیل محدودیت منابع مالی، معمولاً قادر به پس‌انداز برای خرید مسکن نیستند و در بسیاری از موارد مجبور به سکونت در واحدهای فرسوده، کوچک یا مناطق حاشیه‌ای می‌شوند. نبود مسکن مناسب، علاوه بر تأثیر مستقیم بر سلامت و رفاه خانواده، موجب افزایش نابرابری اجتماعی و اقتصادی شده و چرخه فقر را تعمیق می‌کند.
تأمین مسکن مناسب برای این گروه‌ها نیازمند سیاست‌گذاری هوشمندانه و هماهنگی میان نهادهای دولتی، شهرداری‌ها و بخش خصوصی است. دولت‌ها می‌توانند با ایجاد طرح‌های حمایتی، وام‌های کم‌بهره، مشارکت در پروژه‌های تعاونی و توسعه مسکن اجتماعی، گام مؤثری در جهت کاهش فشار بر این اقشار بردارند. تجربه جهانی نشان می‌دهد کشورهایی که توجه جدی به مسکن اقشار کم‌درآمد داشته‌اند، موفق شده‌اند ثبات اجتماعی و رشد اقتصادی متوازن ایجاد کنند.
از سوی دیگر، تأمین مسکن این گروه‌ها به سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت و برنامه‌ریزی پایدار نیاز دارد؛ طرح‌های کوتاه‌مدت یا نیمه‌تمام، تنها بار مشکلات را بر دوش جامعه اضافه می‌کنند و اعتماد مردم به برنامه‌های دولتی را کاهش می‌دهند. با توجه به اینکه اقشار کم‌درآمد بخش قابل توجهی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، ناتوانی در ارائه راهکارهای مؤثر می‌تواند پیامدهای اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای در بلندمدت به همراه داشته باشد.
در نتیجه، تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد نه تنها یک مسئله رفاهی، بلکه یک ضرورت استراتژیک و ملی است که نیازمند اراده قوی، بودجه مناسب و برنامه‌ریزی واقع‌بینانه است. بدون این اقدامات، افزایش شکاف اجتماعی و اقتصادی، فشار بر بازار اجاره و تشدید نارضایتی عمومی، پیامدهای محتوم آینده جامعه خواهد بود.
وام ویژه ۴۰۰ تا ۶۵۰ میلیونی
بنیاد مسکن با آغاز فوری آواربرداری و بازسازی، واحدهای آسیب‌دیده پس از حمله ۲۳ خرداد را تحت پوشش قرار داد.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسین روحانی‌نژاد، نماینده ولی‌فقیه در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، با تأکید بر آغاز سریع عملیات آواربرداری و ارزیابی خسارات از نخستین ساعات حمله ۲۳ خردادماه، اعلام کرد که بنیاد مسکن از همان لحظات اولیه در مناطق هدف بمباران و موشک‌باران حاضر شد و ماشین‌آلات لازم برای پاک‌سازی و ارزیابی خسارت‌ها را مستقر کرد.
وی افزود: «بنیاد مسکن، علاوه بر ارائه کمک‌های معیشتی به آسیب‌دیدگان، مسئولیت تأمین اسکان موقت خانوارهای خسارت‌دیده را نیز بر عهده گرفت. بخشی از واحدهای مسکونی با تعمیرات جزئی یا مقاوم‌سازی سریع قابل بازگشت بودند و برخی دیگر نیازمند بازسازی کامل بودند که روند ساخت آن‌ها از همان ساعات اولیه آغاز شد.»
روحانی‌نژاد یادآور شد که در تهران، رئیس‌جمهور با توجه به محدودیت منابع مالی، مسئولیت بازسازی برخی مناطق را به شهرداری واگذار کرد و بنیاد مسکن تمامی پرونده‌ها و برآوردهای بیش از ۸۰۰۰ واحد آسیب‌دیده را به این نهاد تحویل داد تا روند بازسازی بدون وقفه ادامه یابد.
بیش از ۲ میلیون واحد توسط بنیاد مسکن بازسازی شد
وی تأکید کرد که در سایر استان‌ها نیز بنیاد مسکن با همکاری استانداران و دستگاه‌های محلی عملیات تعمیر و مقاوم‌سازی واحدهای آسیب‌دیده را انجام داده و واحدهای معدودی که نیازمند بازسازی کامل بودند، آواربرداری و آماده‌سازی شده و ساخت آن‌ها آغاز شده است.
نماینده ولی‌فقیه در بنیاد مسکن با اشاره به سوابق این نهاد در بازسازی پس از بلایای طبیعی و جنگ، خاطرنشان کرد: «پس از پیروزی انقلاب اسلامی بیش از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد مسکونی توسط بنیاد مسکن بازسازی یا تعمیر شده و در دوران دفاع مقدس نیز این نهاد مسئولیت بازسازی واحدهای تخریب‌شده را بر عهده داشته است.»
طرح‌های ملی مسکن و تسهیلات جدید
روحانی‌نژاد درباره طرح‌های مسکن نیز توضیح داد که بنیاد مسکن در اجرای طرح‌های ملی مسکن مانند نهضت ملی و اقدام ملی مسکن همکاری دارد و تسهیلات این طرح‌ها در سال‌های اخیر افزایش یافته است. وام ۶۵۰ میلیون تومانی برای این طرح‌ها تصویب شده و اجرای آن در سال‌های ۱۴۰۴-۱۴۰۵ ادامه خواهد داشت.
وی افزود: «براساس تکلیف قانونی، بنیاد مسکن سالانه نوسازی ۲۰۰ هزار واحد روستایی و واحدهای شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت را انجام می‌دهد. تسهیلات این بخش ۴۰۰ میلیون تومان با کارمزد ۵ درصد و بازپرداخت ۲۰ ساله است که با مشارکت خانوار، امکان ساخت واحدهای ۶۰ تا ۷۰ متری فراهم می‌شود.»
روحانی‌نژاد در پایان گفت: «در حوزه مسکن محرومان، طی سه سال گذشته تکلیف ساخت ۵۰ هزار واحد در شهرهای کوچک و بزرگ به بنیاد مسکن محول شد و دولت نیز با اختصاص وام ۴۰۰ میلیونی با کارمزد ۵ درصد، حمایت کامل خود را اعلام کرده است. امید می‌رود به زودی امکان تحویل این واحدها فراهم شود.»
