چراغ سبز آمریکا به آذربایجان؛ درآمد عظیم ایران در خاورمیانه به خطر افتاد

گسترش نیوز: توافق صلح میان آذربایجان و ارمنستان نه تنها تنش‌های نظامی را به‌طور چشمگیری کاهش داد، بلکه مسیر توسعه اقتصادی و بازسازی زیرساخت‌های منطقه را نیز هموار کرد. بازگشایی مسیرهای ترانزیتی و گسترش همکاری‌های اقتصادی می‌تواند به تقویت ثبات و امنیت در جنوب قفقاز بینجامد. هرچند چالش‌های سیاسی و فرهنگی همچنان پابرجاست، این گام مهم بیانگر اراده طرفین برای پایان دادن به بحران طولانی و حرکت به‌سوی صلح پایدار است.

این صلح، افزون بر گسترش همکاری و ایجاد ثبات منطقه‌ای، پیامدهای مهمی برای ایران داشته است. یکی از چالش‌های اصلی، از دست رفتن نفوذ بر کریدور راهبردی زنگزور است؛ مسیری که پیش‌تر به‌عنوان شریان حیاتی ترانزیتی جنوب قفقاز شناخته می‌شد و در اتصال شمال به جنوب منطقه و تسهیل تجارت بین کشورهای قفقاز و خاورمیانه نقش مهمی داشت.

از دست دادن این کریدور به معنای کاهش نقش ایران در مسیرهای ترانزیتی و اقتصادی منطقه است؛ موضوعی که می‌تواند دسترسی کشور به بازارهای منطقه‌ای را محدود و درآمدهای تجاری را کاهش دهد. کنترل بیشتر آذربایجان بر این مسیر، جایگاه ژئوپلیتیکی تهران را در رقابت‌های منطقه‌ای تضعیف کرده و فرصت‌های مشارکت ایران در پروژه‌های زیرساختی و حمل‌ونقل را کمتر می‌کند. این تغییرات ممکن است به سود رقبای منطقه‌ای ایران، از جمله ترکیه و روسیه، تمام شود که به‌دنبال افزایش نفوذ خود در قفقاز هستند.

علاوه بر پیامدهای اقتصادی، از دست رفتن کریدور زنگزور می‌تواند چالش‌های امنیتی و سیاسی تازه‌ای برای ایران به همراه داشته باشد. این مسیر در نزدیکی مرزهای شمال‌غربی کشور قرار دارد و تغییر در کنترل آن می‌تواند بر مسائل مرزی و همکاری‌های امنیتی منطقه‌ای اثر بگذارد. در مجموع، این تحولات نیازمند بازنگری جدی در سیاست خارجی و اقتصادی ایران در قبال قفقاز است تا ضمن حفظ منافع ملی، به تقویت ثبات و امنیت منطقه کمک شود.

پایگاه خبری گسترش نیوز برای بررسی این موضوع با یکی از کارشناسان حوزه راه و شهرسازی گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌ خوانید.

پیامدهای ترانزیتی توافق آذربایجان و ارمنستان برای ایران

شهریار شقاقی، کارشناس حوزه راه و شهرسازی، درباره صلح آذربایجان و ارمنستان و واکنش احتمالی ایران اظهار کرد: از دست رفتن کریدور زنگزور به معنای حذف مهم‌ترین مسیر ترانزیتی ایران به جنوب قفقاز و دریای خزر است. این موضوع نه‌تنها نفوذ اقتصادی و سیاسی کشور را کاهش می‌دهد، بلکه فرصت دسترسی به بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی را نیز محدود می‌کند. به گفته او، چنین شرایطی جایگاه ایران را در رقابت منطقه‌ای تضعیف کرده و امکان استفاده از مسیرهای کوتاه‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر برای ترانزیت کالا را از بین می‌برد.

او ادامه داد: حضور دائمی آمریکا در این مسیر می‌ تواند موانع و چالش‌هایی برای دولت ایران ایجاد کند. مشکلات مرتبط با ترانزیت کالا و محروم ماندن از منافع اقتصادی این منطقه، نخستین و ملموس‌ترین پیامد این رخداد خواهد بود. ایران از طریق زنگزور با روسیه ارتباط زمینی داشت، اما با توجه به تحولات اخیر در کاخ سفید، ممکن است معادلات موجود به‌طور قابل‌توجهی تغییر کند. تشدید تحریم‌ها و اقدامات مداخله‌جویانه آمریکا می‌تواند شرایط دشواری را برای ایران رقم بزند و به دنبال آن، بروز تنش‌های منطقه‌ای اجتناب‌ناپذیر باشد.

خطرات تنش با آذربایجان برای اقتصاد ایران

شقاقی افزود: بهترین راهکار برای دولت ایران، تلاش فوری برای برقراری روابطی مطلوب با دو کشور همسایه است؛ روابطی که حتی از گذشته نیز بهتر باشد و مانع شکل‌گیری هرگونه اختلاف گردد. ایران از دیرباز روابط خوبی با ارمنستان داشته و پیش‌بینی می‌شود که این روند در آینده نیز بدون خلل ادامه یابد. موضوع آذربایجان به دلیل حضور پررنگ آمریکا و اسرائیل در این کشور، کاملاً جدا از روابط ایران با ارمنستان ارزیابی می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: هرگونه تنش میان ایران و آذربایجان می‌تواند ضربه‌های جبران‌ناپذیری به اقتصاد کشور وارد کند و چالش‌های پیچیده‌ای را پیش‌روی دولت پزشکیان قرار دهد. به منظور حفظ منافع ملی، باید اقدامات لازم برای تداوم روابط مطلوب با آذربایجان انجام شود و از بروز اختلاف و تنش پرهیز گردد.

در صورت تمایل به پیگیری اخبار روز حوزه مسکن و آخرین تحولات در بازار اجاره، سرویس راه و مسکن پایگاه خبری گسترش نیوز را دنبال کنید.