دلارهای خانه‌نشین
لطف‌الله بخشی-اقتصاددان
ارزش ریال روزبه‌روز افت می‌کند و مردم چاره‌ای ندارند، جز اینکه دارایی ریالی خود را به سرمایه امن که همان دلار یا طلاست تبدیل کنند، اما به‌اعتقاد دولتمردان حجم بالایی از ذخایر دلار کشور در خانه‌ها ذخیره شده و باید این ذخایر ارزی از خانه‌ها خارج شود تا به کمک رونق اقتصادی بیاید. این روزها مردم به وضعیت بازار توجه می‌کنند و به این نتیجه رسیده‌اند که دولت و حاکمیت چشم‌شان را به ارزهای خانگی دوخته‌اند. گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که حدود ۲۰ میلیارد دلار ارز خانگی یا خارج از چرخه اقتصادی در کشور وجود دارد. برای اینکه ارز در درون شبکه بانکی باقی بماند رئیس‌کل بانک مرکزی دستور داد مردم پول خود در حساب ارزی نگهداری کنند.
روزی که رئیس‌کل بانک مرکزی طرح تبدیل ارزهای خانگی به سپرده ارزی را اعلام کرد، هیچ آماری از تعداد شرکت‌کنندگان توسط بانک‌ها ارائه نشد که این نشان‌دهنده عدم استقبال مردم از طرح بانک مرکزی است.این اتفاق درباره سکه هم رخ داد و از مردم خواستند برای ثبت‌نام سکه به تعداد دلخواه اقدام کنند که مردم در آن مقطع پول را واریز و سکه ثبت‌نام کردند؛ در صورتی که می‌توانستند در همان زمان از بازار آزاد سکه خریداری کنند. ثبت‌نام‌کنندگان به این طرح اعتماد کردند اما در زمان تحویل سکه، درخواست مالیات از ثبت‌نام‌کنندگان شد؛ چیزی که با شرایط آغاز ثبت‌نام مغایرت داشت. وقتی دوگانگی مشاهده می‌شود، بی‌اعتمادی مردم به نیروی حاکم شدیدتر می‌شود و طبیعتا سالیان سال زمان نیاز است تا اعتماد از دست رفته دوباره احیا شود.
سرمایه ۲۰ میلیارد دلاری که می‌توانست در این شرایط رکود تورمی به کمک دولت بیاید تا شاید گرهی از مشکلات کور اقتصاد کشور باز کند، به‌دنبال سیاست غلط بانک مرکزی با اعتمادزدایی از مردم در خانه و بازارهای واسطه‌گری ماندگار شده است.خروج سرمایه ارزی از بانک‌ها برابر است با انتقال دارایی‌ها به خارج از کشور، در حالی که این خروج سرمایه نامطلوب تلقی می‌شود، زیرا اغلب نتیجه بی‌ثباتی سیاسی یا اقتصادی است. سکون سرمایه ارزی یا فرار آن از کشور زمانی اتفاق می‌افتد که سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی دارایی‌های خود را به یک کشور خاص به‌دلیل ضعف درک شده در اقتصاد ایران و این باور که فرصت‌های بهتری در خارج وجود دارد، منتقل می‌کنند. دلارهای خانگی نیز در نهایت به خارج از ایران نقل‌مکان خواهند کرد، زیرا برای اشخاص حقیقی در نهایت محل خرج کردن ارز خارج چرخه اقتصادی معیوب ایران است. اگر دولتمردان نتوانند در سال جاری نرخ تورم را به زیر ۳۰ درصد کاهش دهند، بخش تولید در کشور عملا از بین خواهد رفت، زیرا سکون و فرار سرمایه دلاری در نهایت منجر به کاهش حجم سرمایه به‌معنای کاهش حجم تولید می‌شود. این مسئله نیز به‌معنای کاهش درآمد خانوارهاست. این کاهش درآمد هم در خانوارهای شهری و هم روستایی رخ می‌دهد و در نهایت اقتصاد کل مختل خواهد شد و به‌جای ثبات، تورم افزوده بر اقتصاد حکومت خواهد کرد. خانه‌نشین کردن دلار در گاوصندوق بانک یا در منزل، جامعه را نه‌تنها از نظر اقتصادی که از بعد فرهنگی و آموزشی و سلامت نیز دچار فقر می‌کند./روزنامه صمت
مدیرها و مسئولانی که این سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم را از بین بردند باید محاکم ه شوند نه فلان خانم که حجاب را رعاعیت نک رده و جالب آنکه حکم بی حجابی در لحظه صاد ر می شود ولی حکم قاتلان اعتماد اجتماعی ا حتمالا سالها و شاید هم دهه ها طول بکشد ب لکه تاریخ قضائتشان کند.