سورپرایز تلخ برای بازار ایران؛ بحران جدید آغاز شد؟
با رأی شورای امنیت سازمان ملل به بازگشت تحریم‌ها و نزدیک شدن به فعال‌سازی مکانیسم ماشه، اقتصاد ایران در یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ خود قرار گرفته است. کاهش مداوم شاخص شامخ، هشدارهای فعالان اقتصادی و محدودیت‌های پیش‌رو در تجارت خارجی، زنگ خطر را برای بنگاه‌های صنعتی و تجاری به صدا درآورده است. آیا ایران می‌تواند با دیپلماسی فعال و بازنگری استراتژیک در هزینه‌ها و بهره‌وری، از این طوفان اقتصادی عبور کند؟
شاخص مدیران خرید (شامخ) از آبان ۱۳۹۸ تا مرداد ۱۴۰۴ به‌طور مداوم کاهش یافته و نشان‌دهنده فضای نااطمینانی فزاینده در میان فعالان اقتصادی است. این روند نزولی، زنگ خطری برای اقتصاد ایران است که با بازگشت تحریم‌ها و احتمال فعال‌سازی مکانیسم ماشه، شدت بیشتری خواهد یافت.
مکانیسم ماشه؛ تهدیدی برای تجارت خارجی
فعالان بخش‌هایی مانند معدن پیش‌تر هشدار داده بودند که فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند تجارت خارجی ایران را فلج کند. با رأی اخیر شورای امنیت، تحریم‌های سازمان ملل از ساعت ۸ شب ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵ (۵ مهر ۱۴۰۴) به وقت شرق آمریکا بازخواهند گشت، مگر اینکه مذاکرات سیاسی در لحظات آخر به نتیجه برسد. همچنین، از نیمه‌شب ۲۸ سپتامبر، مکانیسم «اسنپ‌بک» به‌طور خودکار اجرا خواهد شد، که محدودیت‌های بیشتری را بر اقتصاد ایران تحمیل می‌کند.
چالش‌های بخش صنعت؛ تمرکز بر کاهش هزینه‌های اتلاف
محمد نجار کریمی، مشاور مدیریت صنعتی، معتقد است که در چنین شرایط بحرانی، مدیران صنعتی باید بر کاهش هزینه‌های اتلاف‌شده تمرکز کنند. وی تأکید دارد که برنامه‌ریزی دقیق برای مدیریت هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری، کلید بقای بنگاه‌های صنعتی در این دوره پرریسک خواهد بود.
تجارت خارجی در تنگنا؛ افزایش هزینه‌های حضور در بازارهای جهانی
فعال‌سازی مکانیسم ماشه به کاهش درآمدهای ارزی منجر خواهد شد و حضور در بازارهای صادراتی را پرهزینه‌تر خواهد کرد. بنگاه‌های تجاری برای حفظ جایگاه خود در این بازارها ناگزیر به صرف هزینه‌های بیشتری خواهند بود، که این امر فشار مضاعفی بر منابع مالی آن‌ها وارد می‌کند.
دو راهکار کلیدی برای عبور از بحران
برای کاهش تبعات تحریم‌ها و مکانیسم ماشه، دو رویکرد اساسی پیشنهاد می‌شود:
۱. دیپلماسی فعال: سیاست‌گذاران باید با مذاکرات فشرده و یافتن راه‌حل‌های سیاسی، از تشدید تحریم‌ها جلوگیری کنند.
۲. بازنگری در ساختار هزینه‌ها: بنگاه‌های اقتصادی باید با افزایش بهره‌وری و استفاده از راهکارهای انعطاف‌پذیر، خود را برای شرایط جدید آماده کنند.
چشم‌انداز اقتصاد ایران؛ نقطه عطف یا بحران عمیق‌تر؟
فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند نقطه عطفی در مسیر اقتصادی ایران باشد. محدودیت در دسترسی به بازارهای بین‌المللی، کاهش منابع ارزی و افزایش نااطمینانی، همگی اعتماد فعالان اقتصادی را تضعیف کرده و شاخص‌های کلان اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده است. تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که تداوم تحریم‌ها به کاهش اعتماد و افت عملکرد اقتصادی منجر شده است. تنها با ترکیب دیپلماسی فعال و اصلاحات داخلی می‌توان از ورود اقتصاد ایران به چرخه‌ای عمیق‌تر از بحران جلوگیری کرد.
ارسال نظر