شاهرگ تجارت ایران در خطر

بندر «شهید رجایی» در بندرعباس، به‌عنوان بزرگ‌ترین و مجهزترین بندر تجاری ایران، ستون فقرات مبادلات وارداتی و صادراتی کشور به شمار می‌رود. موقعیت راهبردی این بندر در مجاورت تنگه هرمز و دسترسی آن به شبکه‌های حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای، اهمیت آن را دوچندان کرده است؛ به گونه‌ای که هرگونه اختلال در روند فعالیت‌های آن، می‌تواند آثار گسترده‌ای بر زنجیره تأمین و امنیت کالایی کشور بر جای بگذارد.

بندر شهید رجایی دارای بزرگترین بندر کانتینری کشور و پیشرفته‌ترین پایانه‌های کانتینری با ظرفیت بیش‌از ۶ میلیون (TEU) در سال و هدف‌گذاری ارتقای ظرفیت کانتینری به ۲۰ میلیون (TEU) تا سال ۲۰۴۰ است. این بندر با ظرفیت سالیانه جابجایی ۹۰ میلیون تن انواع کالا و ظرفیت سالانه پذیرش از ۴ هزار کشتی در انواع کشتی‌های فله بر، کانتینری و نفتکش، بیش از ۵۳ درصد از عملیات تخلیه و بارگیری کالا در بنادر کشور را به خود اختصاص داده است.

منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی در ۲۳ کیلومتری غرب بندرعباس در شمال جزیره قشم و تنگه هرمز واقع شده است و با داشتن روابط دریایی و مبادله کالا با ۸۰ بندر معروف بین‌المللی تقریباً نیمی از تجارت ایران را بر عهده دارد. بندر شهید رجایی ۲۴۰۰ هکتار پس‌کرانه دارد، ۲۷۰۰ هکتار هم به زودی به پس کرانه شهید رجایی اضافه می‌شود. مساحت بندر شهید رجایی ۵۷۰۰ هکتار است، در این بندر از نظر تجاری ۵.۵ میلیون (TEU) ظرفیت وجود دارد.

منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی در مرکز کریدور ترانزیتی جنوب به شمال قرار دارد که یکی از مهمترین کریدورهای ترانزیتی بین‌المللی در دنیاست. این کریدور اقیانوس هند و خلیج فارس را از طریق ایران به دریای خزر و سپس از طریق روسیه به سن پترزبورگ و شمال اروپا متصل می‌کند.

موقعیت ممتاز جغرافیایی، دسترسی به آب‌های آزاد جهان از طریق خلیج فارس، اتصال به شبکه بین‌المللی راه آهن و جاده ابریشم، برخورداری از تجهیزات و امکانات مدرن، نزدیکی به مناطق آزاد کیش و قشم و بنادر حوزه خلیج فارس این مجتمع بندری را به پایگاه راهبردی و منحصر به فرد تبدیل کرده است.

بندر شهید رجایی به‌عنوان دروازه اصلی واردات کالاهای اساسی به کشور، سهم قابل‌توجهی در تأمین نیازهای داخلی دارد. در سال‌های اخیر، این بندر شاهد افزایش چشمگیر واردات کالاهای اساسی بوده است. به‌عنوان مثال، در ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۰، بیش از ۳ میلیون و ۳۸۴ هزار تُن انواع کالای اساسی از جمله گندم، روغن نباتی، شکر، کود، ذرت، جو، برنج و کنجاله سویا از طریق این بندر وارد کشور شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش ۹۲ درصدی داشته است.

همان‌طور که گفته شد، بندر شهید رجایی یکی از مهم‌ترین مبادی ورودی کالای اساسی کشور محسوب می‌شود که دارای ۱۸ باب انبار مسقف به مساحت ۱۳۰ هزار متر مربع با ظرفیت بیش از ۳۵۰ هزار تُن، تعداد ۶ پست اسکله ویژه کالای اساسی، ظرفیت ۱۰۰ هزار تُن انواع کالاهای اساسی فله خشک، ۹۰ هزار متر مربع محوطه بارانداز و همچنین تعداد سه پایانه نگهداری فرآورده‌های روغن خوراکی به ظرفیت ۳۷۰ هزار تُن است.

این بندر با ظرفیت ۱۰۰ میلیون تُن کالای فله و ۷.۵ میلیون تُن کالای کانتینری، بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین پایانه‌های کانتینری کشور را در اختیار دارد و حجم گسترده‌ای از عملیات جابه‌جایی کالاهای عمومی به خصوص محصولات فولادی، فله خشک (غله و سنگ‌آهن)، فله مایع (روغن‌های خوراکی) و فرآورده‌های نفت‌خام در این بندر انجام می‌گیرد.

در ساعات ظهر امروز (شنبه، ۶ اردیبهشت) انفجاری مهیبی در محدوده اسکله بندر شهید رجایی رخ داد.