قیمت جدید خانه در غرب تهران (۱ مهر ۱۴۰۴) + جدول
بازار مسکن ایران در سال‌های اخیر وارد دوره‌ای از رکود عمیق شده است؛ رکودی که ریشه آن را می‌توان در افزایش مداوم قیمت‌ها و کاهش شدید قدرت خرید خانوارها جست‌وجو کرد. رشد بی‌وقفه نرخ زمین، مصالح ساختمانی و هزینه‌های ساخت، باعث شده قیمت نهایی واحدهای مسکونی به سطحی برسد که بسیاری از اقشار جامعه حتی توان فکر کردن به خرید خانه را از دست بدهند.
از سوی دیگر، درآمد واقعی مردم همگام با تورم افزایش نیافته و همین امر فاصله میان درآمدها و هزینه تأمین مسکن را بیشتر کرده است. بسیاری از خانواده‌ها که پیش‌تر به امید خانه‌دار شدن در طرح‌های ملی یا خرید واحدهای کوچک سرمایه‌گذاری می‌کردند، اکنون در برابر موج گرانی‌ها ناتوان شده‌اند و به اجبار در بازار اجاره باقی می‌مانند.
این رکود عمیق، بر رفتار سازندگان و سرمایه‌گذاران نیز اثر گذاشته است. کاهش تقاضا برای خرید واحدهای جدید باعث شده بسیاری از پروژه‌ها نیمه‌تمام باقی بمانند یا با تأخیر پیش بروند. سازندگان که با هزینه‌های سنگین مواجه‌اند، انگیزه خود را برای آغاز پروژه‌های تازه از دست داده‌اند و همین روند، عرضه واحدهای جدید را در آینده نزدیک کاهش خواهد داد.
از طرف دیگر، بانک‌ها و نهادهای مالی نیز به دلیل ریسک بالا تمایلی به تأمین مالی پروژه‌های ساختمانی نشان نمی‌دهند. این مسئله چرخه‌ای معیوب ایجاد کرده است؛ نبود منابع مالی باعث کاهش ساخت‌وساز و کمبود عرضه، و کمبود عرضه نیز به افزایش بیشتر قیمت‌ها و تعمیق رکود می‌انجامد.
افزایش فشار بر بازار اجاره
کاهش توان خرید خانه، فشار تقاضا را به بازار اجاره منتقل کرده است. مستأجران به دلیل ناتوانی در خرید، مجبورند قراردادهای خود را تمدید کنند و همین امر باعث رشد بی‌سابقه اجاره‌بها شده است. این وضعیت برای اقشار کم‌درآمد به بحران معیشتی تبدیل شده و بسیاری از خانوارها را به حاشیه شهرها رانده است.
در چنین شرایطی، سیاست‌های حمایتی دولت مانند وام‌های مسکن نیز تأثیر چندانی در حل مشکل نداشته است. سقف وام‌ها متناسب با رشد قیمت مسکن افزایش نیافته و اقساط آن نیز به حدی سنگین است که بخش بزرگی از جامعه امکان بازپرداخت آن را ندارد. به همین دلیل، ابزارهای مالی موجود کارآمدی خود را از دست داده‌اند.
در مجموع، رکود عمیق بازار مسکن همراه با کاهش قدرت خرید مردم، به یکی از جدی‌ترین چالش‌های اقتصادی و اجتماعی کشور تبدیل شده است. ادامه این روند نه‌تنها آرزوی خانه‌دار شدن را برای میلیون‌ها نفر دور از دسترس می‌کند، بلکه آینده ساخت‌وساز و سرمایه‌گذاری در بخش مسکن را نیز در هاله‌ای از ابهام فرو می‌برد.
قیمت آپارتمان در شهرک برج‌ها
منطقه ۲۲ تهران، که غالب آپارتمان‌های آن بسیار بلندمرتبه است، به شهرک برج‌ها در تهران شهرت دارد. منطقه‌ای که براساس طرح تفصیلی دهه ۷۰ و در تکمیل آن در طرح تفصیلی دهه ۹۰، قرار بود به‌عنوان پهنه تفرجگاه فراشهری به‌شمار رود که هدف آن جلوگیری از اقدامات مغایر با اصول شهرسازی و معماری، حفظ محیط‌زیست، و ارتقای کیفیت زندگی در منطقه است، حالا فقط به شهرکی مملو از برج تبدیل شده است که عمده سرمایه‌گذاری در این منطقه در مسکن‌سازی خلاصه شده و چندان خبری از امتیازات تفریحی و رفاهی در ابعاد اجتماعی در این منطقه مطابق با اهداف این طرح مشاهده نمی‌شود.
منطقه ۲۲ که در محدوده دریاچه شهدای خلیج‌فارس واقع شده، به‌صورت میانگین «قیمت پیشنهادی» هر متر مربع در آن ۹۷.۴ میلیون تومان است که البته این رقم در آپارتمان‌های نوساز عمدتا بالای ۱۲۰ میلیون تومان در هر متر مربع است. بلندمرتبه‌سازی و لوکس محوری این منطقه باعث شده عمده آپارتمان‌های قابل ارائه در منطقه ۲۲ تهران بیش از ۱۰۰ متر مربع باشد و میانگین مساحت آن براساس فایل‌های مورد بررسی ۱۱۳ متر مربع است.
