قطعه‌ای دیگر از پازل گرانی

 این دلار است که اگر با روی خوش روز خود را شروع کند بازار به خوبی پیش می‌رود، اما وای به آن روزی که با دنده چپ بلند شود؛ دیگر بازار قابل‌کنترل نخواهد بود. البته بازار همیشه همراه خوبی برای روزهای گرانی دلار است و خوش ندارد در روزهای سخت کنار آن باشد؛ به این صورت که با افزایش نرخ دلار، قیمت‌ها در بازار افزایش می‌یابد، اما در حرکت نزولی آن خبری از ارزانی نیست. این موضوع شامل حال همه بازارها می‌شود و اکنون صحبت از گرانی در بازار لوازم یدکی است. اخیرا سید احمد حسینی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو از افزایش نرخ لوازم یدکی خبر داد و گفت: نرخ لوازم یدکی ۲۰ درصد افزایش داشته است. افزایش نرخ ارز روی بعضی از کالاها به‌دلیل وارداتی بودن خود کالا اثر مستقیم می‌گذارد و بعضی از کالاها هم به‌دلیل اینکه مواد اولیه آنها وارداتی است، افزایش نرخ داشته‌اند. صمت در این گزارش به بررسی وضعیت بازار لوازم یدکی خودرو پرداخته است.

جولان ارز و گرانی کالا در بازار

اواخر پاییز دلار حسابی رجزخوانی و بازار را از این رو به آن رو کرد. تاثیر گرانی ارز بر بازار به حدی بود که نرخ پراید به ۳۰۰ میلیون تومان رسید. ظاهرا مزه افزایش نرخ دلار آنقدر برای برخی از افراد شیرین است که سال‌هاست باوجود مشکلاتی که رقم زده، فکری برای رفع آن نمی‌شود. از سوی دیگر مسئولان همیشه آماده به‌وعده از کاهش نرخ در بازار صحبت می‌کنند و مدت‌هاست حرف جای عمل را گرفته است. تلاطم نرخ ارز هیچ بازاری را از نوازش خود محروم نکرده و گرانی را حسابی پخش کرده است. بازار لوازم یدکی نیز از این شرایط بی‌نصیب نمانده و زیر سایه دلاری که روزی نرخ آن به بیش از ۴۰ هزار تومان رسید، اکنون روی مدار افزایش قیمت قرار گرفته است. شاید مردم مجبور باشند برای تهیه لوازم یدکی خودرو خود حاضر به پرداخت هزینه‌های سنگین باشند اما این روند نمی‌تواند ادامه‌دار باشد، زیرا اکثریت مردم دارای خودرو تولید داخل هستند و نمی‌توانند از سبد هزینه‌ای خانوار خود رقمی بیش از انتظار برداشت کنند. در واقع آنقدر هزینه‌های زندگی زیاد شده که جایی برای این موارد نمی‌ماند. در چنین شرایطی ظاهرا هیچ نظارتی هم بر بازار وجود ندارد و فروشندگان هر قیمتی که بخواهند برای کالاها تعیین می‌کنند.

فکری به حال بازار لوازم یدکی کنیم

مهدی کاظمی، کارشناس بازار لوازم یدکی درباره وضعیت این بازار به صمت گفت: متاسفانه در لوازم یدکی برخی از خودروها با کمبود مواجهیم که علت این کمبود در ابتدا شناسه کالا است. البته در حال ‌حاضر کمی از تب‌وتاب این موضوع کم شده و کسبه نگرانی نسبت به این مسئله ندارند. در کنار این موضوع، اخیرا بازار درگیر نوسانات نرخ ارز شده، اما در مجموع می‌توان گفت وضعیت بازار نسبت به ماه‌های گذشته بد نیست. از سوی دیگر سامانه شناسایی کالایی تقلبی و قاچاق که وزارت صمت آن را راه‌اندازی کرده، ایراد فنی دارد و فروشندگان این بازار با چالش‌های عدیده‌ای در عملکرد این سامانه مواجه شدند.

این در حالی است که چندی پیش اتاق اصناف ایران در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: به آگاهی تمامی واحدهای صنفی حوزه لوازم یدکی و قطعات خودرو می‌رساند که در راستای مبارزه با عرضه کالای تقلبی و قاچاق، تمامی واحدهای صنفی فعال در حوزه لوازم یدکی و قطعات خودرو، اعم از تولیدی و توزیعی‌های عمده و خرده‌ در فروشگاه‌های حقیقی و مجازی، ملزم به درج کد رهگیری و شناسه کالا در فاکتورهای رسمی هستند.

وی با اشاره به مشکلات اصلی در بازار لوازم یدکی اظهار کرد: دلاری که در محدوده قیمتی ۳۰ هزار تومان قرار داشت و همه کسبه بابت آن نگران بودند یکدفعه نرخ آن به بیش از ۴۰ هزار تومان رسید. در چنین وضعیتی قطعا مشکلات تولیدکننده چند برابر خواهد شد، زیرا افزایش قیمت ارز به‌طور همزمان باعث افزایش قیمت‌ها و کمبود در بازار می‌شود، این در حالی است که فعالان حوزه لوازم یدکی نمی‌دانند باوجود نوسانات بازار قرار است چه بر سر واردات قطعات و قیمت‌ها بیاید.

برای کدام خودروها کمبود داریم؟

کاظمی درباره کمبود قطعات در بازار گفت: کمبودی در تامین لوازم یدکی خودروهای داخلی وجود ندارد، اما در برخی از قطعات خودروهای وارداتی یا مونتاژی کمبود وجود دارد. در این باره باید تاکید کنیم اکنون قطعات تولیدی داخلی بسیار باکیفیت هستند.

سخنگوی پیشین اتحادیه لوازم یدکی خودرو با اشاره به تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بازار بیان کرد: همه شهروندان از مشکلات اقتصادی باخبر هستند. خواهش ما از مسئولان این است که نرخ ارز حتی اگر بالا است، ثبات داشته باشد.

 اگر ثبات نرخ ارز وجود داشته باشد، قطعا افزایش کیفیت، کاهش نرخ و فراوانی رخ می‌دهد، چراکه تولیدکننده و عرضه‌کننده با ثبات نرخ ارز احساس امنیت اقتصادی دارد و به‌راحتی به معامله می‌پردازد.

کمبود در راه است؟

کاظمی در پیش‌بینی خود از آینده بازار اعلام کرد: تجربه ۶۰ساله فعالیت من در حوزه لوازم یدکی نشان می‌دهد بازار در گذشته تنها در برخی از مناسبت‌ها راکد بود، اما اکنون دیگر فروشندگان نمی‌دانند چه زمانی فروش خوب است و چه زمانی بد؟ با این حال شواهد حاکی از آن است که اگر بازار با همین روند پیش برود در ۲ ماه آینده دچار کمبود خواهیم شد.

وی ضمن دفاع از عملکرد اتحادیه لوازم یدکی اظهار کرد: اتحادیه هیچ گناهی ندارد و مقصر واردکنندگان نیز نیستند. در اصل در این زمینه انتقاد اصلی به دولت وارد است که هرگز نتوانسته نرخ ارز را به ثبات برساند، این در حالی است که هر زمان افراد نسبت به کامیونداران و تحویل کالاهای ضروری اعتراض داشتند تقصیرها گردن اتحادیه لوازم یدکی انداخته شد.

دولت گوش شنوا داشته باشد

این کارشناس با درخواستی از دولت گفت: هر مشکلی که درباره ارز به‌وجود آمده باید هر چه زودتر حل شود تا کمبود و رکود در بازار ایجاد نشود.

اگر مسئولان به مشکلات اصناف گوش کنند و راهکارها را از کارشناسان این حوزه دریافت کمک قطعا شرایط بهتر خواهد شد، این در حالی است که صنف لوازم یدکی بسیار دارای اهمیت است.

افزایش نرخ ۲۰ درصدی لوازم یدکی

محمد ملکی، فروشنده لوازم یدکی در بازار درباره وضعیت این بازار به صمت گفت: در حال‌ حاضر در برخی از قطعات کمبود وجود دارد، اما نمی‌توان گفت این کمبود شدید است. بیشتر کمبود مربوط به قطعات خودروهای مونتاژی است و درباره خودروهای داخلی این‌ مشکل وجود ندارد. وی با اشاره به تاثیر نوسان نرخ ارز بر بازار گفت: با افزایش نرخ دلار و ورود آن به کانال ۴۰ هزار تومان، نرخ لوازم یدکی حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش یافت. این در حالی است که متاسفانه افزایش نرخ تاثیر معکوس بر کیفیت کالا دارد و هرچه اجناس گران‌تر می‌شوند از کیفیت آنها کاسته می‌شود. قطعات خودرو از جمله کالاهایی هستند که به‌طور مستقیم با جان انسان‌ها سروکار دارند و وجود یک استاندارد کیفی برای این دسته از کالاها بسیار حیاتی است.

ارز، تعیین‌کننده است

ملکی با بیان اینکه به هر میزان که نرخ ارز بی‌ثبات باشد، بازار نیز دچار سردرگمی می‌شود، افزود: بازار لوازم یدکی رقابتی است و چون تعداد اعضای آن تقریبا بیش از نیاز است، همه با کمترین سود، قطعه خود را عرضه می‌کنند. طبیعی است به‌دلیل برقراری تحریم، موجودی لوازم یدکی خارجی کمتر شده و با بالا رفتن نرخ ارز نیز نرخ لوازم یدکی افزایش داشته و این موضوع ربطی به گرانفروشی توزیع‌کنندگان و فروشندگان صنف ما ندارد.

کمبود نیست

این فروشنده لوازم یدکی با اشاره به کمبود برخی از قطعات در بازار گفت: تقریبا کمبودی در قطعات خودروهای داخلی وجود ندارد. اگر کمبودی در بازار باشد بیشتر مربوط به خودروهای مونتاژی می‌شود. در برخی از موارد نیز ممکن است شرکت عرضه‌کننده به‌دلیل نوسانات موجود در بازار به توزیع قطره‌چکانی بپردازد.

وی با بیان اینکه مدت‌هاست در برخی از اجناس بسته‌بندی با جنس داخل بسته متفاوت است، افزود: متاسفانه برخی از مواقع تولیدکنندگان برای کاهش هزینه تولید در بسته‌بندی کم‌کاری می‌کنند که ممکن است این موضوع برای برخی از تعمیرکاران یا فروشندگان لوازم یدکی مشکل‌ساز شود.

فراوانی لوازم یدکی تقلبی در بازار

این فروشنده ضمن انتقاد از فراوانی لوازم یدکی تقلبی در بازار گفت: باتوجه به گسترده بودن بازار قطعات یدکی خودرو اجناس تقلبی به‌سختی شناسایی می‌شود. هرچند امیدواریم با ثبت شناسه کالا در سامانه جامع که توسط واردکننده و تولیدکننده انجام می‌شود، واردکنندگان یا تولیدکنندگان یک برند مشخص و کسانی که قطعات تقلبی یا طرح به فروش می‌رسانند نیز شناسایی شوند که این می‌تواند به کاهش موجودی قطعات تقلبی در بازار کمک زیادی کند.

سخن پایانی

مدت‌هاست که در بازار روی پاشنه نرخ دلار می‌چرخد و نمی‌توان آنچنان به کاهش قیمت‌ها در بازار خوش‌خیال بود. این تاثیر نرخ ارز بر بازار به‌گونه‌ای است که در یک ماه اخیر نرخ لوازم یدکی حدود ۲۰ درصد افزایش داشته است؛ هر‌چند موضوع به همین گرانی‌های کمرشکن ختم نمی‌شود و باید منتظر کمبود قطعه در بازار بود. در واقع شهروندان در مواقعی شاهد کمبود و در مواقعی در چالش با گرانی هستند و در هر دو حالت شنونده وعده‌های شیرین!