نجات دهنده ایران از بحران فروش نفت؛ فرصتی که نباید از دست برود

مسعود برهمن رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا در نشست با سیدطه‌حسین مدنی رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند که در محل اتاق مشترک ایران-آفریقا برگزار شد، گفت: قاره آفریقا یکی از مناطق با اولویت برای فعالیت تجاری ایران است. کشورهای این قاره به دلیل سال‌ها عقب‌ماندگی، امروز می‌توانند با نگاه برد-برد، بازار خوبی برای صنایع بالادستی، پایین‌دستی و صادرات کالاهای ایرانی باشند.

برهمن با بیان اینکه کشورهای آفریقایی نگاه مثبتی به ایران دارند، افزود: این نگاه مثبت و برد-برد می‌تواند هم برای آنها منشأ خیر باشد و هم ما می‌توانیم بخش مهمی از نیازهای خود را از آنجا تأمین کنیم.

وی درباره فرصت‌های حضور فعالان اقتصادی کشور در آفریقا گفت: معدن یکی از این فرصت‌ها است. ۳۰ درصد معادن دنیا در آفریقا است و ما می‌توانیم در بهره‌برداری، اکتشاف و افزایش بهره‌برداری از معادن آفریقا نقش‌آفرینی خوبی داشته باشیم. اکنون درخواست‌های زیادی برای این کار از طرف آفریقا وجود دارد.

رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا تصریح کرد: ماشین‌آلات کشاورزی، تجهیزات و کودهای بیولوژیک هم یکی دیگر از نیازهای کشورهای آفریقایی است که ما می‌توانیم در تأمین آن به خوبی مشارکت کنیم.

برهمن ادامه داد: در آفریقا همچنین نیاز بسیار زیادی برای ارائه خدمات پزشکی و دارویی وجود دارد.

راه رسیدن به بازار اروپا

این فعال اقتصادی خاطرنشان کرد: خدمات فنی و مهندسی از جمله سدسازی، راهسازی و انبوه‌سازی مسکن هم از دیگر زمینه‌هایی است که شرکت‌های ایرانی به خوبی می‌توانند در آن نقش‌آفرینی کنند.

وی ادامه داد: برق در آفریقا بسیار گران و کم است به همین دلیل زمینه مناسبی برای ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر در این منطقه وجود دارد.

رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا به فرصت‌های صنایع غذایی ایران برای حضور در بازار آفریقا هم اشاره کرد و گفت: کشورهای آفریقایی به خصوص کشورهای شرق این قاره که به ما نزدیک‌تر هستند و هزینه حمل پایین‌تری دارند؛ می‌توانند میزبان خوبی برای کشت و دامپروری فراسرزمینی باشند. محصولات این کشورها امروز از استانداردهای لازم برای ورود به بازار اروپا برخوردار است و ما هم می‌توانیم بخشی از نیاز خود را با این شیوه تأمین کنیم.

وی در ادامه تصریح کرد: با وجود همه این پتانسیل‌ها، اما کل تجارت ایران با بازار حدوداً ۲۵۰۰ میلیارد دلاری آفریقا در حد ۱.۵ میلیارد دلار است. این قاره یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون نفر جمعیت دارد اما ایران با وجود توانمندی بالا نتوانسته نقش زیادی در تأمین نیازهای این جمعیت ایفا کند.

برهمن خاطرنشان کرد: یکی از مسائل و چالش‌های دو طرفه میان ایران و کشورهای آفریقایی، ضعف آگاهی از ظرفیت‌ها است. فعالین اقتصادی ما از ظرفیت‌های کشورهای آفریقایی به اندازه کافی اطلاع ندارند به همین صورت آفریقایی‌ها هم توانمندی‌های ایران را به خوبی نمی‌شناسند. بنابراین به تحقیقات بازار و ابزارهایی که این شناخت را ایجاد کند و به تجار ما برای ورود به بازار آفریقا اطلاعات درست و دقیق بدهد؛ نیاز داریم. بر همین اساس از مشارکت اندیشکده حکمرانی هوشمند در این زمینه استقبال می‌کنیم.

رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا در پایان با تأکید بر اینکه اندیشکده‌ها می‌توانند اثرگذاری متفاوت و ویژه‌ای در حوزه تجارت داشته باشند؛ از ایده‌های اندیشکده حکمرانی هوشمند استقبال و ضمن دعوت از اندیشکده برای عضویت در اتاق مشترک ایران و آفریقا، عقد یک تفاهم‌نامه مشترک میان این اتاق و اندیشکده را مطرح کرد.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند: با ابزارهای هوشمند، می‌توان دغدغه‌های تجاری کشور را به حداقل رساند

سیدطه‌حسین مدنی رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند هم در این نشست با اشاره به فرصت‌های اقتصادی بالقوه ایران در کشورهای همسایه و منطقه و عدم بالفعل شدن این فرصت‌ها، گفت: ایران در اکثر زمینه‌ها از جمله صنایع غذایی، خدمات فنی و مهندسی، انرژی، مصالح ساختمانی، کشاورزی و … امکان حضور گسترده در بازارهای کشورهای همسایه و منطقه را دارد اما متأسفانه از این فرصت‌ها به خوبی استفاده نشده است.

مدنی درباره فرصت‌های حضور در بازار کشورهای آفریقایی، خاطرنشان کرد: به عنوان نمونه، بازار محصولات لبنی آفریقا یکی از زمینه‌های بسیار خوب برای حضور ایران است. حجم بازار محصولات لبنی در این قاره در سال جاری میلادی به حدود ۱۱ میلیارد دلار و در سال ۲۰۳۳ حدوداً به ۱۴ میلیارد دلار خواهد رسید. با توجه به اینکه اعتماد به لبنیات ایران در کشورهای آفریقایی به خوبی شکل گرفته است؛ در صورت تسهیل تجارت و ارائه اطلاعات دقیق و درست، سهم زیادی از این بازار چند میلیارد دلاری می‌تواند توسط ایران تأمین شود.

مدنی افزود: نبود دانش و عدم استفاده از ابزارهای جامع و نوین برای تحلیل داده، یکی از دلایل ضعف حضور ما در بازارهای خارجی و واگذاری این بازارها به رقبا است. این وضعیت باعث شده امروز ما حتی در تأمین نیازهای نزدیک‌ترین کشورهای منطقه هم مزیت رقابتی خود را از دست بدهیم و کشورهای دور دست جایگزین ما شوند.

تشدید محدودیت‌ها در فروش نفت

وی خاطرنشان کرد: اندیشکده حکمرانی هوشمند بنا بر همین دغدغه، موضوع اطلس تجارت ایران را در دستور کار قرار داده است. اطلس تجارت ایران در واقع یک ابزار هوشمند، به‌روز و تحلیلی بر مبنای داده‌های دقیق و برخط است که می‌تواند به فعالین اقتصادی برای شناخت بازارهای هدف، حضور در بازارهای جدید و افزایش بهره‌وری در بازارهای موجود، اطلاعات کافی و راهکارهای علمی بدهد. این ابزار قرار است علاوه بر ارائه محتوای دانشی، تمامی نیازهای فعالیت تجاری از جمله بیمه، حمل و نقل، ضمانت‌نامه‌ها، نقل و انتقالات مالی، استانداردها و… را تسهیل کند تا دغدغه‌های فعالین تجاری کشور برای فعالیت در عرصه تجاری، ارزآوری و رفع نیازهای کشور به حداقل برسد.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند توضیح داد: ما در قالب اطلس تجارت ایران در پی تعریف یک سری الگوهای قابل اجرا برای افزایش بهره‌وری و توسعه تجارت کشور هستیم. در تعریف این الگو، نقش نهادها و بخش‌ها مختلف لحاظ شده است. مثلاً بیمه‌ها یکی از بخش‌های مهم و اثرگذار در نظر گرفته شده‌اند که می‌توانند مشابه آنچه در بیمه‌های مسئولیت مدنی تعریف شده است؛ در توسعه تجارت برای تضمین محموله‌های صادراتی، نظارت و نقش‌آفرینی کنند. این کسب و کارها برای ورود به این حوزه باید به سمت بهره‌گیری از ابزارهای هوشمند و هوش مصنوعی بروند. این موارد در ابزار اطلس تجارت ایران لحاظ شده است.

وی تصریح کرد: در شرایطی که چشم‌انداز اقتصاد کشور از تشدید محدودیت‌ها در فروش نفت حکایت دارد؛ باید با تکیه بر تحلیل داده و ابزارهای هوشمند در قالب تجارت خارجی، به سمت منابع درآمدی جایگزین برویم. بازار بزرگ و پرجمعیت آفریقا، از ظرفیت بسیار خوبی در این زمینه برخوردار است.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند تصریح کرد: به همین منظور قرار است اواخر پاییز امسال یک نشست با موضوع «اطلس تجارت ایران» در خانه اندیشه‌ورزان تهران برگزار شود تا همه ذینفعان این حوزه دور هم جمع شده و به بحث و تبادل نظر درباره این موضوع بپردازند که نشست با اتاق مشترک ایران و آفریقا، یکی از پیش‌نشست‌های آن است و این سلسله پیش‌نشست‌ها با سایر مجموعه‌های مرتبط ادامه خواهد داشت.