یکی از مطالبات و دغدغههای اساسی جامعه مددکاری اجتماعی، داشتن سازمان نظام است اما بعد از سالّها تلاش، هنوز نتوانسته است به این خواست خود دست یابد. گسترشنیوز در ارتباط با این موضوع، اهمیت و موانع آن با رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران به گفتگو نشست که در ادامه مشروح آن را خواهید خواهند.
گسترش نیوز: سید حسین موسویچلک ابتدا از مزایای داشتن نظام سخن گفت: وقتی نظام مددکاری داشته باشیم چند اتفاق خوب میافتد. اولا، پشتوانه قانونی داریم و حیطه عمل، دخالت و نظارت ما گستردهتر خواهد شد. از طرف دیگر کسانی که عضو نظام مددکاری اجتماعی باشند ملزم هستند که در دورههای بازآموزی شرکت کنند که این هم بهنوبه خودش میتواند یک پشتوانه علمی برای مددکاری اجتماعی باشد. علاوه بر این در صورت داشتن نظام، دفاع از حقوق کسانی که از خدمات مددکاری اجتماعی بهرهمند میشوند راحتتر میشود. نکته دیگر این است که اعضا، تابع مقررات سازمان نظام خواهند بود و این مساله، نظارت و کنترل بر عملکردها را تسهیل میکند و در صورت بروز تخلف، برخوردهای لازم صورت خواهد گرفت و متناسب با نوع تخلف، مجازات تعیینشده در قانون، اعمال میشود. مبحث بعدی نقش پررنگتری است که مددکاری اجتماعی میتواند در عرصه سیاستگذاری بازی کند. تعامل مددکاری با سازمانهای مرتبط، بیشتر خواهد شد. در حال حاضر پزشکی، پرستاری، مشاوره و روانشناسی همگی نظام دارند و امیدواریم مددکاری اجتماعی هم به این خواسته دیرینه خود برسد. این اتفاق دیر یا زود باید اتفاق بیفتد. باید امور مددکاری را به خود مددکاری واگذار کرد و این یک تصمیم منطقی است. البته در حال حاضر بین سیاستگذاری و تصمیمگیری، تعارض و دوگانگی وجود دارد و این مهم رعایت نمیشود.
رئیس انجمن مددکاری اجتماعی درباره دلیل یا دلایل مقاومت در برابر اعطای سازمان نظام به مددکاری اجتماعی اظهار داشت: این مطالبه دو بار به مجلس رفته است. طراح این لایحه، کمیسیون اجتماعی مجلس بوده و تقریبا ۵۳ نفر امضا کردن و تصویب شد اما درنهایت و بنا به دلایلی که فعلا قصد بازگویی آن را ندارم به سرانجام نرسید. طبق قانون مجلس، یک طرح در صورت امضای ۱۵ تن از نمایندگان میتواند مجددا در دستور کار مجلس قرار بگیرد و این کار انجام شد و امیدواریم این بار به نتیجه برسد. انتظار ما این بود که کمیسیون اجتماعی مجلس دقت بیشتری به عمل آورد و همراهی بیشتری نشان دهد. واقعیت این است که یکی از دلایل بزرگ نشدن حوزه اجتماعی آن است که هنوز باور لازم وجود ندارد. این حوزه زمانی بزرگ میشود که باور کنیم ابتدا باید یکسری مقدمات و الزامات فراهم شود. سازمان نظام مددکاری اجتماعی ازجمله آن الزامات است و در صورت وجود میتوانست در عرصه سیاستگذاری و تصمیمگیری، به نحو احسن نقش نظارتی و مشورتی بازی کند. دوست دارم همهچیز این موضوع را باز کنم ولی فعلا صلاح نیست. اجازه بدیم فعلا روال اداری طی شود. هنوز در مجلس، فرصت هست. من فکر میکنم تصویب نشدن سازمان نظام مددکاری اجتماعی یک نابخردی در عرصه سیاستگذاری کشور است. جمله خطرناکی است ولی گویای واقعیت است.
راههای بازآموزی مددکاران اجتماعی
رئیس انجمن مددکاری ایران در پایان به مطلب بازآموزی مددکاران پرداخت و گفت: بازآموزی به چند شکل انجام میشود. شکل اول توسط بخش خصوصی انجام میشود. دوم تمام دستگاههای دولتی در قالب آموزش ضمن خدمت و آموزشهای اجباری دیگر بحث بازآموزی را انجام میدهند. و اما در مورد دانشگاه! نقش دانشگاه تربیت دانشجوست. بازآموزی وظیفه دانشگاه نیست ولی همینالان هم درگیر این نقش شده است.
طیف حوزههایی که یک مددکار اجتماعی بعد از اتمام دوران تحصیل میتواند وارد آنها شود بسیار وسیع است و حوزههایی مثل مدرسه، بیمارستان، سیستم قضایی، زندانها و ... را شامل میشود. از رئیس انجمن مددکاری اجتماعی سوال کردیم آیا دانشگاه بهطور تخصصی، اصول و ریزهکاریهای فعالیت در هر یک از این حوزهها را آموزش میدهد یا نه؟
موسویچلک در پاسخ به این سوال عنوان داشت: اتفاقا یکی از مباحثی که من همیشه در سازمان اداری و استخدامی مطرح کردهام همین است. در دانشگاه علمیکاربردی مددکاری قضایی، خانواده و کودکان و اورژانس اجتماعی بهطور تخصصی تدریس میشود و این چهار رشته را داریم اما در کل، مددکاران اجتماعی یا رویکرد عمومی یا جنرال، تربیت میشوند. ازآنجاکه آموزش دانشگاهها عمومی است هنگام ورود به بازار کار به دورههای ضمن خدمت نیاز دارند. مددکاری که میخواهد در بخش بهداشت و درمان مشغول به کار شود باید در دورههای آموزشی لازم شرکت کند. دوره کارورزی بنا به محدودیتهایی که دارد نمیتواند نیاز به دورههای ضمن خدمت را رفع کند. در کنار همه اینها باید نیازسنجی آموزشی را بهدرستی انجام داد. کسی که در سیستمی کار میکند هم باید شناخت علمی داشته باشد، هم قوانین و مقررات و آئیننامهها را بشناسد و هم بداند هر یک از سازمانها و نهادها چه نوع منابعی در اختیار دارند و چه نوع خدماتی ارائه میکنند. اگر نظام آموزش ضمن خدمت، حول این چهار مبحث تدوین شود که من خودم در دانشگاه، بر همین اساس تدریس میکنم، و کتاب معرفی میکنم میتوانیم امیدوار باشیم که دانشجو بهمحض فارغالتحصیلی، توان ورود به بازار کار را دارد.
