ثبت شرکت در ایران چقدر زمان و هزینه دارد؟ + راهنمای کامل
هر شرکتی برای رسمیت دادن به کسب و کار خود و معرفی شرکت خود به عنوان یک شخص حقوقی نیازمند ثبت شرکت است.
هر شرکتی برای رسمیت دادن به کسب و کار خود و معرفی شرکت خود به عنوان یک شخص حقوقی نیازمند ثبت شرکت است.
در این مقاله، به بررسی فرآیند ثبت شرکت در ایران می‌پردازیم .اولین گام برای تأسیس یک نهاد تجاری رسمی، ثبت شرکت است که الزامی برای تمام کسب‌وکارهایی است که قصد فعالیت قانونی را دارند.
انواع مختلف شرکت‌ها
قبل از شروع فرآیند ثبت شرکت، ضروری است که انواع شرکت‌های قابل ثبت در ایران را بشناسید. طبق قانون تجارت ایران، هفت نوع شرکت تجاری در ایران وجود دارد:
– شرکت سهامی
– شرکت با مسئولیت محدود
– شرکت تضامنی
– شرکت مختلط غیرسهامی
– شرکت مختلط سهامی
– شرکت نسبی
– تعاونی‌های مصرف و تولید
انواع رایج شرکت‌ها برای ثبت توسط اتباع خارجی
طبق قوانین ایران، اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی (غیرایرانی) حق ثبت شرکت در ایران و مالکیت ۱۰۰ درصدی سهام را دارند. علاوه بر این، افراد و نهادهای خارجی می‌توانند با اتباع ایرانی شریک شوند و شرکت‌های خود را با هر نسبت مالکیت دلخواه ثبت کنند. قوانین ایران امکان ثبت انواع مختلف شرکت‌ها را فراهم می‌کند و به صاحبان کسب‌وکار گزینه‌های متنوعی برای تطبیق با نیازها و اهداف خود ارائه می‌دهد.
افراد و نهادهای غیرایرانی اغلب تمایل به تأسیس شرکت‌هایی در ایران دارند که در دو دسته اصلی قرار می‌گیرند: شرکت سهامی و شرکت با مسئولیت محدود. در دسته شرکت سهامی، دو زیرنوع رایج وجود دارد:
– شرکت سهامی خاص (PJSC)
– شرکت سهامی عام (PJSC)
شرکت با مسئولیت محدود (LLC) انتخاب محبوب دیگری برای شرکت‌های غیرایرانی فعال در ایران است. این شرکت‌ها ساختار منحصربه‌فردی ارائه می‌دهند که حفاظت از مسئولیت سهامداران را فراهم می‌کند، در حالی که انعطاف‌پذیری و استقلال را نیز به همراه دارد.
ثبت انواع شرکت در ایران
ثبت شرکت سهامی
طبق قانون تجارت ایران، شرکت سهامی با ساختار سرمایه‌ای خود مشخص می‌شود، جایی که دارایی‌های شرکت به سهام مساوی تقسیم می‌شود و مسئولیت سهامداران به ارزش اسمی سهام مربوطه محدود است.
صرف‌نظر از ماهیت عملیات آن، شرکت سهامی ذاتاً به عنوان یک نهاد تجاری طبقه‌بندی می‌شود. این تمایز برای تعیین وضعیت حقوقی شرکت و تعهدات نظارتی آن ضروری است. از نظر الزامات سهامداران، شرکت‌های سهامی عام باید حداقل پنج سهامدار داشته باشند، در حالی که شرکت‌های سهامی خاص حداقل سه سهامدار نیاز دارند.
لازم به ذکر است که عنوان «شرکت سهامی عام» یا «شرکت سهامی خاص» باید به طور صریح در تمام اسناد رسمی، از جمله نشریات، مکاتبات و سوابق رسمی ذکر شود تا از هرگونه ابهام یا سردرگمی در مورد وضعیت حقوقی شرکت جلوگیری شود.
شرکت سهامی خاص
شرکت سهامی خاص با مالکیت انحصاری سرمایه توسط مؤسسان آن مشخص می‌شود که ملزم به تأمین حداقل ۳۵ درصد از سرمایه تعهدشده هستند. تأسیس شرکت سهامی خاص نیازمند تکمیل چندین گام کلیدی است، از جمله:
– اطلاع‌رسانی تشکیل شرکت به مقامات مربوطه.
– تهیه اساسنامه، که اهداف و ساختار شرکت را مشخص می‌کند.
– شناسایی مدیران و بازرسان اولیه و اطلاع‌رسانی به عموم از طریق روزنامه‌ای پرتیراژ.
– ارائه تمام اسناد لازم به مقام ثبت شرکت‌ها.
الزامات حداقل سرمایه: حداقل سرمایه مورد نیاز برای شرکت سهامی خاص ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال است، در حالی که شرکت سهامی عام باید حداقل سرمایه ۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال در زمان تشکیل داشته باشد.
شرکت سهامی ملزم است ارزش اسمی یا نامی به هر سهم اختصاص دهد و تمام سهام ارزش مساوی داشته باشند. شرکت‌های سهامی عام مشمول حداکثر ارزش نامی ۱۰٬۰۰۰ ریال به ازای هر سهم هستند، در حالی که شرکت‌های سهامی خاص مشمول هیچ حداقل یا حداکثر ارزش نامی خاصی نیستند. شرکت سهامی از سه ارگان اصلی تشکیل شده است:
– مجمع عمومی: مجمع عمومی جلسه سهامداران است که مسئول تصمیم‌گیری در مورد امور شرکت است.
– هیئت مدیره: هیئت مدیره بدن اجرایی مسئول مدیریت شرکت و اتخاذ تصمیمات استراتژیک است.
– مدیریت: هیئت مدیره توسط سهامداران حداقل هر دو سال یک‌بار انتخاب می‌شود تا مسئولیت‌پذیری و شفافیت تضمین شود.
شرکت سهامی عام
در تأسیس شرکت سهامی عام، مؤسسان ملزم به تعهد قابل توجهی هستند و باید حداقل ۲۰ درصد از سهام صادرشده را تعهد کنند. علاوه بر این، آن‌ها باید حداقل ۳۵ درصد از سرمایه شرکت را که در حساب بانکی به نام شرکت واریز شده است، تأمین کنند. این وجوه تا زمان تکمیل ثبت شرکت قابل استفاده نیستند.
مؤسسان شرکت سهامی عام همچنین با عرضه سهام به عموم از طریق عرضه عمومی، تأمین سرمایه را تسهیل می‌کنند. تأسیس شرکت سهامی عام نیازمند رعایت گام‌های ضروری زیر است:
– اطلاع‌رسانی: اطلاعیه رسمی تهیه و به مقامات مربوطه ارائه می‌شود.
– اساسنامه: سندی جامع که اهداف و ساختار شرکت را مشخص می‌کند، تهیه می‌شود.
– طرح اظهارنامه اشتراک سهام: برنامه‌ای دقیق که شرایط و ضوابط صدور سهام را مشخص می‌کند، تدوین می‌شود.
– ودیعه‌های سرمایه غیرنقدی: هرگونه مشارکت غیرنقدی در سرمایه شرکت واریز و حسابداری می‌شود.
– ثبت شرکت: تمام اسناد لازم به مقامات مربوطه برای ثبت ارائه می‌شود.
– انتشار: اظهارنامه اشتراک به صورت عمومی اعلام می‌شود تا سرمایه‌گذاران و ذی‌نفعان مطلع شوند.
– اشتراک: عموم دعوت به اشتراک در سهام عرضه‌شده می‌شود.
– تعهدات: تعهدات اشتراک‌کنندگان به طور واضح مشخص و اطلاع‌رسانی می‌شود.
– مجمع عمومی مؤسس: جلسه افتتاحیه سهامداران برای انتخاب هیئت مدیره اولیه و رسیدگی به سایر امور حیاتی تشکیل می‌شود.
ثبت شرکت با مسئولیت محدود
شرکت با مسئولیت محدود (LLC) نوعی نهاد تجاری است که توسط دو یا چند نفر برای اهداف تجاری تشکیل می‌شود و سرمایه شرکت به صورت سهام یا اوراق قرضه نمایندگی نمی‌شود. هر شریک فقط تا حد مشارکت فردی خود مسئول تعهدات و بدهی‌های شرکت است. نام شرکت معمولاً با عبارت «با مسئولیت محدود» دنبال می‌شود و نام نباید شامل نام هیچ شریک فردی باشد.
تشکیل LLC معمولاً از طریق توافق قراردادی بین شرکا انجام می‌شود. ثبت‌کننده شرکت‌ها باید به صورت کتبی از تصمیم تشکیل شرکت مطلع شود، همراه با انتشار اظهارنامه و ارائه اطلاعات لازم.
برای ثبت LLC، الزامات زیر باید برآورده شود:
– پرداخت تمام سرمایه نقدی سرمایه‌گذاری‌شده توسط شرکا
– ارزیابی و تحویل مشارکت‌های غیرنقدی
– تهیه اساسنامه
– ارائه تمام اسناد مورد نیاز به مقامات مربوطه
سهم یا مشارکت شریک به سرمایه نقدی یا غیرنقدی اشاره دارد که میزان مالکیت هر شریک در شرکت را نشان می‌دهد. این می‌تواند شامل دارایی‌های نقدی و غیرنقدی باشد. شرکت با مسئولیت محدود معمولاً از سه بدن اصلی تشکیل شده است:
مجمع عمومی: مجمع عمومی از شرکا تشکیل شده است که هر کدام رأی متناسب با سهم خود در شرکت دارند.
مدیران: مدیران در LLC اختیار کامل برای مدیریت شرکت دارند و لزوماً نیازی به انتخاب از میان شرکا ندارند.
هیئت نظارت: هیئت نظارت از حداقل سه شریک تشکیل شده است که توسط مجمع عمومی بلافاصله پس از تشکیل و قبل از هر اقدام شرکت منصوب می‌شود.
ثبت شرکت دانش‌بنیان
۱: شرکت دانش‌بنیان شرکتی است که تنها مؤسسان آن اعضای هیئت علمی هستند.
اگر سهم مراکز علمی (دانشگاه‌ها) کمتر از پنجاه درصد باشد، شرکت دانش‌بنیان به عنوان شرکت خصوصی تلقی می‌شود که باید با قانون تجارت مطابقت داشته باشد.
۲: شرکت‌هایی که دانشگاه‌ها نیز در آن‌ها سهمی دارند.
اگر سهم دانشگاه ۵۰٪ یا بیشتر باشد، شرکت دانش‌بنیان به عنوان شرکت دولتی تلقی می‌شود.
نوع دیگری از خدمات ارزشمند و مهم، ثبت شرکت دانش‌بنیان است. فرآیند ثبت شرکت‌های دانش‌بنیان را می‌توان به طور خلاصه به شرح زیر بیان کرد:
دانشگاه‌ها و واحدهای تحقیقاتی می‌توانند پس از تصویب هیئت امنا در مقررات مالی و تجاری خود مبنی بر امکان ثبت شرکت‌های دانش‌بنیان، شروع به تشکیل شرکت‌های دانش‌بنیان کنند. هر شرکت دانش‌بنیان بر اساس پیشنهاد تعدادی از اعضای هیئت علمی و تصویب دانشگاه یا واحد تحقیقاتی تأسیس خواهد شد، یا توسط دانشگاه و واحد تحقیقاتی به اعضای هیئت علمی پیشنهاد می‌شود.
ثبت شرکت هلدینگ
شرکت‌های هلدینگ رشد اقتصادی قابل توجهی در عملیات خود دارند و زمانی که این نوع شرکت‌ها همزمان در زمینه‌های اقتصادی مختلف با دامنه وسیع فعالیت می‌کنند، به شرکت‌های مختلف طبقه‌بندی می‌شوند.
شرکت‌های دولتی و خصوصی که دارای شعبه‌های فرعی هستند و تمام فعالیت‌های آن‌ها کاملاً تحت نظارت مدیرعامل و اعضای اصلی هیئت مدیره قرار دارد، شرکت‌های هلدینگ نامیده می‌شوند.
شرکت هلدینگ یا شرکت‌های سهامدار اصلی چندین شرکت دارند، به همین دلیل شرکت اصلی یک نفر را به عنوان عضو هیئت مدیره در تمام شرکت‌های زیرمجموعه منصوب می‌کند که حق رأی و تصمیم‌گیری برای امور شرکت را دارد و شرکت هلدینگ با خرید اکثریت سهام شرکت دیگری حق رأی دارد و شرکتی که اکثریت سهام خود را فروخته، شرکت فرعی یا دومین شرکت نامیده می‌شود. آن‌ها دقیقاً می‌دانند که شرکت هلدینگ چگونه عمل کرده است.
حداقل سرمایه برای ثبت شرکت هلدینگ
برای ثبت شرکت هلدینگ، لازم است مبلغی برای سرمایه اولیه مشخص شود. حداقل سرمایه اولیه برای شرکت‌های هلدینگ خصوصی پنجاه میلیارد ریال و سرمایه اولیه برای شرکت‌های هلدینگ دولتی صد میلیارد ریال است.
اسناد لازم برای ثبت شرکت هلدینگ به شرح زیر است:
۱: اعلامیه تأسیس شرکت هلدینگ
۲: فرم مجوز صادرشده توسط شرکت مادر برای ثبت شرکت هلدینگ
۳: کپی مصدق کارت ملی و گواهی هویتی تمام سهامداران
۴: کپی مصدق کارت ملی و گواهی هویتی هیئت مدیره
۵: عدم سوءپیشینه برای نماینده شرکت هلدینگ و تمام اعضای شرکت، از جمله هیئت مدیره
ثبت شرکت در مناطق آزاد
شهرهایی وجود دارند که نه شهرهای بندری هستند و نه شهرهای غیربندری، اما طبق قانون به عنوان مناطق آزاد در نظر گرفته می‌شوند. ثبت شرکت در مناطق آزاد طبق قانون قابل انجام است.
مناطق آزاد دارای مجموعه‌ای از ویژگی‌های خاص هستند که افراد را تشویق به ثبت شرکت‌های خود در این مناطق می‌کند.
مزایای انتقالی و ویژه‌ای برای مناطق آزاد در نظر گرفته شده است که شامل موارد زیر می‌شود:
ویژگی‌های خاص زیادی برای شرکت‌های ثبت‌شده در مناطق آزاد وجود دارد که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
۱: معافیت مالیاتی پانزده‌ساله و تخفیف مالیاتی بر اساس مقررات داخلی کشور برای شرکت‌های فعال در مناطق اقتصادی.
۲: مجوز ورود و ویزای اتباع خارجی در مناطق خاص بر اساس قوانین و مقررات داخلی کشور است، اما در مناطق آزاد، ویزاهای ورود در مرزهای ورودی به کشور صادر می‌شود، و مقررات کار و بیمه اجتماعی برای اشتغال در داخل کشور اعمال می‌شود.
۳: قوانین کار و بیمه در مورد اشتغال اتباع خارجی در مناطق آزاد مطابق با قوانین خاص مناطق است، اما در مناطق اقتصادی ویژه، مطابق با مقررات داخلی است.
