۴۸ قطار ترانزیتی در دو سال؛ روسیه مسیر خوشبختی را به ایران نشان داد
کریدور شمال-جنوب به عنوان یکی از محورهای حیاتی حمل و نقل بینالمللی، نقش مهمی در توسعه اقتصادی و افزایش تجارت خارجی ایران ایفا میکند. این کریدور با اتصال دریای خزر به خلیج فارس، مسیر ترانزیتی کوتاهتر و سریعتری برای جابهجایی کالاهای صادراتی و وارداتی فراهم میکند و به کاهش هزینههای لجستیکی کمک میکند. برای دولت ایران، توسعه این کریدور فرصتی است تا جایگاه کشور را به عنوان هاب منطقهای حمل و نقل تثبیت کند.
با افزایش تعداد قطارهای ترانزیتی و بهرهبرداری از شاخه شرقی مسیر اینچهبرون، ایران توانسته حجم قابل توجهی از بار ترانزیتی بین روسیه، هند، پاکستان و کشورهای خلیج فارس را جذب کند. این مسیر نه تنها موجب کاهش زمان سیر کالاها میشود، بلکه امنیت و اطمینان تجاری را نیز افزایش میدهد و اعتماد سرمایهگذاران خارجی و تجار به شبکه حمل و نقل کشور را تقویت میکند.
علاوه بر این، توسعه کریدور شمال-جنوب میتواند زمینهساز رشد صنایع داخلی و ایجاد فرصتهای شغلی باشد. افزایش ترانزیت و حجم بارهای جابجا شده نیازمند خدمات لجستیکی، انبارداری، ترخیص و پشتیبانی فنی است که به طور مستقیم باعث اشتغالزایی در بخشهای مرتبط میشود. این موضوع برای دولت اهمیت بالایی دارد، زیرا همزمان با توسعه اقتصادی، فشار بیکاری نیز کاهش پیدا میکند.
از نگاه راهبردی، کریدور شمال-جنوب به ایران امکان میدهد در تجارت منطقهای و بینالمللی نقش مؤثرتری ایفا کند. با اتصال ایران به بازارهای آسیای میانه، روسیه، اروپا و شبهقاره هند، کشور میتواند سهم بیشتری از جریان ترانزیت کالاها به دست آورد و وابستگی به مسیرهای طولانی و پرهزینه دیگر کاهش یابد.
کریدور شمال-جنوب نه تنها از منظر اقتصادی بلکه از نظر ژئوپلیتیکی نیز برای ایران اهمیت دارد. کنترل بخشی از مسیرهای ترانزیتی مهم، قدرت چانهزنی کشور در مذاکرات تجاری و منطقهای را افزایش میدهد و به تقویت جایگاه ایران در اتحادهای اقتصادی و حمل و نقلی منطقه کمک میکند.
سرمایهگذاری دولت در زیرساختهای این کریدور، از جمله بنادر خشک، خطوط ریلی و امکانات لجستیکی، نشاندهنده نگاه بلندمدت برای بهرهبرداری از مزایای اقتصادی و استراتژیک مسیر است. این اقدامات باعث میشود ایران بتواند به عنوان مسیر ترانزیتی امن و مقرونبهصرفه برای کشورهای همسایه و حتی بازارهای دوردست شناخته شود.
در نهایت، موفقیت کریدور شمال-جنوب میتواند موجب کاهش هزینههای حمل و نقل داخلی نیز شود. کالاهای وارداتی و صادراتی با سرعت و هزینه کمتر به مقصد میرسند و این کاهش هزینه، به نفع تولیدکنندگان و مصرفکنندگان داخلی خواهد بود. برای دولت ایران، چنین دستاوردی نه تنها اقتصادی بلکه سیاستی و اجتماعی نیز محسوب میشود و میتواند بخشی از اهداف توسعه پایدار کشور را تأمین کند.

عبور ۶٠٠٠ TEU بار ریلی از مسیر روسیه- ایران-حوزه خلیج فارس
مدیرکل بازرگانی راهآهن گفت: کریدور شمال- جنوب شبه قاره هند را به روسیه و اروپا متصل می کند و ظرفیت جابه جایی بیش از ۵٠ میلیون تن بار را دارد. در همین دو سال گذشته از شاخه شرقی و از مسیر اینچه برون ۴٨ قطار ترانزیتی بین روسیه و بنادر خلیج فارس تردد داشته که ظرفیت هر قطار حمل ۵٠ کانتینر بوده بنابراین بالغ ٣٠٠٠ کانتینر معادل ۶٠٠٠ TEU کانتینر بوده است.
شهریار نقیزاده، مدیرکل بازرگانی خارجی شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران درباره اولین قطار برنامه ریزی شده از روسیه به بندر خشک آپرین تهران و استقبال تجار روسی و ایرانی از این مسیر ریلی اظهار داشت: کریدور شمال- جنوب دو شاخه غربی و شرقی دارد که شاخه غربی این کریدور از غرب دریای خزر از مسیر آستارا و شاخه شرقی هم از مسیر اینچه برون وارد کشور می شود. نقص شاخه غربی کریدور این است که هنوز اتصال ریلی رشت – آستارا برقرار نیست، به همین دلیل بار تا آستارا با قطار می آید و حد فاصل آستارا تا رشت را باید با کامیون حمل کند، به همین دلیل از شاخه غربی استقبال قابل توجهای صورت نگرفته است.
وی ادامه داد: اما شاخه شرقی کریدور شمال- جنوب یک مسیر کاملا ریلی است که در این مسیر بار از مسکو تا تهران به طور یکپارچه با قطار حمل می شود و قطار اخیر که اولین قطار روسیه به بندر خشک آپرین بود، از شمال مسکو تا تهران از مسیر کاملا ریلی از شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب وارد ایران شد.

ورود ۴۸ قطار ترانزیتی طی دو سال گذشته؛ تقویت اتصال ایران به شبهقاره هند و اروپا
مدیرکل بازرگانی خارجی شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران با اشاره به مزیتهای شاخه شرقی ریلی کریدور شمال -جنوب گفت: در این کریدور مدت زمان سیر نسبت به مسیرهای جایگزین در بحث زمان سیر و همچنین هزینههای حمل شاهد صرفه جویی قابل توجهی هستیم، بطوریکه مدت زمان سیر قطار از یک ماه از مسیر جایگزین به کمتر از ١١ روز رسید.
نقیزاده تاکید کرد: همچنین هزینههای حمل بار از مسیر به نفع صاحبان بار کاهش پیدا کرده که همین صرفهجویی در زمان و هزینهها دلیل اعلام رضایمندی تجار و صاحبان بار از این مسیر است.
وی ادامه داد: اگر بتوانیم انتقال بار را در زمان کوتاهتر و با هزینه کمتر جابه جا کنیم، آن کریدور در جذب بار موفق خواهد بود و این دو مولفه از بارزترین ویژگیهای کریدور شمال – جنوب در شاخه شرقی و اینچه برون است.
مدیرکل بازرگانی خارجی شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه در دو سال گذشته ۴٨ قطار ترانزیتی از شاخه شرقی و از مسیر اینچه برون وارد ایران شده است، گفت: در دو سال گذشته ۴٨ قطار ترانزیتی از مبدا روسیه و از مسیر ایران به سمت کشورهای حاشیه خلیج فارس، هند، پاکستان و افغانستان تردد داشته است که اخیرا اولین قطار در همین مسیر از مبدا روسیه وارد بندر خشک آپرین شد و بخشی از این بار از بندر خشک آپرین به عراق منتقل شد.
نقیزاده با اشاره به ظرفیت جابه جایی بار در شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب اظهار داشت: کریدور شمال- جنوب شبه قاره هند را به روسیه و اروپا متصل می کند و ظرفیت جابه جایی بیش از ۵٠ میلیون تن بار را دارد. در همین دو سال گذشته از شاخه شرقی و از مسیر اینچه برون ۴٨ قطار ترانزیتی بین روسیه و بنادر خلیج فارس تردد داشته که ظرفیت هر قطار حمل ۵٠ کانتینر بوده بنابراین بالغ ٣٠٠٠ کانتینر معادل ۶٠٠٠ TEU کانتینر بوده است.