علت نوسان بازار دلار چیست؟

در واقع اگرچه برخی عوامل کاهشی برای دلار مطرح است، اما انتظارات سیاسی معامله‌گران ارزی چندان در دو هفته اخیر تحول خاصی نداشته است و معامله‌گران فعلا محتاط عمل می‌کنند. در واقع تقابل گروهی از انتظارات موجب شده تا در فضای مبهم کنونی، بازار ارز در روزهای اخیر حرکات رفت و برگشتی داشته باشد. اما وزنه دلار به کدام سمت سنگینی می‌کند؟

۴ عامل کاهشی در مقابل دلار

نخستین عامل که ممکن است در روزهای آینده فشار بیشتری به نرخ ارز آورد، فروکش تقاضای واقعی ارز است که اخیرا به دلیل آنکه برخی شرکت‌های تجاری در نزدیکی سال نوی میلادی مجبور به تسویه حساب‌های ارزی هستند، افزایش یافته بود. البته به طور کلی اثر این افزایش تقاضا به صورت تاریخی چندان مشخص یا حداقل قابل تفکیک از عوامل دیگر نبوده است.

از سوی دیگر احتمالا در یک ماه آینده بحث تصویب یا عدم تصویب لوایح FATF مطرح باشد و اخبار این حوزه بخش مهمی از نوسانات دلار را رقم بزند. تصویب این لوایح می‌تواند انتظارات فعالان بازار ارز را به طور قابل توجهی تعدیل کند. در سوی مقابل اگر این لوایح رد شوند، اگرچه تغییر خاصی نسبت به گذشته در جریان فعالیت‌های اقتصادی ایجاد نمی‌شود، اما می‌تواند فعالان بازار را نسبت به گشایش‌های اقتصادی بدبین کند.

در سوی دیگر همچنان پرونده انتخابات امریکا بسته نشده است و دو ریسک در این خصوص متوجه بازار ارز است. نخستین ریسک به روز اول بهمن و ادای سوگند ریاست‌جمهوری بایدن مربوط است. بعید است تا این تاریخ ترامپ بتواند اقدام خاصی در جهت عملی کردن ادعاهای خود (در خصوص عدم ترک کاخ سفید) انجام دهد. با وجود این، به نظر می‌رسد هنوز هستند افرادی که این ریسک را از گوشه ذهنشان پاک نکرده‌اند و به این ترتیب شاید پس از این تاریخ بار دیگر با افزایش فروش‌ها در بازار ارز مواجه شویم.

اما یک ریسک مهم‌تر در خصوص انتخابات امریکا به انتخابات دور دوم مجلس سنا در ایالت جورجیا بازمی‌گردد. این انتخابات هر چند شاید در ظاهر بی‌اهمیت تلقی شود، اما سرنوشت امریکا را در دوره ریاست‌جمهوری بایدن تعیین خواهد کرد. چراکه پس از این رای‌گیری، مشخص خواهد کدام حزب اکثریت مجلس سنا را در دست می‌گیرد. اگر دموکرات‌ها بتوانند اکثریت سنا را هم کسب کنند، با توجه به آنکه مجلس نمایندگان هم در کنترل دموکرات‌ها است، احتمالا کار برای بایدن برای اجرای تصمیمات خود بسیار راحت‌تر از زمانی باشد که جمهوریخواهان اکثریت سنا را کسب کنند. رقابت نامزدهای سنا در جورجیا بسیار تنگاتنگ بوده و کارزارهای انتخاباتی آنها رکوردهای جمع‌آوری پول برای کمپین انتخاباتی در امریکا را جابه‌جا کرده‌اند.

چرا هر گونه کاهش نرخ ارز فعلا محدود خواهد بود؟

در مقابل تمام عوامل گفته شده، همچنان عدم اطمینان‌ها در خصوص گشایش‌های اقتصادی و رفع تحریم زیاد است و بسیاری چشم‌انداز رفع تحریم‌ها را نزدیک ارزیابی نمی‌کنند. همچنین عقیده دارند فشار تورمی در کشور بسیار بالاست و همین مسئله حتی اگر موجب افزایش نرخ ارز نشود، آن را در محدوده‌های کنونی نگه خواهد داشت.

در همین حال انتظارات فعالان اقتصادی داخلی از درآمدهای ارزی نیز بر دلار موثر ارزیابی می‌شود. اخیرا اعلام شد درآمد ارزی حاصل از صادرات غیرنفتی در ۹ ماهه نخست امسال، کاهش ۲۰ درصدی داشته است. مشکل ایفای تعهدات ارزی نیز وجود دارد و سازمان توسعه تجارت حتی امروز اعلام کرد تجار اگر دلار ندارند، می‌توانند در مسیر ایفای تعهدات ارزی، به طور موقت طلا و نقره وارد کنند.

این دسته عوامل بازار ارز را در فاز احتیاطی قرار داده است و باید دید فعالان این بازار به کدامیک از این عوامل وزن بیشتری می‌دهند. در شرایط فعلی انتظار می‌رود اخبار سیاسی جهت‌گیری‌های کوتاه‌مدت دلار را مشخص کند.